יוסף: דערצײלונג פֿון אַ דזשענטלמען
― איר מעגט אײַך לאַכן פֿון מיר, איר קאָנט אײַך מאַכן פֿון מיר
אַ פֿעליעטאָן, אַפֿילו אַ בוך, אױב איר װילט, ― איך האָב פֿאַר אײַך
קײן מורא ניט, זאָג איך אײַך פֿריִער, װאָרעם איך בין, װי איר קוקט
מיך אָן, ניט פֿון די שרעקעדיקע. איך שרעק מיך נישט איבער פֿאַר קײן
שרײַבער, איך װער נישט בטל פֿאַר קײן דאָקטער, פֿאַל נישט אַראָפּ בײַ
זיך פֿאַר קײן אַדװאָקאַט און הײב נישט אָן נתפּעל צו װערן, אַז מע
זאָגט מיר, יענער שטודירט אױף אינזשענער. איך האָב אױך אַמאָל
געשטודירט, איך בין אַלײן אױך געװען אַמאָל אַ גימנאַזיסט. אמת, איך האָב
די גימנאַזיע ניט געענדיקט, איבער אַ מעשׂה מיט אַ מײדל. עס האָט זיך
אין מיר פֿאַרליבט אַ מײדל (אַ שײנער יונג בין איך געװען פֿון תּמיד!).
זי האָט געזאָגט, דאָס מײדל הײסט עס, אַז טאָמער נעם איך זי ניט,
נעמט זי אײַן סם. און איך האָב זי אַזױ געװאָלט נעמען, װי איר
האָט זי געװאָלט נעמען. זי איז בײַ מיר געװען נישט קײן בת־יחידה,
פֿאַרשטײט איר מיך... ס'איז אָבער פֿאַרגאַנגען בײַ אונדז צו װײַט, האָט
זיך אַרײַנגעמישט אַ ברודער אירער, אַ פּראָװיזאָר פֿון אַן אַפּטײק, און
האָט געזאָגט, אַז טאָמער סמט זיך אַװעק די שװעסטער זײַנע, גיסט ער
מיך אָפּ ― ער װײסט שױן מיט װאָס... און איך האָב זי געמוזט נעמען,
זיך אָפּגעמוטשעט מיט איר אַ יאָר דרײַ. זי האָט פֿאַרלאַנגט פֿון מיר
נאָר צװײ זאַכן: איך זאָל זײַן אין דער הײם, און נישט קוקן אױף
פֿרעמדע... איר האָט עפּעס ליב אַזאַ געשעפֿט? װאָס זאָל איך טאָן, אַז
גאָט האָט מיך פֿאָרט באַשאַפֿן מיט אַזאַ פּנים, אַז אַלע מײדלעך מיט אַלע
װײַבלעך זײַנען נאָך מיר די כּפּרה? איר מײנט װאָס?... חלילה!...
גאָרנישט, מע האָט מיך ליב ― און אַ סוף. װוּ איך קום, װוּ איך פֿאָר,
|
|
Yoysef: dertseylung fun a dzhentlmen
― ir megt aykh lakhn fun mir, ir kont aykh makhn fun mir
a felyeton, afile a bukh, oyb ir vilt, ― ikh hob far aykh
keyn moyre nit, zog ikh aykh frier, vorem ikh bin, vi ir kukt
mikh on, nit fun di shrekedike. ikh shrek mikh nisht iber far keyn
shrayber, ikh ver nisht batl far keyn dokter, fal nisht arop bay
zikh far keyn advokat un heyb nisht on nispoyel tsu vern, az me
zogt mir, yener shtudirt oyf inzhener. ikh hob oykh amol
geshtudirt, ikh bin aleyn oykh geven amol a gimnazist. emes, ikh hob
di gimnazye nit geendikt, iber a mayse mit a meydl. es hot zikh
in mir farlibt a meydl (a sheyner yung bin ikh geven fun tomed!).
zi hot gezogt, dos meydl heyst es, az tomer nem ikh zi nit,
nemt zi ayn sam. un ikh hob zi azoy gevolt nemen, vi ir
hot zi gevolt nemen. zi iz bay mir geven nisht keyn basyekhide,
farshteyt ir mikh... s'iz ober fargangen bay undz tsu vayt, hot
zikh arayngemisht a bruder irer, a provizor fun an apteyk, un
hot gezogt, az tomer smt zikh avek di shvester zayne, gist er
mikh op ― er veyst shoyn mit vos... un ikh hob zi gemuzt nemen,
zikh opgemutshet mit ir a yor dray. zi hot farlangt fun mir
nor tsvey zakhn: ikh zol zayn in der heym, un nisht kukn oyf
fremde... ir hot epes lib aza gesheft? vos zol ikh ton, az
got hot mikh fort bashafn mit aza ponem, az ale meydlekh mit ale
vayblekh zaynen nokh mir di kapore? ir meynt vos?... kholile!...
gornisht, me hot mikh lib ― un a suf. vu ikh kum, vu ikh for,
|
יוסף: דערצײלונג פֿון אַ דזשענטלמען
― איר מעגט אײַך לאַכן פֿון מיר, איר קאָנט אײַך מאַכן פֿון מיר
אַ פֿעליעטאָן, אַפֿילו אַ בוך, אױב איר װילט, ― איך האָב פֿאַר אײַך
קײן מורא ניט, זאָג איך אײַך פֿריִער, װאָרעם איך בין, װי איר קוקט
מיך אָן, ניט פֿון די שרעקעדיקע. איך שרעק מיך נישט איבער פֿאַר קײן
שרײַבער, איך װער נישט בטל פֿאַר קײן דאָקטער, פֿאַל נישט אַראָפּ בײַ
זיך פֿאַר קײן אַדװאָקאַט און הײב נישט אָן נתפּעל צו װערן, אַז מע
זאָגט מיר, יענער שטודירט אױף אינזשענער. איך האָב אױך אַמאָל
געשטודירט, איך בין אַלײן אױך געװען אַמאָל אַ גימנאַזיסט. אמת, איך האָב
די גימנאַזיע ניט געענדיקט, איבער אַ מעשׂה מיט אַ מײדל. עס האָט זיך
אין מיר פֿאַרליבט אַ מײדל (אַ שײנער יונג בין איך געװען פֿון תּמיד!).
זי האָט געזאָגט, דאָס מײדל הײסט עס, אַז טאָמער נעם איך זי ניט,
נעמט זי אײַן סם. און איך האָב זי אַזױ געװאָלט נעמען, װי <<איר>>
האָט זי געװאָלט נעמען. זי איז בײַ מיר געװען נישט קײן בת־יחידה,
פֿאַרשטײט איר מיך... ס'איז אָבער פֿאַרגאַנגען בײַ אונדז צו װײַט, האָט
זיך אַרײַנגעמישט אַ ברודער אירער, אַ פּראָװיזאָר פֿון אַן אַפּטײק, און
האָט געזאָגט, אַז טאָמער סמט זיך אַװעק די שװעסטער זײַנע, גיסט ער
מיך אָפּ ― ער װײסט שױן מיט װאָס... און איך האָב זי געמוזט נעמען,
זיך אָפּגעמוטשעט מיט איר אַ יאָר דרײַ. זי האָט פֿאַרלאַנגט פֿון מיר
נאָר צװײ זאַכן: איך זאָל זײַן אין דער הײם, און נישט קוקן אױף
פֿרעמדע... איר האָט עפּעס ליב אַזאַ געשעפֿט? װאָס זאָל איך טאָן, אַז
גאָט האָט מיך פֿאָרט באַשאַפֿן מיט אַזאַ פּנים, אַז אַלע מײדלעך מיט אַלע
װײַבלעך זײַנען נאָך מיר די כּפּרה? איר מײנט װאָס?... חלילה!...
גאָרנישט, מע האָט מיך ליב ― און אַ סוף. װוּ איך קום, װוּ איך פֿאָר,
|