XVI
העללאָו [hello: שלום־עליכם], לאַנדסמאַן!
― א ―
לױפֿן מיר אײנמאָל פֿאַרטאָג, איך און מײַן חבֿר מענדל, מיט די
פֿרישינקע פּײפּערס צו אונדזערע קאָסטאָמערס. פּלוצעם דערפֿיל איך
אַ זעץ פֿון הינטן אין פּלײצע און איך הער עמעצער רופֿט אױס:
― העללאָו, לאַנדסמאַן!
דרײ איך מיך אום און טו אַ קוק ― ס'איז מאָטל! „מאָטל דער
גרױסער“. דאָס איז דער מאָטל, װאָס האָט זיך אַרומגעשלעפּט מיט אונדז
אַמאָל איבער דער װעלט. אין קראָקע מיט לעמבעריק, אין װין און אין
אַנטװערפּן. אױב איר געדענקט, האָט ער מיך אױסגעלערנט שטעלן אַ
גובערנאַטאָר אין זײַט אַרײַן און איז געװען אַ בױכרעדער. ער איז אַװעק
מיט דער כאַליאַסטרע אַ סך פֿריִער פֿון אונדז. אַז מיר האָבן זיך נאָך
אַרומגעבלאָנקעט איבערן לאָנדאָנער װײַטשעפּעל, איז ער שױן געװען דאָ
אין אַמעריקע אָללרײַט. דאָס הײסט, ער האָט שױן געהאַט אַ דזשאַב אין
אַ קלינינג־סטאָר [cleaning store: װאַשערײַ],
און ער האַלט נאָך איצט אױך אָן דעם דזשאַב. פֿרעג
איך אים: „װאָס איז דאָס פֿאַר אַ דזשאַב?“ דערקלערט ער מיר,
גײענדיק, אַז דאָס איז אַ מין קלינינג־פֿעקטאָרי, װוּ מען רײניקט מלבושים.
דהײַנו, װי אַזױ? מע נעמט אַרײַן, זאָגט ער, אַ פּאָר צעקנײטשטע
תּחתּונים אין אַזאַ מאַשין צװישן צװײ פּרעספֿליגלען. דורך אַ באַזונדער
אײװעלע װערן די פּרעספֿליגלען גוט אָנגעװאַרעמט. אַ מענטש טוט אַ דרײ
― אױסגעפּרעסט אַ פּאָר הױזן!
― ב ―
― און װאָס איז אײַער דזשאַב? ― פֿרעגט מאָטל דער גרױסער
בײַ מיר און מײַן חבֿר מענדל.
― מיר דעליװערן[ deliver: טראָגן אָן], זאָג איך,
ניוס־פּײפּערס [newspapers: צײַטונגען]. מיר צעטראָגן, זאָג איך,
|
|
XVay
hellou [hello: shlum-elikhm], landsman!
― # ―
loyfn mir eynmol fartog, ikh un mayn khaver mendl, mit di
frishinke peypers tsu undzere kostomers. plutsem derfil ikh
a zets fun hintn in pleytse un ikh her emetser ruft oys:
― hellou, landsman!
drey ikh mikh um un tu a kuk ― s'iz motl! "motl der
groyser''. dos iz der motl, vos hot zikh arumgeshlept mit undz
amol iber der velt. in kroke mit lemberik, in vin un in
antverpn. oyb ir gedenkt, hot er mikh oysgelernt shteln a
gubernator in zayt arayn un iz geven a boykhreder. er iz avek
mit der khalyastre a sakh frier fun undz. az mir hobn zikh nokh
arumgeblonket ibern londoner vaytshepel, iz er shoyn geven do
in amerike ollrayt. dos heyst, er hot shoyn gehat a dzhab in
a klining-stor [tsleaning store: vasheray],
un er halt nokh itst oykh on dem dzhab. freg
ikh im: "vos iz dos far a dzhab?'' derklert er mir,
geyendik, az dos iz a min klining-fektori, vu men reynikt malbushem.
dehayne, vi azoy? me nemt arayn, zogt er, a por tsekneytshte
takhtoynem in aza mashin tsvishn tsvey presfliglen. durkh a bazunder
eyvele vern di presfliglen gut ongevaremt. a mentsh tut a drey
― oysgeprest a por hoyzn!
― b ―
― un vos iz ayer dzhab? ― fregt motl der groyser
bay mir un mayn khaver mendl.
― mir delivern[ deliver: trogn on], zog ikh,
nyus-peypers [neuspapers: tsaytungen]. mir tsetrogn, zog ikh,
|
XVI
העללאָו [hello: שלום־עליכם], לאַנדסמאַן!
― א ―
לױפֿן מיר אײנמאָל פֿאַרטאָג, איך און מײַן חבֿר מענדל, מיט די
פֿרישינקע פּײפּערס צו אונדזערע קאָסטאָמערס. פּלוצעם דערפֿיל איך
אַ זעץ פֿון הינטן אין פּלײצע און איך הער עמעצער רופֿט אױס:
― העללאָו, לאַנדסמאַן!
דרײ איך מיך אום און טו אַ קוק ― ס'איז מאָטל! „מאָטל דער
גרױסער“. דאָס איז דער מאָטל, װאָס האָט זיך אַרומגעשלעפּט מיט אונדז
אַמאָל איבער דער װעלט. אין קראָקע מיט לעמבעריק, אין װין און אין
אַנטװערפּן. אױב איר געדענקט, האָט ער מיך אױסגעלערנט שטעלן אַ
גובערנאַטאָר אין זײַט אַרײַן און איז געװען אַ בױכרעדער. ער איז אַװעק
מיט דער כאַליאַסטרע אַ סך פֿריִער פֿון אונדז. אַז מיר האָבן זיך נאָך
אַרומגעבלאָנקעט איבערן לאָנדאָנער װײַטשעפּעל, איז ער שױן געװען דאָ
אין אַמעריקע אָללרײַט. דאָס הײסט, ער האָט שױן געהאַט אַ דזשאַב אין
אַ קלינינג־סטאָר [cleaning store: װאַשערײַ],
און ער האַלט נאָך איצט אױך אָן דעם דזשאַב. פֿרעג
איך אים: „װאָס איז דאָס פֿאַר אַ דזשאַב?“ דערקלערט ער מיר,
גײענדיק, אַז דאָס איז אַ מין קלינינג־פֿעקטאָרי, װוּ מען רײניקט מלבושים.
דהײַנו, װי אַזױ? מע נעמט אַרײַן, זאָגט ער, אַ פּאָר צעקנײטשטע
תּחתּונים אין אַזאַ מאַשין צװישן צװײ פּרעספֿליגלען. דורך אַ באַזונדער
אײװעלע װערן די פּרעספֿליגלען גוט אָנגעװאַרעמט. אַ מענטש טוט אַ דרײ
― אױסגעפּרעסט אַ פּאָר הױזן!
― ב ―
― און װאָס איז אײַער דזשאַב? ― פֿרעגט מאָטל דער גרױסער
בײַ מיר און מײַן חבֿר מענדל.
― מיר דעליװערן[ deliver: טראָגן אָן], זאָג איך,
ניוס־פּײפּערס [newspapers: צײַטונגען]. מיר צעטראָגן, זאָג איך,
|