אַ מעשׂה מיט אַ גרינהאָרן
מיסטער באַראַבאַן, ביזנעס־בראָקער [broker: מעקלער], דערצײלט, װי אַזױ ער האָט אָנגעלערנט אַ גרינהאָרן, װאָס האָט געהײַראַט צוליב ביזנעס. איבערדערצײלט מיט זײַן לשון.
― איר זאָגט: אַמעריקע איז אַ לאַנד פֿון ביזנעס ― נעװערמײנד
[never mind: זאָרגט זיך נישט]. עס
דאַרף אַזױ צו זײַן. נאָר אַפֿטעראָל [after all: נאָך אַלעמען]
גײן הײראַטן און פֿאַרקױפֿן זיך צוליב
ביזנעס ― דאָס איז שױן, עקסקיוז מי [excuse me: האָט קײן פֿאַראיבל נישט],
אַ חזירײַ. איך פּרעדיק ניט קײן
מאָראַל, נאָר איך זאָג אײַך, ס'אַ פֿעקט [fact: פֿאַקט], אַז נײַן און נײַנציק פּראָצענט
גרינהאָרנס הײראַטן בײַ אונדז צוליב ביזנעס.― פֿאַרדריסט דאָס מיך,
און אַז איך דערטאַפּ אַזאַ גרינהאָרן, װעט ער שױן פֿון מיר טרוקן נישט
אַרױס. ליװ איט טו מי [leave it to me: לאָזט דאָס איבער צו מיר],
װעל איך אײַך דערצײלן אַ שײנס!
זיץ איך מיר אײנמאָל אין מײַן אָפֿיס און מײל [mail: שיק אַרױס] די פּאָסט, קומט אַרײַן
צו מיר אַ גרינהאָרן, נאָך גאָר אַ באָי [boy: ייִנגל]. און מיט אים אַ װײַבעלע ―
װאָס זאָל איך אײַך זאָגן? ― בלוט און מילך. שײן װי דער טאָג און
פֿריש װי אַן עפּעלע, נאָר װאָס פֿונעם בױם. אַרײַנגעקומען, רופֿט ער זיך
אָן צו מיר: „האָו דו יו דו [How do you do: שלום־עליכם]! זײַט איר דאָס מיסטער באַראַבאַן דער
ביזנעס־בראָקער?“ „סידאַן [sit down: זעצט זיך]! װאָס'ט איר זאָגן גוטס?“ עפֿנט ער מיר אױף זײַן
האַרץ און דערצײלט מיר אַ גאַנצע געשיכטע, סאָ ענד סאָ [so and so: אַזױ און אַזױ],
אַזױ װי ער איז
אַ באָי ערשט צען יאָר אין לאַנד,
אַ ני־פּענטס־מײקער [knee-pants maker: שנײַדער פֿון קורצע הױזן] בײַ טרײד
[אַרבעט], און אין
אים האָט זיך פֿאַרליבט אָט דאָס װײַבעלע, געװען אַ מײדל אַן
אַרבעטערין, װאָס פֿאַרמאָגט טױזנט דאָלער [דאָלאַר] אין קעש [cash: מזומן געלט], האָט ער מיט איר חתונה
געהאַט און זוכט אַ ביזנעס, זײ זאָלן קאָנען מאַכן אַ לעבן און פֿאַרשפּאָרן
אַרבעטן אין שאַפּ, װאָרעם ער האָט, ניט פֿאַר אײַך געדאַכט, אַ
רעמאַטעז, בײַ אים בלײַב עס, און אַזױ װײַטער. קוק איך אױפֿן װײַבעלע און זאָג
צו אים: „אין װאָס פֿאַר אַ ביזנעס װאָלט איר געגאַנגען?“ ענטפֿערט ער
|
|
a mayse mit a grinhorn
mister baraban, biznes-broker [broker: mekler], dertseylt, vi azoy
er hot ongelernt a grinhorn, vos hot gehayrat tsulib biznes. iberdertseylt
mit zayn loshn.
― ir zogt: amerike iz a land fun biznes ― nevermeynd
[never mind: zorgt zikh nisht]. es
darf azoy tsu zayn. nor afterol [after all: nokh alemen]
geyn heyratn un farkoyfn zikh tsulib
biznes ― dos iz shoyn, ekskyuz mi [ekhtsuse me: hot keyn faribl nisht],
a khazeray. ikh predik nit keyn
moral, nor ikh zog aykh, s'a fekt [fatst: fakt], az nayn un nayntsik protsent
grinhorns heyratn bay undz tsulib biznes.― fardrist dos mikh,
un az ikh dertap aza grinhorn, vet er shoyn fun mir trukn nisht
aroys. liv it tu mi [leave it to me: lozt dos iber tsu mir],
vel ikh aykh dertseyln a sheyns!
zits ikh mir eynmol in mayn ofis un meyl [mail: shik aroys] di post, kumt
arayn
tsu mir a grinhorn, nokh gor a boy [boy: yingl]. un mit im a vaybele ―
vos zol ikh aykh zogn? ― blut un milkh. sheyn vi der tog un
frish vi an epele, nor vos funem boym. arayngekumen, ruft er zikh
on tsu mir: "hou du yu du [Hou do you do: shlum-elikhm]! zayt ir dos mister
baraban der
biznes-broker?'' "sidan [sit doun: zetst zikh]! vos't ir zogn guts?'' efnt
er mir oyf zayn
harts un dertseylt mir a gantse geshikhte, so end so [so and so: azoy un azoy],
azoy vi er iz
a boy ersht tsen yor in land,
a ni-pents-meyker [knee-pants maker: shnayder fun kurtse hoyzn] bay treyd
[arbet], un in
im hot zikh farlibt ot dos vaybele, geven a meydl an
arbeterin, vos farmogt toyznt doler [dolar] in kesh [tsash: mezumen gelt],
hot er mit ir khasene
gehat un zukht a biznes, zey zoln konen makhn a lebn un farshporn
arbetn in shap, vorem er hot, nit far aykh gedakht, a
rematez, bay im blayb es, un azoy vayter. kuk ikh oyfn vaybele un zog
tsu im: "in vos far a biznes volt ir gegangen?'' entfert er
|
אַ מעשׂה מיט אַ גרינהאָרן
מיסטער באַראַבאַן, ביזנעס־בראָקער [broker: מעקלער], דערצײלט, װי אַזױ ער האָט אָנגעלערנט אַ גרינהאָרן, װאָס האָט געהײַראַט צוליב ביזנעס. איבערדערצײלט מיט זײַן לשון.
― איר זאָגט: אַמעריקע איז אַ לאַנד פֿון ביזנעס ― נעװערמײנד
[never mind: זאָרגט זיך נישט]. עס
דאַרף אַזױ צו זײַן. נאָר אַפֿטעראָל [after all: נאָך אַלעמען]
גײן הײראַטן און פֿאַרקױפֿן זיך צוליב
ביזנעס ― דאָס איז שױן, עקסקיוז מי [excuse me: האָט קײן פֿאַראיבל נישט],
אַ חזירײַ. איך פּרעדיק ניט קײן
מאָראַל, נאָר איך זאָג אײַך, ס'אַ פֿעקט [fact: פֿאַקט], אַז נײַן און נײַנציק פּראָצענט
גרינהאָרנס הײראַטן בײַ אונדז צוליב ביזנעס.― פֿאַרדריסט דאָס מיך,
און אַז איך דערטאַפּ אַזאַ גרינהאָרן, װעט ער שױן פֿון מיר טרוקן נישט
אַרױס. ליװ איט טו מי [leave it to me: לאָזט דאָס איבער צו מיר],
װעל איך אײַך דערצײלן אַ שײנס!
זיץ איך מיר אײנמאָל אין מײַן אָפֿיס און מײל [mail: שיק אַרױס] די פּאָסט, קומט אַרײַן
צו מיר אַ גרינהאָרן, נאָך גאָר אַ באָי [boy: ייִנגל]. און מיט אים אַ װײַבעלע ―
װאָס זאָל איך אײַך זאָגן? ― בלוט און מילך. שײן װי דער טאָג און
פֿריש װי אַן עפּעלע, נאָר װאָס פֿונעם בױם. אַרײַנגעקומען, רופֿט ער זיך
אָן צו מיר: „האָו דו יו דו [How do you do: שלום־עליכם]! זײַט איר דאָס מיסטער באַראַבאַן דער
ביזנעס־בראָקער?“ „סידאַן [sit down: זעצט זיך]! װאָס'ט איר זאָגן גוטס?“ עפֿנט ער מיר אױף זײַן
האַרץ און דערצײלט מיר אַ גאַנצע געשיכטע, סאָ ענד סאָ [so and so: אַזױ און אַזױ],
אַזױ װי ער איז
אַ באָי ערשט צען יאָר אין לאַנד,
אַ ני־פּענטס־מײקער [knee-pants maker: שנײַדער פֿון קורצע הױזן] בײַ טרײד
[אַרבעט], און אין
אים האָט זיך פֿאַרליבט אָט דאָס װײַבעלע, געװען אַ מײדל אַן
אַרבעטערין, װאָס פֿאַרמאָגט טױזנט דאָלער [דאָלאַר] אין קעש [cash: מזומן געלט], האָט ער מיט איר חתונה
געהאַט און זוכט אַ ביזנעס, זײ זאָלן קאָנען מאַכן אַ לעבן און פֿאַרשפּאָרן
אַרבעטן אין שאַפּ, װאָרעם ער האָט, ניט פֿאַר אײַך געדאַכט, אַ
רעמאַטעז, בײַ אים בלײַב עס, און אַזױ װײַטער. קוק איך אױפֿן װײַבעלע און זאָג
צו אים: „אין װאָס פֿאַר אַ ביזנעס װאָלט איר געגאַנגען?“ ענטפֿערט ער
|