לשנה טובֿה
אַ מעשׂה פֿון פֿאַרצײַטן, דערצײלט פֿון אַ ייִד אַ חסיד פֿאַר אַ סך ייִדן,
פֿאָרנדיק אין װאַגאָן, און איבערדערצײלט מיט זײַן לשון.
― נעמען, לאָז זיך אײַך דאַכטן, נעמען אַלע בײַ אונדז, ביזן
אָדון־הגדול! און אַפֿילו דער אָדון־הגדול אַלײן בכבֿודו־ובֿעצמו, ס'זאָל אײַך
צו קײן שאַנדע ניט זײַן, נעמען אױך, אַז מע גיט אים... װאָס? איר
גלײבט ניט? איר לאַכט? לאַכט געזונטערהײט!... שױן? איר'ט זיך
שױן אױסגעלאַכט? אַצינד רוקט אײַך קאָרשט צונױף, מײַנע ליבן ייִדן,
װעל איך אײַך דערצײלן אַ מעשׂה פֿון פֿאַרצײַטן. די מעשׂה האָט זיך
געטראָפֿן ניט מער און ניט װײניקער װי מיט מײַן זײדן, עליו־השלום, אין
יענער גוטער צײַט, בעת מלך איז געװען דער ערשטער ניק... װאָס
װינקט איר צו מיר? װאָס'ט איר זיך דערשראָקן? איר האָט מורא, אַז
די ערלים, װאָס זיצן מיט אונדז אין װאַגאָן, װעלן פֿאַרשטײן װאָס מע
דברט? אַ מכּה װעלן זײ בײַ מיר פֿאַרשטײן! איכ'ל רײדן פֿאַרשטעלט,
און דאָרט װוּ מע באַדאַרף, ― גאָר אױף לשון־קודש ― אַבי איר זאָלט
נאָר הערן מיט קאָפּ און ניט האָבן אַ טבֿע איבערשלאָגן יענעם אין מיטן.
בקיצור, ויהי בימי אַחשװרוש ― דאָס איז געװען, לאָז זיך אײַך
דאַכטן, אין דער צײַט, װען ס'האָט געװעלטיקט אונדזערנס עלטער־זײדע,
נאָך װעמען אונדזערער איז אַ נאָמען, דער זכות מעג אים בײַשטײן אױף
יענער װעלט און אַקעגן קומען דאָרט, פֿאַר די טובֿות, װאָס אונדזערע
אַחינו־בני־ישׂראל האָבן פֿון אים געהאַט דורך זײַנע גזירות־טובֿות
ישועות־ונחמות ― אָמן. אַ לאַנגע צײַט האָבן אונדזערע זײדעס, און
דערנאָך אונדזערע טאַטעס, נישט געקאָנט פֿאַרגעסן דעם דאָזיקן
|
|
lshnh toyve
a mayse fun fartsaytn, dertseylt fun a yid a khosed far a sakh yidn,
forndik in vagon, un iberdertseylt mit zayn loshn.
― nemen, loz zikh aykh dakhtn, nemen ale bay undz, bizn
odun-hgdul! un afile der odun-hgdul aleyn bekhvoydeuveatsme, s'zol aykh
tsu keyn shande nit zayn, nemen oykh, az me git im... vos? ir
gleybt nit? ir lakht? lakht gezunterhayt!... shoyn? ir't zikh
shoyn oysgelakht? atsind rukt aykh korsht tsunoyf, mayne libn yidn,
vel ikh aykh dertseyln a mayse fun fartsaytn. di mayse hot zikh
getrofn nit mer un nit veyniker vi mit mayn zeydn, elyu-hshlum, in
yener guter tsayt, beys meylekh iz geven der ershter nik... vos
vinkt ir tsu mir? vos't ir zikh dershrokn? ir hot moyre, az
di areylem, vos zitsn mit undz in vagon, veln farshteyn vos me
dbrt? a make veln zey bay mir farshteyn! ikh'l reydn farshtelt,
un dort vu me badarf, ― gor oyf lshun-kudsh ― abi ir zolt
nor hern mit kop un nit hobn a teve ibershlogn yenem in mitn.
bekitser, oyhi bimi akhashveyresh ― dos iz geven, loz zikh aykh
dakhtn, in der tsayt, ven s'hot geveltikt undzerns elter-zeyde,
nokh vemen undzerer iz a nomen, der zkhus meg im bayshteyn oyf
yener velt un akegn kumen dort, far di toyves, vos undzere
aHinu-bni-yisroel hobn fun im gehat durkh zayne gezeyres-tuBuT
yeshues-unHmuT ― omeyn. a lange tsayt hobn undzere zeydes, un
dernokh undzere tates, nisht gekont fargesn dem dozikn
|
לשנה טובֿה
אַ מעשׂה פֿון פֿאַרצײַטן, דערצײלט פֿון אַ ייִד אַ חסיד פֿאַר אַ סך ייִדן,
פֿאָרנדיק אין װאַגאָן, און איבערדערצײלט מיט זײַן לשון.
― נעמען, לאָז זיך אײַך דאַכטן, נעמען אַלע בײַ אונדז, ביזן
אָדון־הגדול! און אַפֿילו דער אָדון־הגדול אַלײן בכבֿודו־ובֿעצמו, ס'זאָל אײַך
צו קײן שאַנדע ניט זײַן, נעמען אױך, אַז מע גיט אים... װאָס? איר
גלײבט ניט? איר לאַכט? לאַכט געזונטערהײט!... שױן? איר'ט זיך
שױן אױסגעלאַכט? אַצינד רוקט אײַך קאָרשט צונױף, מײַנע ליבן ייִדן,
װעל איך אײַך דערצײלן אַ מעשׂה פֿון פֿאַרצײַטן. די מעשׂה האָט זיך
געטראָפֿן ניט מער און ניט װײניקער װי מיט מײַן זײדן, עליו־השלום, אין
יענער גוטער צײַט, בעת מלך איז געװען דער ערשטער ניק... װאָס
װינקט איר צו מיר? װאָס'ט איר זיך דערשראָקן? איר האָט מורא, אַז
די ערלים, װאָס זיצן מיט אונדז אין װאַגאָן, װעלן פֿאַרשטײן װאָס מע
דברט? אַ מכּה װעלן זײ בײַ מיר פֿאַרשטײן! איכ'ל רײדן פֿאַרשטעלט,
און דאָרט װוּ מע באַדאַרף, ― גאָר אױף לשון־קודש ― אַבי איר זאָלט
נאָר הערן מיט קאָפּ און ניט האָבן אַ טבֿע איבערשלאָגן יענעם אין מיטן.
בקיצור, ויהי בימי אַחשװרוש ― דאָס איז געװען, לאָז זיך אײַך
דאַכטן, אין דער צײַט, װען ס'האָט געװעלטיקט <<אונדזערנס>> עלטער־זײדע,
נאָך װעמען <<אונדזערער>> איז אַ נאָמען, דער זכות מעג אים בײַשטײן אױף
יענער װעלט און אַקעגן קומען דאָרט, פֿאַר די טובֿות, װאָס אונדזערע
אַחינו־בני־ישׂראל האָבן פֿון אים געהאַט דורך זײַנע גזירות־טובֿות
ישועות־ונחמות ― אָמן. אַ לאַנגע צײַט האָבן אונדזערע זײדעס, און
דערנאָך אונדזערע טאַטעס, נישט געקאָנט פֿאַרגעסן דעם דאָזיקן
|