מײַן באַקאַנטשאַפֿט מיט ח. נ. ביאַליק[חיים נחמן ביאַליק 1873-1934]
א
יאָרן־לאַנג בין איך געשטאַנען אין פֿאַרבינדונג מיט ביאַליקן און
נישט זוכה געװען פּערזענלעך זיך צו באַקענען מיטן גרעסטן פֿון
אונדזערע פּאָעטן, װײַל מיר זײַנען געװען װײַט אײנס פֿון דאָס אַנדערע. ער
האָט געװױנט אין אַדעס און איך ― אין קיִעװ. דערנאָך זײַנען געקומען
די גלות־יאָרן פֿון נאָך דער רוסישער קאָנסטיטוציע. האָט דאָס מיך
פֿאַרװאָרפֿן קײן אױסלאַנד ― שװײץ ― און פֿון דאָרטן, איבערן אַטלאַנטישן
ים, קײן אַמעריקע, און אָט אַזױ האָב איך שױן כּמעט אינגאַנצן
אױפֿגעגעבן מײַן האָפֿענונג צו באַגעגענען זיך װען ס'נישט איז מיטן ריז
פֿון די ריזן. װאָס טוט גאָט? פֿאָרן זיך צונױף די ציוניסטן אױפֿן קאָנגרעס
אינעם יאָר 1907 אין האַאַג, און די אַמעריקאַנער ציוניסטן קלײַבן מיך
אױס פֿאַר אַ דעלעגאַט, און איך קום צו פֿאָרן קײן האַאַג, אין האָלאַנד.
ערבֿ קאָנגרעס איז אַ קאָנפֿערענץ פֿון העברעיִסטן. איך קום אַרײַן,
דער זאַל איז פֿול. דער טשערמאַן [chairman: פֿאָרזיצער] איז א. ל. לעװינסקי. קלאַפּט מיטן
האַמער אין טיש. דער עולם איז אױפֿגערעגט. און מער פֿון אַלע אַנדערע
קאָכט זיך עפּעס אַ יונגערמאַנטשיק. װײַזט אױס, אַ „בורזשוק“; בײַ אונדז
אין דער הײם הײסט ער אַ „קופּטשיק“. איך באַטראַכט דעם
יונגנמאַנטשיק און באַשליס, אַז דאָס מוז זײַן מסתּמא אָדער אַ יונגערמאַן אַ
משׂכּיל, װאָס איז נאָר־װאָס אַראָפּ פֿון קעסט, אָדער אַן אײדעם, װאָס זיצט
נאָך אױף קעסט. און װײַל ער איז אַ משׂכּיל און זײַן שװער איז אַ ייִד אַ
בעל־הבית, האָבן די ציוניסטן פֿון זײַן שטעטל אים אױסגעקליבן פֿאַר אַ
דעלעגאַט, װאָס פֿאָרט מסתּמא אױף זײַנע אײגענע הוצאָות קײן האַאַג. און
|
|
mayn bakantshaft mit H. n. byalik[Heym Nakhmen byalik 1873-1934]
#
yorn-lang bin ikh geshtanen in farbindung mit byalikn un
nisht zoykhe geven perzenlekh zikh tsu bakenen mitn grestn fun
undzere poetn, vayl mir zaynen geven vayt eyns fun dos andere. er
hot gevoynt in ades un ikh ― in kiev. dernokh zaynen gekumen
di goles-yorn fun nokh der rusisher konstitutsye. hot dos mikh
farvorfn keyn oysland ― shveyts ― un fun dortn, ibern atlantishn
yam, keyn amerike, un ot azoy hob ikh shoyn kemat ingantsn
oyfgegebn mayn hofenung tsu bagegenen zikh ven s'nisht iz mitn riz
fun di rizn. vos tut got? forn zikh tsunoyf di tsyunistn oyfn kongres
inem yor 1907 in haag, un di amerikaner tsyunistn klaybn mikh
oys far a delegat, un ikh kum tsu forn keyn haag, in holand.
orev kongres iz a konferents fun hebreistn. ikh kum arayn,
der zal iz ful. der tsherman [tshairman: forzitser] iz #. l. levinski. klapt
mitn
hamer in tish. der oylem iz oyfgeregt. un mer fun ale andere
kokht zikh epes a yungermantshik. vayzt oys, a "burzhuk''; bay undz
in der heym heyst er a "kuptshik''. ikh batrakht dem
yungnmantshik un bashlis, az dos muz zayn mistome oder a yungerman a
maskel, vos iz nor-vos arop fun kest, oder an eydem, vos zitst
nokh oyf kest. un vayl er iz a maskel un zayn shver iz a yid a
balebos, hobn di tsyunistn fun zayn shtetl im oysgeklibn far a
delegat, vos fort mistome oyf zayne eygene hoytsoes keyn haag. un
|
מײַן באַקאַנטשאַפֿט מיט ח. נ. ביאַליק[חיים נחמן ביאַליק 1873-1934]
א
יאָרן־לאַנג בין איך געשטאַנען אין פֿאַרבינדונג מיט ביאַליקן און
נישט זוכה געװען פּערזענלעך זיך צו באַקענען מיטן גרעסטן פֿון
אונדזערע פּאָעטן, װײַל מיר זײַנען געװען װײַט אײנס פֿון דאָס אַנדערע. ער
האָט געװױנט אין אַדעס און איך ― אין קיִעװ. דערנאָך זײַנען געקומען
די גלות־יאָרן פֿון נאָך דער רוסישער קאָנסטיטוציע. האָט דאָס מיך
פֿאַרװאָרפֿן קײן אױסלאַנד ― שװײץ ― און פֿון דאָרטן, איבערן אַטלאַנטישן
ים, קײן אַמעריקע, און אָט אַזױ האָב איך שױן כּמעט אינגאַנצן
אױפֿגעגעבן מײַן האָפֿענונג צו באַגעגענען זיך װען ס'נישט איז מיטן ריז
פֿון די ריזן. װאָס טוט גאָט? פֿאָרן זיך צונױף די ציוניסטן אױפֿן קאָנגרעס
אינעם יאָר 1907 אין האַאַג, און די אַמעריקאַנער ציוניסטן קלײַבן מיך
אױס פֿאַר אַ דעלעגאַט, און איך קום צו פֿאָרן קײן האַאַג, אין האָלאַנד.
ערבֿ קאָנגרעס איז אַ קאָנפֿערענץ פֿון העברעיִסטן. איך קום אַרײַן,
דער זאַל איז פֿול. דער טשערמאַן [chairman: פֿאָרזיצער] איז א. ל. לעװינסקי. קלאַפּט מיטן
האַמער אין טיש. דער עולם איז אױפֿגערעגט. און מער פֿון אַלע אַנדערע
קאָכט זיך עפּעס אַ יונגערמאַנטשיק. װײַזט אױס, אַ „בורזשוק“; בײַ אונדז
אין דער הײם הײסט ער אַ „קופּטשיק“. איך באַטראַכט דעם
יונגנמאַנטשיק און באַשליס, אַז דאָס מוז זײַן מסתּמא אָדער אַ יונגערמאַן אַ
משׂכּיל, װאָס איז נאָר־װאָס אַראָפּ פֿון קעסט, אָדער אַן אײדעם, װאָס זיצט
נאָך אױף קעסט. און װײַל ער איז אַ משׂכּיל און זײַן שװער איז אַ ייִד אַ
בעל־הבית, האָבן די ציוניסטן פֿון זײַן שטעטל אים אױסגעקליבן פֿאַר אַ
דעלעגאַט, װאָס פֿאָרט מסתּמא אױף זײַנע אײגענע הוצאָות קײן האַאַג. און
|