געשיכטע נומער צען: דער טלית־קטן
„― איר רעדט פֿון די אומגליקן, פֿון די הײַנטיקע שׂרפֿות רעדט
איר. איר װילט הערן אַ שײנס, װי אַזױ מע נעמט אַ הונדערטער אױף די
נשׂרפֿים בײַ אַ נגיד אַ קמצן, אַ חזיר, אַ נהרג־על־פּחות־משװה־פּרוטה,
װאָס האָט אױף זײַן לעבן קײן נדבֿה נישט געגעבן?“
אַזױ האָט זיך אָנגערופֿן צו מיר מײַן װיז־אַ־װי [vis-à-vis: שכן] אין װאַגאָן אײנמאָל
אין דער פֿרי, נאָכן איבערבײַסן, און האָט פֿאַררײכערט אַ פּאַפּיראָס און
מיר אױך געגעבן פֿאַררײכערן.
עס האָט אױסגעװיזן, אַז די מעשׂה, װאָס מײַן װיז־אַ־װי האָט זיך
געקליבן מיר צו דערצײלן, האָט אים אַלײן הנאה געטאָן, שטאַרק הנאה
געטאָן. װאָרעם אײדער ער האָט נאָך אָנגעהױבן צו דערצײלן, האָט ער
זיך שױן צעלאַכט, װי אַ מענטש, װאָס האָט זיך דערמאָנט אָן זײער אַ
לאַכנדיקע זאַך. ער האָט אַזױ געשמאַק געלאַכט, אַז ער איז זיך אַזש
פֿאַרגאַנגען. אַזאַ מענטשן איז גלײַכער, אַז מע לאָזט אים פֿריִער זיך אױסלאַכן,
װי עס געהער צו זײַן, אַנישט װעט די מעשׂה האָבן אַ פּנים פֿון חוזק.
דערנאָך האָט זיך מײַן װיז־אַ־װי אױסגעהוסט און אָנגעהױבן בזה־הלשון:
„― איך האָב אײַך שױן איבערגעגעבן פֿון אונדזער שטאָט אַ שײן
ביסל טיפּן. איצט האָב איך פֿאַר אײַך נאָך אַ טיפּ. יואל טאַשקער רופֿט
מען אים. איר זאָלט אָנקוקן אַ ייִדל. קײן דרײַ צעבראָכענע פֿירער װעט
איר פֿאַר אים נישט געבן. אַ קלײנס, אַ דאַרס, אַ טרוקנס, אַ בערדל אַ
שיטערס, און אַז סע גײט, לױפֿט עס, און אַ הילוך ― װוּ איר האָט ערגעץ
אַ שׂונא! כאָטש אַפֿילו אַ נגיד. װאָס זאָג איך ― אַ נגיד? אַ גבֿיר, אַן
|
|
geshikhte numer tsen: der taleskotn
"― ir redt fun di umglikn, fun di hayntike sreyfes redt
ir. ir vilt hern a sheyns, vi azoy me nemt a hunderter oyf di
nisrofem bay a noged a kamtsn, a khazer, a nhrg-el-pHuT-mshvh-prute,
vos hot oyf zayn lebn keyn nedove nisht gegebn?''
azoy hot zikh ongerufn tsu mir mayn viz-a-vi [vis-à-vis: shokhn] in vagon
eynmol
in der fri, nokhn iberbaysn, un hot farreykhert a papiros un
mir oykh gegebn farreykhern.
es hot oysgevizn, az di mayse, vos mayn viz-a-vi hot zikh
geklibn mir tsu dertseyln, hot im aleyn hanoe geton, shtark hanoe
geton. vorem eyder er hot nokh ongehoybn tsu dertseyln, hot er
zikh shoyn tselakht, vi a mentsh, vos hot zikh dermont on zeyer a
lakhndike zakh. er hot azoy geshmak gelakht, az er iz zikh azh
fargangen. aza mentshn iz glaykher, az me lozt im frier zikh oyslakhn,
vi es geher tsu zayn, anisht vet di mayse hobn a ponem fun khoyzek.
dernokh hot zikh mayn viz-a-vi oysgehust un ongehoybn bzh-hlshun:
"― ikh hob aykh shoyn ibergegebn fun undzer shtot a sheyn
bisl tipn. itst hob ikh far aykh nokh a tip. Yoyl tashker ruft
men im. ir zolt onkukn a yidl. keyn dray tsebrokhene firer vet
ir far im nisht gebn. a kleyns, a dars, a trukns, a berdl a
shiters, un az se geyt, loyft es, un a hilekh ― vu ir hot ergets
a soyne! khotsh afile a noged. vos zog ikh ― a noged? a gevir, an
|
געשיכטע נומער צען: דער טלית־קטן
„― איר רעדט פֿון די אומגליקן, פֿון די הײַנטיקע שׂרפֿות רעדט
איר. איר װילט הערן אַ שײנס, װי אַזױ מע נעמט אַ הונדערטער אױף די
נשׂרפֿים בײַ אַ נגיד אַ קמצן, אַ חזיר, אַ נהרג־על־פּחות־משװה־פּרוטה,
װאָס האָט אױף זײַן לעבן קײן נדבֿה נישט געגעבן?“
אַזױ האָט זיך אָנגערופֿן צו מיר מײַן װיז־אַ־װי [vis-à-vis: שכן] אין װאַגאָן אײנמאָל
אין דער פֿרי, נאָכן איבערבײַסן, און האָט פֿאַררײכערט אַ פּאַפּיראָס און
מיר אױך געגעבן פֿאַררײכערן.
עס האָט אױסגעװיזן, אַז די מעשׂה, װאָס מײַן װיז־אַ־װי האָט זיך
געקליבן מיר צו דערצײלן, האָט אים אַלײן הנאה געטאָן, שטאַרק הנאה
געטאָן. װאָרעם אײדער ער האָט נאָך אָנגעהױבן צו דערצײלן, האָט ער
זיך שױן צעלאַכט, װי אַ מענטש, װאָס האָט זיך דערמאָנט אָן זײער אַ
לאַכנדיקע זאַך. ער האָט אַזױ געשמאַק געלאַכט, אַז ער איז זיך אַזש
פֿאַרגאַנגען. אַזאַ מענטשן איז גלײַכער, אַז מע לאָזט אים פֿריִער זיך אױסלאַכן,
װי עס געהער צו זײַן, אַנישט װעט די מעשׂה האָבן אַ פּנים פֿון חוזק.
דערנאָך האָט זיך מײַן װיז־אַ־װי אױסגעהוסט און אָנגעהױבן בזה־הלשון:
„― איך האָב אײַך שױן איבערגעגעבן פֿון אונדזער שטאָט אַ שײן
ביסל טיפּן. איצט האָב איך פֿאַר אײַך נאָך אַ טיפּ. יואל טאַשקער רופֿט
מען אים. איר זאָלט אָנקוקן אַ ייִדל. קײן דרײַ צעבראָכענע פֿירער װעט
איר פֿאַר אים נישט געבן. אַ קלײנס, אַ דאַרס, אַ טרוקנס, אַ בערדל אַ
שיטערס, און אַז סע גײט, לױפֿט עס, און אַ הילוך ― װוּ איר האָט ערגעץ
אַ שׂונא! כאָטש אַפֿילו אַ נגיד. װאָס זאָג איך ― אַ נגיד? אַ גבֿיר, אַן
|