געשיכטע נומער נײַן: אַ חתונה אָן כּלי־זמר
„― איך האָב אײַך געהאַט צוגעזאָגט, דאַכט מיר, דערצײלן נאָך אַ
נס, װאָס האָט זיך געטראָפֿן, לאָז זיך אײַך דאַכטן, טאַקע װידער אַ מאָל
מיט אונדזער „לײדיק־גײער“, װי אַזױ, צו פֿאַרדאַנקען דעם דאָזיקן
„לײדיק־גײער“, זײַנען מיר ניצול געװאָרן פֿון אַ גרױסן אומגליק. אױב איר
װילט האָרכן די דאָזיקע מעשׂה, לײגט איר זיך אַװעק, זײַט מוחל, אָט
דאָ אױף דער באַנק, און איך װעל מיך לײגן, הײסט עס, אױף יענער באַנק.
דאָ איז מיר נישט צו דער האַנט“.
אָט אַזױ רופֿט זיך אָן צו מיר אײנמאָל אַלץ דער אײגענער
הײַסינער סוחר, פֿאָרנדיק מיט מיר אין דער שמאָלער אײַזנבאַן, װאָס מע
רופֿט זי דאָרטן „דער לײדיק־גײער“. און מחמת מיר זײַנען דאָס מאָל, װי
אַלע מאָל, געװען סך־הכּל צװײ פּאַרשױן איבער אַ גאַנצן װאַגאָן, און
װאַרעם איז געװען גענוג, האָבן מיר מחילה אױסגעטאָן די פּידזשאַקן,
צעשפּיליעט די זשילעטן און צעלײגט זיך, װי בײַם טאַטן אין װײַנגאָרטן.
ער אױף אײן באַנק, איך אױף דער אַנדערער. ער פּאַװאָליע און ברײטלעך,
װי זײַן שטײגער איז, דערצײלט, און איך הער מיך אײַן, פֿאַרשרײַבנדיק
בײַ זיך אין מוח איטלעכס װאָרט, בכדי איך זאָל דאָס נאָכדעם קאָנען
איבערגעבן מיט זײַן לשון.
„― ויהי בימי ― דאָס איז געװען, נישט הײַנט געדאַכט, בעת
קאָנסטיטוציע, אַז ס'האָבן זיך אָנגעהױבן, הײסט עס, די ישועות אױף ייִדן.
כאָטש אַפֿילו אונדז האָבן מיר אין הײַסין, דאַרפֿט איר װיסן, פֿאַר אַ
פּאָגראָם קײנמאָל קײן מורא נישט געהאַט. איבער װאָס, מײנט איר,
|
|
geshikhte numer nayn: a khasene on Kli-zemer
"― ikh hob aykh gehat tsugezogt, dakht mir, dertseyln nokh a
nes, vos hot zikh getrofn, loz zikh aykh dakhtn, take vider a mol
mit undzer "leydik-geyer'', vi azoy, tsu fardanken dem dozikn
"leydik-geyer'', zaynen mir nitsel gevorn fun a groysn umglik. oyb ir
vilt horkhn di dozike mayse, leygt ir zikh avek, zayt moykhl, ot
do oyf der bank, un ikh vel mikh leygn, heyst es, oyf yener bank.
do iz mir nisht tsu der hant''.
ot azoy ruft zikh on tsu mir eynmol alts der eygener
haysiner soykher, forndik mit mir in der shmoler ayznban, vos me
ruft zi dortn "der leydik-geyer''. un makhmes mir zaynen dos mol, vi
ale mol, geven skh-hakl tsvey parshoyn iber a gantsn vagon, un
varem iz geven genug, hobn mir mekhile oysgeton di pidzhakn,
tseshpilyet di zhiletn un tseleygt zikh, vi baym tatn in vayngortn.
er oyf eyn bank, ikh oyf der anderer. er pavolye un breytlekh,
vi zayn shteyger iz, dertseylt, un ikh her mikh ayn, farshraybndik
bay zikh in moyekh itlekhs vort, bkhdi ikh zol dos nokhdem konen
ibergebn mit zayn loshn.
"― oyhi bimi ― dos iz geven, nisht haynt gedakht, beys
konstitutsye, az s'hobn zikh ongehoybn, heyst es, di yeshues oyf yidn.
khotsh afile undz hobn mir in haysin, darft ir visn, far a
pogrom keynmol keyn moyre nisht gehat. iber vos, meynt ir,
|
געשיכטע נומער נײַן: אַ חתונה אָן כּלי־זמר
„― איך האָב אײַך געהאַט צוגעזאָגט, דאַכט מיר, דערצײלן נאָך אַ
נס, װאָס האָט זיך געטראָפֿן, לאָז זיך אײַך דאַכטן, טאַקע װידער אַ מאָל
מיט אונדזער „לײדיק־גײער“, װי אַזױ, צו פֿאַרדאַנקען דעם דאָזיקן
„לײדיק־גײער“, זײַנען מיר ניצול געװאָרן פֿון אַ גרױסן אומגליק. אױב איר
װילט האָרכן די דאָזיקע מעשׂה, לײגט איר זיך אַװעק, זײַט מוחל, אָט
דאָ אױף דער באַנק, און איך װעל מיך לײגן, הײסט עס, אױף יענער באַנק.
דאָ איז מיר נישט צו דער האַנט“.
אָט אַזױ רופֿט זיך אָן צו מיר אײנמאָל אַלץ דער אײגענער
הײַסינער סוחר, פֿאָרנדיק מיט מיר אין דער שמאָלער אײַזנבאַן, װאָס מע
רופֿט זי דאָרטן „דער לײדיק־גײער“. און מחמת מיר זײַנען דאָס מאָל, װי
אַלע מאָל, געװען סך־הכּל צװײ פּאַרשױן איבער אַ גאַנצן װאַגאָן, און
װאַרעם איז געװען גענוג, האָבן מיר מחילה אױסגעטאָן די פּידזשאַקן,
צעשפּיליעט די זשילעטן און צעלײגט זיך, װי בײַם טאַטן אין װײַנגאָרטן.
ער אױף אײן באַנק, איך אױף דער אַנדערער. ער פּאַװאָליע און ברײטלעך,
װי זײַן שטײגער איז, דערצײלט, און איך הער מיך אײַן, פֿאַרשרײַבנדיק
בײַ זיך אין מוח איטלעכס װאָרט, בכדי איך זאָל דאָס נאָכדעם קאָנען
איבערגעבן מיט זײַן לשון.
„― ויהי בימי ― דאָס איז געװען, נישט הײַנט געדאַכט, בעת
קאָנסטיטוציע, אַז ס'האָבן זיך אָנגעהױבן, הײסט עס, די ישועות אױף ייִדן.
כאָטש אַפֿילו אונדז האָבן מיר אין הײַסין, דאַרפֿט איר װיסן, פֿאַר אַ
פּאָגראָם קײנמאָל קײן מורא נישט געהאַט. איבער װאָס, מײנט איר,
|