געשיכטע נומער זיבן: דער לײדיק־גײער
װײסט איר, װוּ דאָס בעסטע פֿאָרעכץ איז? דאָס בעסטע, דאָס
שטילסטע און דאָס רויִקסטע?
מיטן „לײדיק־גײער“.
אַזױ האָבן די באָהאָפּאָליער ייִדן אַ נאָמען געגעבן די שמאָלע
אײַזנבאַן, װאָס שנײַדט דורך אַ גאַנצע רײע שטעטלעך: באָהאָפּאָליע, הײַסין,
טעפּליק, נעמיראָװ, כאַשטשעװאַטע און נאָך אַזעלכע געבענטשטע
מקומות, װוּ אָדם־הראשונס פֿוס האָט קײנמאָל נישט געטראָטן.
די באָהאָפּאָליער ייִדן, װאָס האָבן אַ שם אױף דער װעלט פֿאַר
װערטל־זאָגערס, דערצײלן זיך אָן פֿונעם „לײדיק־גײער“ מעלות מיט מעלות.
ערשטנס, האָט איר קײן מורא נישט, זאָגן זײ, פֿאַר פֿאַרשפּעטיקן.
װען איר זאָלט נישט קומען, כאַפּט איר אים. הײַנט װאָס איז װערט,
זאָגן זײ, דאָס, װאָס איר דאַרפֿט אײַך נישט שלאָגן פֿאַר אַן אָרט? איר
קאָנט אָפּפֿאָרן, זאָגן זײ, אַ גאַנצע שטרעקע אײן מענטש אַלײן, ליגן
אױסגעצױגן װי אַ שׂררה און אױסשלאָפֿן זיך אױף אַלע זײַטן.
דאָס איז לױטער אמת. שױן אַ װאָך דרײַ, אַז איך רײַז אַרום מיטן
דאָזיקן „לײדיק־גײער“ אין יענעם װינקל און שטײ אױף אײן אָרט. עפּעס
טאַקע נאָר װי אַ מין כּישוף! נאָר מײנט נישט, אַז איך באַקלאָג מיך.
אַדרבא. איך בין זײער צופֿרידן. װאָרעם איך זע מיך דאָרט אָן אַזעלכע
שײנע זאַכן און איך הער מיך אָן אַזױ פֿיל מעשׂיות מיט געשיכטעס, אַז
איך װײס נישט, װען װעל איך זײ אַלע קאָנען אַרײַנשרײַבן צו מיר אין
ספֿר־הזכרונות?
|
|
geshikhte numer zibn: der leydik-geyer
veyst ir, vu dos beste forekhts iz? dos beste, dos
shtilste un dos ruikste?
mitn "leydik-geyer''.
azoy hobn di bohopolyer yidn a nomen gegebn di shmole
ayznban, vos shnaydt durkh a gantse reye shtetlekh: bohopolye, haysin,
teplik, nemirov, khashtshevate un nokh azelkhe gebentshte
mekoymes, vu odm-hr#shuns fus hot keynmol nisht getrotn.
di bohopolyer yidn, vos hobn a shem oyf der velt far
vertl-zogers, dertseyln zikh on funem "leydik-geyer'' mayles mit mayles.
ershtns, hot ir keyn moyre nisht, zogn zey, far farshpetikn.
ven ir zolt nisht kumen, khapt ir im. haynt vos iz vert,
zogn zey, dos, vos ir darft aykh nisht shlogn far an ort? ir
kont opforn, zogn zey, a gantse shtreke eyn mentsh aleyn, lign
oysgetsoygn vi a srore un oysshlofn zikh oyf ale zaytn.
dos iz loyter emes. shoyn a vokh dray, az ikh rayz arum mitn
dozikn "leydik-geyer'' in yenem vinkl un shtey oyf eyn ort. epes
take nor vi a min kishef! nor meynt nisht, az ikh baklog mikh.
aderabe. ikh bin zeyer tsufridn. vorem ikh ze mikh dort on azelkhe
sheyne zakhn un ikh her mikh on azoy fil mayses mit geshikhtes, az
ikh veys nisht, ven vel ikh zey ale konen araynshraybn tsu mir in
sfr-hzikhroynes?
|
געשיכטע נומער זיבן: דער לײדיק־גײער
װײסט איר, װוּ דאָס בעסטע פֿאָרעכץ איז? דאָס בעסטע, דאָס
שטילסטע און דאָס רויִקסטע?
מיטן „לײדיק־גײער“.
אַזױ האָבן די באָהאָפּאָליער ייִדן אַ נאָמען געגעבן די שמאָלע
אײַזנבאַן, װאָס שנײַדט דורך אַ גאַנצע רײע שטעטלעך: באָהאָפּאָליע, הײַסין,
טעפּליק, נעמיראָװ, כאַשטשעװאַטע און נאָך אַזעלכע געבענטשטע
מקומות, װוּ אָדם־הראשונס פֿוס האָט קײנמאָל נישט געטראָטן.
די באָהאָפּאָליער ייִדן, װאָס האָבן אַ שם אױף דער װעלט פֿאַר
װערטל־זאָגערס, דערצײלן זיך אָן פֿונעם „לײדיק־גײער“ מעלות מיט מעלות.
ערשטנס, האָט איר קײן מורא נישט, זאָגן זײ, פֿאַר פֿאַרשפּעטיקן.
װען איר זאָלט נישט קומען, כאַפּט איר אים. הײַנט װאָס איז װערט,
זאָגן זײ, דאָס, װאָס איר דאַרפֿט אײַך נישט שלאָגן פֿאַר אַן אָרט? איר
קאָנט אָפּפֿאָרן, זאָגן זײ, אַ גאַנצע שטרעקע אײן מענטש אַלײן, ליגן
אױסגעצױגן װי אַ שׂררה און אױסשלאָפֿן זיך אױף אַלע זײַטן.
דאָס איז לױטער אמת. שױן אַ װאָך דרײַ, אַז איך רײַז אַרום מיטן
דאָזיקן „לײדיק־גײער“ אין יענעם װינקל און שטײ אױף אײן אָרט. עפּעס
טאַקע נאָר װי אַ מין כּישוף! נאָר מײנט נישט, אַז איך באַקלאָג מיך.
אַדרבא. איך בין זײער צופֿרידן. װאָרעם איך זע מיך דאָרט אָן אַזעלכע
שײנע זאַכן און איך הער מיך אָן אַזױ פֿיל מעשׂיות מיט געשיכטעס, אַז
איך װײס נישט, װען װעל איך זײ אַלע קאָנען אַרײַנשרײַבן צו מיר אין
ספֿר־הזכרונות?
|