אײַנגעמאַכטס: אַ מעשׂה שהיה
א.
אונדזער רבי נפֿתּלי זאָל מאַריך־ימים־ושנים זײַן ― ער לעבט נאָך ―
איז געװען דער גרעסטער מלמד. ער האָט אַלײן ניט געװוּסט, װיפֿל תּלמידים
עס געפֿינען זיך בײַ אים אין חדר. דאָס האָבן געװוּסט זײַנע באַהעלפֿערס, ניט
ער. זײַן זאַך איז געװען קנעלן און שמײַסן, שמײַסן און קנעלן, און נעמען
שׂכר־לימוד. אַ מאָל האָט זיך געמאַכט, ער האָט באַגעגנט אַ ייִנגל אין גאַס:
― ייִנגעלע, בײַ װעמען לערנסט דו?
― בײַ אײַך, בײַם רבין נפֿתּלי.
― גײ אַהײם און זאָג דעם טאַטן ― שׂכר־לימוד.
ס'פֿאַרשטײט זיך, אַז דאָס ייִנגל װאָס האָט געבראַכט שׂכר־לימוד, איז געװען
אַ גוט ייִנגל, און דאָס ייִנגל װאָס האָט ניט געבראַכט קײן שׂכר־לימוד, איז ניט
געװען קײן גוט ייִנגל.
אײנער פֿון די ניט־גוטע ייִנגלעך איז געװען ― איך געדענק אים אַזױ װי
הײַנט ― אַן אָרעמאַנס אַ ייִנגל, װאָס האָט געהײסן יענקל, ניט געקאָנט אױסרײדן
קײן קוף, געטראָגן צעריסענע הײזלעך, געװען אַ יתום און אַ שלימזל, און
דערפֿאַר איז ער געװען דאָס כּפּרה־הינדל בײַ אונדז אַלעמען און בײַם רבין אַװדאי.
אײן מאָל טוט אים דער רבי אַ כאַם:
― הער נאָר, דו! שׂכר־לימוד האָסטו געבראַכט, צי נײן?
― נײן, איך האָב ניט געבראַכט מײַן שׂכר־לימוד.
― פֿאַר װאָס האָסטו ניט געבראַכט קײן שׂכר־לימוד?
― װײַל די מאַמע האָט מיר ניט דעדעבן.
― פֿאַר װאָס האָט דיר די מאַמע ניט געגעבן?
― די מאַמע האָט מיר ניט דעדעבן, װײַל זי האָט ניט טײן דעלט.
― אַזױ? זי האָט ניט קײן געלט? לאָז זשע אַראָפּ די צעריסענע הײזלעך
דײַנע און לײג זיך זײַ מוחל אַנידער אױף דער פֿלײשיקער באַנק, װעל איך דיך
אָפּשמײַסן.
|
|
ayngemakhts: a mayse shehoye
#.
undzer rebi Naftoli zol marikh-imim-ushnim zayn ― er lebt nokh ―
iz geven der grester melamed. er hot aleyn nit gevust, vifl talmidem
es gefinen zikh bay im in kheyder. dos hobn gevust zayne bahelfers, nit
er. zayn zakh iz geven kneln un shmaysn, shmaysn un kneln, un nemen
skharlimed. a mol hot zikh gemakht, er hot bagegnt a yingl in gas:
― yingele, bay vemen lernst du?
― bay aykh, baym rebn Naftoli.
― gey aheym un zog dem tatn ― skharlimed.
s'farshteyt zikh, az dos yingl vos hot gebrakht skharlimed, iz geven
a gut yingl, un dos yingl vos hot nit gebrakht keyn skharlimed, iz nit
geven keyn gut yingl.
eyner fun di nit-gute yinglekh iz geven ― ikh gedenk im azoy vi
haynt ― an oremans a yingl, vos hot geheysn yenkl, nit gekont oysreydn
keyn kuf, getrogn tserisene heyzlekh, geven a yosem un a shlimzl, un
derfar iz er geven dos kapore-hindl bay undz alemen un baym rebn avade.
eyn mol tut im der rebi a kham:
― her nor, du! skharlimed hostu gebrakht, tsi neyn?
― neyn, ikh hob nit gebrakht mayn skharlimed.
― far vos hostu nit gebrakht keyn skharlimed?
― vayl di mame hot mir nit dedebn.
― far vos hot dir di mame nit gegebn?
― di mame hot mir nit dedebn, vayl zi hot nit teyn delt.
― azoy? zi hot nit keyn gelt? loz zhe arop di tserisene heyzlekh
dayne un leyg zikh zay moykhl anider oyf der fleyshiker bank, vel ikh dikh
opshmaysn.
|
אײַנגעמאַכטס: אַ מעשׂה שהיה
א.
אונדזער רבי נפֿתּלי זאָל מאַריך־ימים־ושנים זײַן ― ער לעבט נאָך ―
איז געװען דער גרעסטער מלמד. ער האָט אַלײן ניט געװוּסט, װיפֿל תּלמידים
עס געפֿינען זיך בײַ אים אין חדר. דאָס האָבן געװוּסט זײַנע באַהעלפֿערס, ניט
ער. זײַן זאַך איז געװען קנעלן און שמײַסן, שמײַסן און קנעלן, און נעמען
שׂכר־לימוד. אַ מאָל האָט זיך געמאַכט, ער האָט באַגעגנט אַ ייִנגל אין גאַס:
― ייִנגעלע, בײַ װעמען לערנסט דו?
― בײַ אײַך, בײַם רבין נפֿתּלי.
― גײ אַהײם און זאָג דעם טאַטן ― שׂכר־לימוד.
ס'פֿאַרשטײט זיך, אַז דאָס ייִנגל װאָס האָט געבראַכט שׂכר־לימוד, איז געװען
אַ גוט ייִנגל, און דאָס ייִנגל װאָס האָט ניט געבראַכט קײן שׂכר־לימוד, איז ניט
געװען קײן גוט ייִנגל.
אײנער פֿון די ניט־גוטע ייִנגלעך איז געװען ― איך געדענק אים אַזױ װי
הײַנט ― אַן אָרעמאַנס אַ ייִנגל, װאָס האָט געהײסן יענקל, ניט געקאָנט אױסרײדן
קײן קוף, געטראָגן צעריסענע הײזלעך, געװען אַ יתום און אַ שלימזל, און
דערפֿאַר איז ער געװען דאָס כּפּרה־הינדל בײַ אונדז אַלעמען און בײַם רבין אַװדאי.
אײן מאָל טוט אים דער רבי אַ כאַם:
― הער נאָר, דו! שׂכר־לימוד האָסטו געבראַכט, צי נײן?
― נײן, איך האָב ניט געבראַכט מײַן שׂכר־לימוד.
― פֿאַר װאָס האָסטו ניט געבראַכט קײן שׂכר־לימוד?
― װײַל די מאַמע האָט מיר ניט דעדעבן.
― פֿאַר װאָס האָט דיר די מאַמע ניט געגעבן?
― די מאַמע האָט מיר ניט דעדעבן, װײַל זי האָט ניט טײן דעלט.
― אַזױ? זי האָט ניט קײן געלט? לאָז זשע אַראָפּ די צעריסענע הײזלעך
דײַנע און לײג זיך זײַ מוחל אַנידער אױף דער פֿלײשיקער באַנק, װעל איך דיך
אָפּשמײַסן.
|