כּל־נדרי
(פֿאַרלאָרענע נשמות)
א
די נאַכט פֿון כּל־נדרי איז דער „פּאַרנאַס [Παρνασσός: נאָמען פֿון אַ נאַכטלאָקאַל]“
געװען שײן באַלײַכטעט
מיט אַלערלײ־פֿאַרביקע לאָמפּן און לעמפּלעך, דעקאָרירט און צוגעקליבן
אױפֿן שענסטן אופֿן. די מוזיק האָט געשפּילט, די אָפֿענע סצענע איז
געװען גרײט צו באַװײַזן דער װעלט אַלע אירע אַנטיקלעך, חידושים־ונפֿלאָות
― משונה־מאָדנע גרינגע דינע גאַז־קאָלירנדיקע קלײדלעך, אַ סך
בריליאַנטן, משוגענע טואַלעטן, נאַקעטע לײַבער און פֿיס, פֿיס אָן אַ שיעור!...
― װאָס איז דאָס? ― פֿרעגט דער פֿרומער לעזער. ― משוגע, צי
חסר־דעה? װאָס איז דאָס פֿאַר אַ הפֿקרות געװאָרן? עשׂרת ימי־תּשובֿה
אין אַ קאַפֿע־שאַנטאַן [café-chantant: קאַבאַרעט]!
ערבֿ יום־כּיפּור ― מוזיק מיט קלײדלעך מיט
נאַקעטע לײַבער!...
איך װײס, ליבער פֿרײַנט, גלײבט מיר, איך װײס, אַז ס'איז ערבֿ
יום־כּיפּור; איך װײס, אַז אין דעם אָרט, װוּהין מיר גײען אַצינד, איז
נישט אַזױ כּדאַי אַרײַנצוטרעטן אין די טעג, װאָס מע רופֿט זײ
„ימים־נוראָים“, און די פּאַרשױנען, װאָס מיר װעלן זיך דאָרט מיט זײ
באַגעגענען, געהערן זיך אָן װינציק־װאָס מיטן כּל־נדרי און מיטן הײליקן טאָג
יום־כּיפּור, װאָס ער הײסט בײַ אונדז „שבת־שבתון“, דער שבת פֿון אַלע
שבתים. נאָר פֿון װאַנען װײסן מיר, אפֿשר געפֿינען זיך אױך דאָ, אינעם
דאָזיקן זינדיקן אָרט, זינדיקע ייִדישע נשמות, און צװישן זײ אױך
פֿאַרגעסענע, פֿאַרװאָגלטע, פֿאַרװאָרפֿענע, אומגליקלעכע נפֿשות נעבעך, װאָס
קומען־אָפּ אױף דער װעלט מער פֿאַר פֿרעמדע זינד, װי פֿאַר אײגענע? פֿון
װאַנען װײסן מיר, װער ס'איז מער שולדיק אינעם נידעריק־פֿאַלן פֿון די
|
|
kol-nidrey
(farlorene neshomes)
#
di nakht fun kol-nidrey iz der "parnas [Παρνασσός: nomen fun
a nakhtlokal]''
geven sheyn balaykhtet
mit alerley-farbike lompn un lemplekh, dekorirt un tsugeklibn
oyfn shenstn oyfn. di muzik hot geshpilt, di ofene stsene iz
geven greyt tsu bavayzn der velt ale ire antiklekh, khideshim-unflouT
― mshunh-modne gringe dine gaz-kolirndike kleydlekh, a sakh
brilyantn, mshugene tualetn, nakete layber un fis, fis on a shiyer!...
― vos iz dos? ― fregt der frumer lezer. ― meshuge, tsi
khoserdeye? vos iz dos far a hefkeyres gevorn? aseres imi-tshuve
in a kafe-shantan [tsafé-tshantant: kabaret]!
orev yum-kiper ― muzik mit kleydlekh mit
nakete layber!...
ikh veys, liber fraynt, gleybt mir, ikh veys, az s'iz orev
yum-kiper; ikh veys, az in dem ort, vuhin mir geyen atsind, iz
nisht azoy keday arayntsutretn in di teg, vos me ruft zey
"imim-nuroym'', un di parshoynen, vos mir veln zikh dort mit zey
bagegenen, gehern zikh on vintsik-vos mitn kol-nidrey un mitn heylikn tog
yum-kiper, vos er heyst bay undz "shbT-shabesun'', der shabes fun ale
shabesim. nor fun vanen veysn mir, efsher gefinen zikh oykh do, inem
dozikn zindikn ort, zindike yidishe neshomes, un tsvishn zey oykh
fargesene, farvoglte, farvorfene, umgliklekhe nefoshes nebekh, vos
kumen-op oyf der velt mer far fremde zind, vi far eygene? fun
vanen veysn mir, ver s'iz mer shuldik inem niderik-faln fun di
|
כּל־נדרי
(פֿאַרלאָרענע נשמות)
א
די נאַכט פֿון כּל־נדרי איז דער „פּאַרנאַס [Παρνασσός: נאָמען פֿון אַ נאַכטלאָקאַל]“
געװען שײן באַלײַכטעט
מיט אַלערלײ־פֿאַרביקע לאָמפּן און לעמפּלעך, דעקאָרירט און צוגעקליבן
אױפֿן שענסטן אופֿן. די מוזיק האָט געשפּילט, די אָפֿענע סצענע איז
געװען גרײט צו באַװײַזן דער װעלט אַלע אירע אַנטיקלעך, חידושים־ונפֿלאָות
― משונה־מאָדנע גרינגע דינע גאַז־קאָלירנדיקע קלײדלעך, אַ סך
בריליאַנטן, משוגענע טואַלעטן, נאַקעטע לײַבער און פֿיס, פֿיס אָן אַ שיעור!...
― װאָס איז דאָס? ― פֿרעגט דער פֿרומער לעזער. ― משוגע, צי
חסר־דעה? װאָס איז דאָס פֿאַר אַ הפֿקרות געװאָרן? עשׂרת ימי־תּשובֿה
אין אַ קאַפֿע־שאַנטאַן [café-chantant: קאַבאַרעט]!
ערבֿ יום־כּיפּור ― מוזיק מיט קלײדלעך מיט
נאַקעטע לײַבער!...
איך װײס, ליבער פֿרײַנט, גלײבט מיר, איך װײס, אַז ס'איז ערבֿ
יום־כּיפּור; איך װײס, אַז אין דעם אָרט, װוּהין מיר גײען אַצינד, איז
נישט אַזױ כּדאַי אַרײַנצוטרעטן אין די טעג, װאָס מע רופֿט זײ
„ימים־נוראָים“, און די פּאַרשױנען, װאָס מיר װעלן זיך דאָרט מיט זײ
באַגעגענען, געהערן זיך אָן װינציק־װאָס מיטן כּל־נדרי און מיטן הײליקן טאָג
יום־כּיפּור, װאָס ער הײסט בײַ אונדז „שבת־שבתון“, דער שבת פֿון אַלע
שבתים. נאָר פֿון װאַנען װײסן מיר, אפֿשר געפֿינען זיך אױך דאָ, אינעם
דאָזיקן זינדיקן אָרט, זינדיקע ייִדישע נשמות, און צװישן זײ אױך
פֿאַרגעסענע, פֿאַרװאָגלטע, פֿאַרװאָרפֿענע, אומגליקלעכע נפֿשות נעבעך, װאָס
קומען־אָפּ אױף דער װעלט מער פֿאַר פֿרעמדע זינד, װי פֿאַר אײגענע? פֿון
װאַנען װײסן מיר, װער ס'איז מער שולדיק אינעם נידעריק־פֿאַלן פֿון די
|