דער בלוטיקער שפּאַס
טעריטאָריע, אָטעמען מיט זײ אײן לופֿט, עסן מיט זײ אײן ברױט
שױן הונדערטער פֿון יאָרן! דאָס זענען ניט קײן כינעזער, אָדער
אינדיאַנער, װעמענס גלױבן איז פֿאַר אונדז פֿרעמד און װעמענס
היסטאָריע אין פֿאַר אונדז אַ סוד. נײן. מיר זענען גאַנץ גוט באַקאַנט מיט
זײער גלױבן, װאָס איז אונדז מער װי נאָענט, און זײער היסטאָריע
איז פֿאַר אונדז אָפֿן. װיבאַלד אַזױ, װיבאַלד אַז גאַנצע פֿעלקער און
דורות קאָנען האָבן װעגן מענטשן, װאָס לעבן מיט זײ, מען קאָן
זאָגן, אונטער אײן דאַך, אַזױנע קאָמיש פֿאַלשע מײנונגען, אַזעלכע
משונה װילדע אומגעלומפּערטע פֿאָרשטעלונגען, הײַנט װאָס פֿאַר אַ װערט
קאָנען האָבן אַלע אַנדערע מײנונגען און פֿאָרשטעלונגען?“...
― ס'איז אײַך, װײַזט אױס, געפֿעלן? איר װילט נאָך? ― רופֿט
זיך אָן צו אים בעטי און מיט אַ פֿרײלעכן געלעכטער מאַכט זי אים
צו הינטער דער נאָז די הגדה.
― בעטי, ביסט אַן עזות־פּנים! ― האַלט איר פֿאָר די מוטער ―
װאָס איז דײַן עסק? אפֿשר װילן זײ זאָגן שיר־השירים אױך?
― ננו! ― צירט אױס דוד, װאָס אין געװױנט צו זאָגן אַלצדינג
פֿאַרקערט װאָס דאָס װײַב זאָגט, אַפֿילו פּסח צום סדר, ― װעדליק דו
פֿאַרשטײסט אַן עסק: אונדזער ראַבינאָװיטש װעט זיך שױן באַגײן,
זע איך, הײַנטיקס מאָל אָן שיר־השירים. גענוג פֿון זײַנעט װעגן דאָס
אױך, אַז ער האָט געקאָנט אױסזיצן ביז חד־גדיא... איר קאָנט שױן
אױסטאָן דאָס היטל, אױב איר װילט, אָדער אױב ס'איז אײַך שװער.
אַזױ זאָגט דוד צום קװאַרטיראַנט, װאָס שטײט אױף פֿון טיש
אינאײנעם מיט בעטין, טוט אױס דאָס היטל, װאָס איז פֿאַר אים
געװען באמת אַ משׂא־כּבֿדה, זעצט זיך אַװעק מיט איר בײַ אַ זײַט אַ
ביסל רעדן און אַ ביסל קריגן זיך, זאָגן אײנס דאָס אַנדערע
שטעכװערטער, װי זײער שטײגער איז. און דוד זינגט אױף אַ קול מיט
אַן אַלטן ניגון דעם אַלטן „שיר־השירים“, און סיאָמקע אױף זײַן
יונג קולכל זינגט אים נאָך, און שׂרה קװעלט פֿון זײ אַלע, װערט
ברײטער װי לענגער.
|
|
der blutiker shpas
teritorye, otemen mit zey eyn luft, esn mit zey eyn broyt
shoyn hunderter fun yorn! dos zenen nit keyn khinezer, oder
indyaner, vemens gloybn iz far undz fremd un vemens
historye in far undz a sod. neyn. mir zenen gants gut bakant mit
zeyer gloybn, vos iz undz mer vi noent, un zeyer historye
iz far undz ofn. vibald azoy, vibald az gantse felker un
doyres konen hobn vegn mentshn, vos lebn mit zey, men kon
zogn, unter eyn dakh, azoyne komish falshe meynungen, azelkhe
meshune vilde umgelumperte forshtelungen, haynt vos far a vert
konen hobn ale andere meynungen un forshtelungen?''...
― s'iz aykh, vayzt oys, gefeln? ir vilt nokh? ― ruft
zikh on tsu im beti un mit a freylekhn gelekhter makht zi im
tsu hinter der noz di hagode.
― beti, bist an azesponem! ― halt ir for di muter ―
vos iz dayn eysek? efsher viln zey zogn shirashirem oykh?
― nnu! ― tsirt oys Doved, vos in gevoynt tsu zogn altsding
farkert vos dos vayb zogt, afile peysekh tsum seyder, ― vedlik du
farshteyst an eysek: undzer rabinovitsh vet zikh shoyn bageyn,
ze ikh, hayntiks mol on shirashirem. genug fun zaynet vegn dos
oykh, az er hot gekont oyszitsn biz khadgadyo... ir kont shoyn
oyston dos hitl, oyb ir vilt, oder oyb s'iz aykh shver.
azoy zogt Doved tsum kvartirant, vos shteyt oyf fun tish
in#eynem mit betin, tut oys dos hitl, vos iz far im
geven beemes a masekveyde, zetst zikh avek mit ir bay a zayt a
bisl redn un a bisl krign zikh, zogn eyns dos andere
shtekhverter, vi zeyer shteyger iz. un Doved zingt oyf a kol mit
an altn nign dem altn "shirashirem'', un syomke oyf zayn
yung kelekhl zingt im nokh, un shore kvelt fun zey ale, vert
breyter vi lenger.
|
דער בלוטיקער שפּאַס
טעריטאָריע, אָטעמען מיט זײ אײן לופֿט, עסן מיט זײ אײן ברױט
שױן הונדערטער פֿון יאָרן! דאָס זענען ניט קײן כינעזער, אָדער
אינדיאַנער, װעמענס גלױבן איז פֿאַר אונדז פֿרעמד און װעמענס
היסטאָריע אין פֿאַר אונדז אַ סוד. נײן. מיר זענען גאַנץ גוט באַקאַנט מיט
זײער גלױבן, װאָס איז אונדז מער װי נאָענט, און זײער היסטאָריע
איז פֿאַר אונדז אָפֿן. װיבאַלד אַזױ, װיבאַלד אַז גאַנצע פֿעלקער און
דורות קאָנען האָבן װעגן מענטשן, װאָס לעבן מיט זײ, מען קאָן
זאָגן, אונטער אײן דאַך, אַזױנע קאָמיש פֿאַלשע מײנונגען, אַזעלכע
משונה װילדע אומגעלומפּערטע פֿאָרשטעלונגען, הײַנט װאָס פֿאַר אַ װערט
קאָנען האָבן אַלע אַנדערע מײנונגען און פֿאָרשטעלונגען?“...
― ס'איז אײַך, װײַזט אױס, געפֿעלן? איר װילט נאָך? ― רופֿט
זיך אָן צו אים בעטי און מיט אַ פֿרײלעכן געלעכטער מאַכט זי אים
צו הינטער דער נאָז די הגדה.
― בעטי, ביסט אַן עזות־פּנים! ― האַלט איר פֿאָר די מוטער ―
װאָס איז דײַן עסק? אפֿשר װילן זײ זאָגן שיר־השירים אױך?
― ננו! ― צירט אױס דוד, װאָס אין געװױנט צו זאָגן אַלצדינג
פֿאַרקערט װאָס דאָס װײַב זאָגט, אַפֿילו פּסח צום סדר, ― װעדליק דו
פֿאַרשטײסט אַן עסק: אונדזער ראַבינאָװיטש װעט זיך שױן באַגײן,
זע איך, הײַנטיקס מאָל אָן שיר־השירים. גענוג פֿון זײַנעט װעגן דאָס
אױך, אַז ער האָט געקאָנט אױסזיצן ביז חד־גדיא... איר קאָנט שױן
אױסטאָן דאָס היטל, אױב איר װילט, אָדער אױב ס'איז אײַך שװער.
אַזױ זאָגט דוד צום קװאַרטיראַנט, װאָס שטײט אױף פֿון טיש
אינאײנעם מיט בעטין, טוט אױס דאָס היטל, װאָס איז פֿאַר אים
געװען באמת אַ משׂא־כּבֿדה, זעצט זיך אַװעק מיט איר בײַ אַ זײַט אַ
ביסל רעדן און אַ ביסל קריגן זיך, זאָגן אײנס דאָס אַנדערע
שטעכװערטער, װי זײער שטײגער איז. און דוד זינגט אױף אַ קול מיט
אַן אַלטן ניגון דעם אַלטן „שיר־השירים“, און סיאָמקע אױף זײַן
יונג קולכל זינגט אים נאָך, און שׂרה קװעלט פֿון זײ אַלע, װערט
ברײטער װי לענגער.
|