המן און מרדכי: אַן אמתע מעשׂה לכּבֿוד פּורים
איטלעכער ייִד האָט זיך זײן פּריץ. איטלעכער פּריץ האָט זיך זײן ייִדן. (אַ שפּריכװאָרט)
אסתּר־תּענית נאָך האַלבן טאָג האָט זיך אין אײנער פֿון די ייִדישע
שטעט פֿון אונדזער אַלטער הײם בײַ אַ ייִדישן האָטעל אָפּגעשטעלט אַ
דיליזשאַנס און ס'איז אַרױסגעשפּרונגען פֿון דאָרטן אַ פּאַרשױן מיט אַ
שפּיצעכיק קאַפּעליושל אױפֿן קאָפּ, אַ דרײַעקעכיקס, װי אַ המן־טאַש.
אױסגעזען האָט דער פּאַרשױן װי אַ רײַכער מאַגנאַט מיט זײער אַ בײזן, אַ
שטרענגן קוק. באַלד נאָך אים איז אַרױסגעקראָכן אַ ייִד מיט אַ לאַנגער
קאַפּאָטע, מיט אַ ברײטן טלית־קטן, מיט אַ פּליסענעם קאַרטוז; אַ באָרד אַ
קלאָטשקעװאַטע, אַ ביסל אַ גרױלעכע, טיפֿע קנײטשן אױפֿן ברײטן שטערן,
און אױף די ליפּן אַ מאָדנע שמײכל פֿון אַ פֿילאָזאָף. געשלעפּט האָט ער
מיט זיך אַ גאַנץ גרױסן זאַק און געגאַנגען מאָדנע, מיט ברײטע טריט,
און ניט אַראָפּגעלאָזט קײן אױג פֿונעם בײזן פּאַרשױן.
― האָט איר עפּעס אַ רעכטן חדר פֿאַר מײַן פּריץ? ― אַזױ האָט
זיך דער ייִד אָנגעפֿרעגט בײַם משרת פֿונעם האָטעל, אַ יונג מיט בײנער,
מיט אַ קױטיק העמד און מיט אַ געלן שניפּס, װאָס אַמאָל איז ער געװען,
דער שניפּס הײסט דאָס, אַנטיק־שבאַנטיקן, נאָר פֿון אַ צײַט, אַז ער האָט
אָנגעװאָרן דעם גלאַנץ מיט דער פֿאָרמע און האָט באַקומען אַ פּנים פֿון אַ
פֿלעכטל פֿון אַ פּורים־קױלעטש, באַשאָטן פֿון אױבן מיט מאָן.
מיט גרױס פּאַראַד האָט זײ דער משרת באַגעגנט, אַראָפּגענומען דאָס
היטל מיט אַ קנאַק און אַרײַנגעפֿירט זײ אין האָטעל, זײ אױפֿגעעפֿנט דאָס
גרעסטע, דאָס בעסטע, דאָס שענסטע צימער, נומער 1, אַ חדר, װאָס בײַ־
|
|
homen un Mordkhe: an emese mayse lekoved purem
itlekher yid hot zikh zayen porets. itlekher porets hot zikh zayen yidn.
(a shprikhvort)
estertones nokh halbn tog hot zikh in eyner fun di yidishe
shtet fun undzer alter heym bay a yidishn hotel opgeshtelt a
dilizhans un s'iz aroysgeshprungen fun dortn a parshoyn mit a
shpitsekhik kapelyushl oyfn kop, a drayekekhiks, vi a hmn-tash.
oysgezen hot der parshoyn vi a raykher magnat mit zeyer a beyzn, a
shtrengn kuk. bald nokh im iz aroysgekrokhn a yid mit a langer
kapote, mit a breytn taleskotn, mit a plisenem kartuz; a bord a
klotshkevate, a bisl a groylekhe, tife kneytshn oyfn breytn shtern,
un oyf di lipn a modne shmeykhl fun a filozof. geshlept hot er
mit zikh a gants groysn zak un gegangen modne, mit breyte trit,
un nit aropgelozt keyn oyg funem beyzn parshoyn.
― hot ir epes a rekhtn kheyder far mayn porets? ― azoy hot
zikh der yid ongefregt baym meshores funem hotel, a yung mit beyner,
mit a koytik hemd un mit a geln shnips, vos amol iz er geven,
der shnips heyst dos, antik-shbantikn, nor fun a tsayt, az er hot
ongevorn dem glants mit der forme un hot bakumen a ponem fun a
flekhtl fun a purim-koyletsh, bashotn fun oybn mit mon.
mit groys parad hot zey der meshores bagegnt, aropgenumen dos
hitl mit a knak un arayngefirt zey in hotel, zey oyfgeefnt dos
greste, dos beste, dos shenste tsimer, numer 1, a kheyder, vos bay-
|
המן און מרדכי: אַן אמתע מעשׂה לכּבֿוד פּורים
איטלעכער ייִד האָט זיך זײן פּריץ. איטלעכער פּריץ האָט זיך זײן ייִדן. (אַ שפּריכװאָרט)
אסתּר־תּענית נאָך האַלבן טאָג האָט זיך אין אײנער פֿון די ייִדישע
שטעט פֿון אונדזער אַלטער הײם בײַ אַ ייִדישן האָטעל אָפּגעשטעלט אַ
דיליזשאַנס און ס'איז אַרױסגעשפּרונגען פֿון דאָרטן אַ פּאַרשױן מיט אַ
שפּיצעכיק קאַפּעליושל אױפֿן קאָפּ, אַ דרײַעקעכיקס, װי אַ המן־טאַש.
אױסגעזען האָט דער פּאַרשױן װי אַ רײַכער מאַגנאַט מיט זײער אַ בײזן, אַ
שטרענגן קוק. באַלד נאָך אים איז אַרױסגעקראָכן אַ ייִד מיט אַ לאַנגער
קאַפּאָטע, מיט אַ ברײטן טלית־קטן, מיט אַ פּליסענעם קאַרטוז; אַ באָרד אַ
קלאָטשקעװאַטע, אַ ביסל אַ גרױלעכע, טיפֿע קנײטשן אױפֿן ברײטן שטערן,
און אױף די ליפּן אַ מאָדנע שמײכל פֿון אַ פֿילאָזאָף. געשלעפּט האָט ער
מיט זיך אַ גאַנץ גרױסן זאַק און געגאַנגען מאָדנע, מיט ברײטע טריט,
און ניט אַראָפּגעלאָזט קײן אױג פֿונעם בײזן פּאַרשױן.
― האָט איר עפּעס אַ רעכטן חדר פֿאַר מײַן פּריץ? ― אַזױ האָט
זיך דער ייִד אָנגעפֿרעגט בײַם משרת פֿונעם האָטעל, אַ יונג מיט בײנער,
מיט אַ קױטיק העמד און מיט אַ געלן שניפּס, װאָס אַמאָל איז ער געװען,
דער שניפּס הײסט דאָס, אַנטיק־שבאַנטיקן, נאָר פֿון אַ צײַט, אַז ער האָט
אָנגעװאָרן דעם גלאַנץ מיט דער פֿאָרמע און האָט באַקומען אַ פּנים פֿון אַ
פֿלעכטל פֿון אַ פּורים־קױלעטש, באַשאָטן פֿון אױבן מיט מאָן.
מיט גרױס פּאַראַד האָט זײ דער משרת באַגעגנט, אַראָפּגענומען דאָס
היטל מיט אַ קנאַק און אַרײַנגעפֿירט זײ אין האָטעל, זײ אױפֿגעעפֿנט דאָס
גרעסטע, דאָס בעסטע, דאָס שענסטע צימער, נומער 1, אַ חדר, װאָס
|