קנאָרטן: אַ מעשׂה פֿון אַן אַלטן אַפּיקורס, איבערדערצײלט לכּבֿוד חנוכּה
הײַנט זײַנען קאָרטן אַ װאָכעדיקער גאַנג.
װוּ שפּילט מען הײַנט ניט אין קאָרטן? װען שפּילט מען הײַנט
ניט אין קאָרטן? און װער שפּילט הײַנטיקע צײַטן ניט אין קאָרטן?
אַמאָל, אױב איר האָט אין דעם אַ געפֿיל, האָט מען בײַ אונדז
געשפּילט אין קאָרטן נאָר אײן מאָל אין יאָר ― חנוכּה.
דאָס הײסט, אַז מע װיל צוריק, פֿלעגט מען אַמאָליקע צײַטן כאַפּן
אין מיטן יאָר אױך אַמאָל אַ קערטל, און אַ רעכט קערטל! אַ װאַרעמס!
נאָר װוּ? בחדרי־חדרים! בסוד־סודות!
אָדער װינטער אין חדר, אױב איר האָט אין דעם אַ געפֿיל,
בין־מנחה־למעריבֿ, אַז דער רבי איז געװען אין קלױז און געװאַרעמט זיך בײַ
דער לעזשאַנקע, כּלומרשט געלערנט „עין־יעקבֿ“ פֿאַר די בעלי־מלאָכות;
אָדער זומער אין אַ פֿינצטערער שטאַל, בײַ אַ שפּאַרונקעלע פֿון דער טיר;
אָדער גאַר אונטערגעקױפֿט געצל דעם שמשׂ, אַ ייִד אַ הױקער און אַ
יאַדעשליװער דערצו, און פֿאַרשלאָסן זיך גאַנץ אױבן, אין דער װײַבערשער
שול, איבערגעקערט אַ סטענדער, מחילה, מיטן פּנים אַראָפּ, און װאַלײַ
אין „סטאַרשי קאָזיר“, אָדער אין „אײן־און־דרײַסיק“, אָדער אין
„טערטל־מערטל“!
ריבֿה־לאה די גבאיטע, זכרונה לבֿרכה, זי איז שױן לאַנג אױף דער
אמתער װעלט, האָט געפֿונען בײַ זיך אײנמאָל אין סטענדער אַ זאַך ―
איז זי שיִער ניט אַנידערגעפֿאַלן חלשות: װער האָט עס איר געקאָנט
אונטערװאַרפֿן אַזאַ זאַך אין סטענדער אַרײַן?!...
|
|
knortn: a mayse fun an altn apikoyres, iberdertseylt lekoved khaneke
haynt zaynen kortn a vokhediker gang.
vu shpilt men haynt nit in kortn? ven shpilt men haynt
nit in kortn? un ver shpilt hayntike tsaytn nit in kortn?
amol, oyb ir hot in dem a gefil, hot men bay undz
geshpilt in kortn nor eyn mol in yor ― khaneke.
dos heyst, az me vil tsurik, flegt men amolike tsaytn khapn
in mitn yor oykh amol a kertl, un a rekht kertl! a varems!
nor vu? bkhadrekhadorem! bsud-soydes!
oder vinter in kheyder, oyb ir hot in dem a gefil,
bin-mnHh-lmayrev, az der rebi iz geven in kloyz un gevaremt zikh bay
der lezhanke, kloymersht gelernt "eyn-Yankev'' far di beli-melokhes;
oder zumer in a fintsterer shtal, bay a shparunkele fun der tir;
oder gar untergekoyft getsl dem shames, a yid a hoyker un a
yadeshliver dertsu, un farshlosn zikh gants oybn, in der vaybersher
shul, ibergekert a stender, mekhile, mitn ponem arop, un valay
in "starshi kozir'', oder in "eyn-un-draysik'', oder in
"tertl-mertl''!
riBh-Leye di gabete, zkhrunh lBrkhh, zi iz shoyn lang oyf der
emeser velt, hot gefunen bay zikh eynmol in stender a zakh ―
iz zi shier nit anidergefaln khaloshes: ver hot es ir gekont
untervarfn aza zakh in stender arayn?!...
|
קנאָרטן: אַ מעשׂה פֿון אַן אַלטן אַפּיקורס, איבערדערצײלט לכּבֿוד חנוכּה
הײַנט זײַנען קאָרטן אַ װאָכעדיקער גאַנג.
װוּ שפּילט מען הײַנט ניט אין קאָרטן? <<װען>> שפּילט מען הײַנט
ניט אין קאָרטן? און <<װער>> שפּילט הײַנטיקע צײַטן ניט אין קאָרטן?
אַמאָל, אױב איר האָט אין דעם אַ געפֿיל, האָט מען בײַ אונדז
געשפּילט אין קאָרטן נאָר אײן מאָל אין יאָר ― חנוכּה.
דאָס הײסט, אַז מע װיל צוריק, פֿלעגט מען אַמאָליקע צײַטן כאַפּן
אין מיטן יאָר אױך אַמאָל אַ קערטל, און אַ רעכט קערטל! אַ װאַרעמס!
נאָר װוּ? בחדרי־חדרים! בסוד־סודות!
אָדער װינטער אין חדר, אױב איר האָט אין דעם אַ געפֿיל,
בין־מנחה־למעריבֿ, אַז דער רבי איז געװען אין קלױז און געװאַרעמט זיך בײַ
דער לעזשאַנקע, כּלומרשט געלערנט „עין־יעקבֿ“ פֿאַר די בעלי־מלאָכות;
אָדער זומער אין אַ פֿינצטערער שטאַל, בײַ אַ שפּאַרונקעלע פֿון דער טיר;
אָדער גאַר אונטערגעקױפֿט געצל דעם שמשׂ, אַ ייִד אַ הױקער און אַ
יאַדעשליװער דערצו, און פֿאַרשלאָסן זיך גאַנץ אױבן, אין דער װײַבערשער
שול, איבערגעקערט אַ סטענדער, מחילה, מיטן פּנים אַראָפּ, און װאַלײַ
אין „סטאַרשי קאָזיר“, אָדער אין „אײן־און־דרײַסיק“, אָדער אין
„טערטל־מערטל“!
ריבֿה־לאה די גבאיטע, זכרונה לבֿרכה, זי איז שױן לאַנג אױף דער
אמתער װעלט, האָט געפֿונען בײַ זיך אײנמאָל אין סטענדער אַ זאַך ―
איז זי שיִער ניט אַנידערגעפֿאַלן חלשות: װער האָט עס איר געקאָנט
אונטערװאַרפֿן אַזאַ זאַך אין סטענדער אַרײַן?!...
|