דער פֿיר־פּנימדיקער ראַבינער: אַ מעשׂה פֿון פֿאַרצײַטן
אַ מאָל, אַ מאָל, שױן לאַנג, ניט פֿאַר אונדזערע צײַטן, אין אַ װײַטער־װײַטער
מדינה, װאָס צו איר איז אפֿשר 40 טעג גאַנג, אין אַ גרױסער־גרױסער שטאָט,
װאָס ליגט בײַם ברעג פֿונעם שװאַרצן ים, האָט זיך געפֿונען אַ גרױסע ייִדישע
קהילה, װי אַלע ייִדישע קהילות פֿאַרצײַטן, װאָס האָט זיך געהאַט איר רבֿ, איר
פּרײדיקער, איר ראַבינער, איר רעדל־פֿירער, װי געװײנטלעך פֿאַרצײַטן.
יאָרן לאַנג האָט דער רבֿ געפּסקנט שאלות, דער פּרײדיקער האָט געפּרײדיקט,
דער ראַבינער האָט זיך געטאָן װאָס אַ ראַבינער דאַרף טאָן, און דער
רעדל־פֿירער האָט געדרײט דאָס רעדל, ס'איז זיך געגאַנגען אַלצדינג װי אַ מיזמור,
און מען האָט זיך קײן מאָל ניט געקריגט.
װײסט איר פֿאַר װאָס מען האָט זיך ניט געקריגט? װײַל דער רבֿ מיטן
פּרײדיקער מיטן ראַבינער מיטן רעדל־פֿירער זענען געװען אַלע פֿיר אײן מענטש,
דאָס הײסט ס'איז געװען אַ מאַן, װאָס האָט באַטראָטן אָט די אַלע פֿיר פּאָסטנס,
און די שטאָט איז געװען צופֿרידן, און דער מאַן איז געװען צופֿרידן, און אַלץ
איז געגאַנגען װי אױף פּוטער.
ויהי היום, מאַכט זיך אַ מעשׂה אַז דער דאָזיקער מאַן לײגט זיך אַנידער
און שטאַרבט אַװעק, און די שטאָט איז געבליבן אָן אַ רבֿ, אָן אַ פּרײדיקער,
אָן אַ ראַבינער און אָן אַ רעדל־פֿירער.
געבליבן אָן אַ רבֿ, אָן אַ פּרײדיקער, אָן אַ ראַבינער, אָן אַ רעדל־פֿירער, האָט
די שטאָט אָנגעהױבן זוכן אַן אַנדערן אױף זײַן אָרט, געזוכט־געזוכט און ניט
געקאָנט געפֿינען.
האָט מען צעשיקט בריװ איבער אַלע מדינות און אױסגערופֿן, װער עס װיל
זײַן רבֿ, פּרײדיקער, ראַבינער און רעדל־פֿירער, זאָל ער זיך װענדן אױף דעם
און אױף דעם נאָמען אין דער און אין דער שטאָט.
האָבן אָנגעהױבן גײן בריװ פֿון דער גאַנצער װעלט, בעלנים האָבן זיך
געפֿונען דװקא אַ סך, נאָר קײנער פֿון זײ איז ניט געװען דער שטאָט צום האַרצן.
איטלעכער נײַער קאַנדידאַט װאָס האָט זיך באַװיזן האָט געמוזט האָבן עפּעס
אַ חסרון. איז ער געװען אַ גוטער רבֿ, האָט ער ניט געקאָנט פּרײדיקן; איז ער
|
|
der fir-pnimdiker rabiner: a mayse fun fartsaytn
a mol, a mol, shoyn lang, nit far undzere tsaytn, in a vayter-vayter
medine, vos tsu ir iz efsher 40 teg gang, in a groyser-groyser shtot,
vos ligt baym breg funem shvartsn yam, hot zikh gefunen a groyse yidishe
kehile, vi ale yidishe kehiles fartsaytn, vos hot zikh gehat ir rov, ir
preydiker, ir rabiner, ir redl-firer, vi geveyntlekh fartsaytn.
yorn lang hot der rov gepsknt shayles, der preydiker hot gepreydikt,
der rabiner hot zikh geton vos a rabiner darf ton, un der
redl-firer hot gedreyt dos redl, s'iz zikh gegangen altsding vi a mizmer,
un men hot zikh keyn mol nit gekrigt.
veyst ir far vos men hot zikh nit gekrigt? vayl der rov mitn
preydiker mitn rabiner mitn redl-firer zenen geven ale fir eyn mentsh,
dos heyst s'iz geven a man, vos hot batrotn ot di ale fir postns,
un di shtot iz geven tsufridn, un der man iz geven tsufridn, un alts
iz gegangen vi oyf puter.
oyhi hyum, makht zikh a mayse az der doziker man leygt zikh anider
un shtarbt avek, un di shtot iz geblibn on a rov, on a preydiker,
on a rabiner un on a redl-firer.
geblibn on a rov, on a preydiker, on a rabiner, on a redl-firer, hot
di shtot ongehoybn zukhn an andern oyf zayn ort, gezukht-gezukht un nit
gekont gefinen.
hot men tseshikt briv iber ale medines un oysgerufn, ver es vil
zayn rov, preydiker, rabiner un redl-firer, zol er zikh vendn oyf dem
un oyf dem nomen in der un in der shtot.
hobn ongehoybn geyn briv fun der gantser velt, balonem hobn zikh
gefunen davke a sakh, nor keyner fun zey iz nit geven der shtot tsum hartsn.
itlekher nayer kandidat vos hot zikh bavizn hot gemuzt hobn epes
a khesorn. iz er geven a guter rov, hot er nit gekont preydikn; iz er
|
דער פֿיר־פּנימדיקער ראַבינער: אַ מעשׂה פֿון פֿאַרצײַטן
אַ מאָל, אַ מאָל, שױן לאַנג, ניט פֿאַר אונדזערע צײַטן, אין אַ װײַטער־װײַטער
מדינה, װאָס צו איר איז אפֿשר 40 טעג גאַנג, אין אַ גרױסער־גרױסער שטאָט,
װאָס ליגט בײַם ברעג פֿונעם שװאַרצן ים, האָט זיך געפֿונען אַ גרױסע ייִדישע
קהילה, װי אַלע ייִדישע קהילות פֿאַרצײַטן, װאָס האָט זיך געהאַט איר רבֿ, איר
פּרײדיקער, איר ראַבינער, איר רעדל־פֿירער, װי געװײנטלעך פֿאַרצײַטן.
יאָרן לאַנג האָט דער רבֿ געפּסקנט שאלות, דער פּרײדיקער האָט געפּרײדיקט,
דער ראַבינער האָט זיך געטאָן װאָס אַ ראַבינער דאַרף טאָן, און דער
רעדל־פֿירער האָט געדרײט דאָס רעדל, ס'איז זיך געגאַנגען אַלצדינג װי אַ מיזמור,
און מען האָט זיך קײן מאָל ניט געקריגט.
װײסט איר פֿאַר װאָס מען האָט זיך ניט געקריגט? װײַל דער רבֿ מיטן
פּרײדיקער מיטן ראַבינער מיטן רעדל־פֿירער זענען געװען אַלע פֿיר אײן מענטש,
דאָס הײסט ס'איז געװען אַ מאַן, װאָס האָט באַטראָטן אָט די אַלע פֿיר פּאָסטנס,
און די שטאָט איז געװען צופֿרידן, און דער מאַן איז געװען צופֿרידן, און אַלץ
איז געגאַנגען װי אױף פּוטער.
ויהי היום, מאַכט זיך אַ מעשׂה אַז דער דאָזיקער מאַן לײגט זיך אַנידער
און שטאַרבט אַװעק, און די שטאָט איז געבליבן אָן אַ רבֿ, אָן אַ פּרײדיקער,
אָן אַ ראַבינער און אָן אַ רעדל־פֿירער.
געבליבן אָן אַ רבֿ, אָן אַ פּרײדיקער, אָן אַ ראַבינער, אָן אַ רעדל־פֿירער, האָט
די שטאָט אָנגעהױבן זוכן אַן אַנדערן אױף זײַן אָרט, געזוכט־געזוכט און ניט
געקאָנט געפֿינען.
האָט מען צעשיקט בריװ איבער אַלע מדינות און אױסגערופֿן, װער עס װיל
זײַן רבֿ, פּרײדיקער, ראַבינער און רעדל־פֿירער, זאָל ער זיך װענדן אױף דעם
און אױף דעם נאָמען אין דער און אין דער שטאָט.
האָבן אָנגעהױבן גײן בריװ פֿון דער גאַנצער װעלט, בעלנים האָבן זיך
געפֿונען דװקא אַ סך, נאָר קײנער פֿון זײ איז ניט געװען דער שטאָט צום האַרצן.
איטלעכער נײַער קאַנדידאַט װאָס האָט זיך באַװיזן האָט געמוזט האָבן עפּעס
אַ חסרון. איז ער געװען אַ גוטער רבֿ, האָט ער ניט געקאָנט פּרײדיקן; איז ער
|