XII
מיר מאַכן אַ לעבן
― א ―
דער ערשטער האָט זיך אַרױפֿגעשלאָגן אױף אַ װעג און גענומען מאַכן
אַ לעבן מײַן ברודער אליהו. און װעמען האָט ער צו פֿאַרדאַנקען? דער
מאַמען. זי גײט אַלע שבת דאַװענען אין כּתרילעװקער בית־המדרש,
באַגעגנט זי זיך מיט מענטשן. האָט זי זיך באַקענט מיט דער פּרעזידענטיכע,
דאָס מײנט מיט דער גבאיטע פֿון שול. װאָרעם אַ גבאי אין אַ שול הײסט
דאָ „פּרעזידענט“. די פּרעזידענטיכע איז אַ װױלע ייִדענע און האַלט פֿון
מײַן מאַמע, דערפֿאַר, װאָס מײַן מאַמע װײס אַלעמאָל, װוּ דער חזן האַלט
און װאָס דער חזן זאָגט. און די היגע װײַבער װײסן ניט װער עס האָט
זײ געשלײערט. אַזױ זאָגט מײַן ברודער אליהוס װײַב ברכה. מײַן
שװעגערין ברכה זאָגט, אַז די היגע װײַבער גײען אין שול אַרײַן נאָר צו
באַװײַזן זײערע באַרליאַנטן. דאָ הײסט דאָס „דײַמאָנטס [diamonds]“. און אַז זײ
זײַנען מחילה גרױסע בהמות. אַזױ זאָגט ברכה. און אַז זײ װײסן ניט קײן
צלם פֿאַר קײן אַלף. און אַז זײ קאָנען נאָר גוט פֿרעסן און רײדן
לשון־הרע... האַקט איר איבער די מאַמע און זאָגט, אַז „אָט דאָס אַלײן,
טאָכטער לעבן, איז דאָך אױך לשון־הרע“... פֿאַרענטפֿערט זיך ברכה,
אַז זי מעג, װאָרעם זי זאָגט דאָס פֿאַר אײגענע, ניט פֿאַר פֿרעמדע...
נאָר מיר קערן זיך אום צוריק צו דער פּרעזידענטיכע און צו איר מאַן,
דעם פּרעזידענט פֿון דער כּתרילעװקער שול.
― ב ―
האָט איר װען געהערט פֿון דער „היברו נײשאָנאַל װוּרשט
קאָמפּאַני [Hebrew National Kosher Sausage Factory 1905]“?
דאָרט פֿאַרקױפֿט מען ייִדישע כּשרע קאָלבאַסעס. דאַרע קישקע,
|
|
Xayay
mir makhn a lebn
― # ―
der ershter hot zikh aroyfgeshlogn oyf a veg un genumen makhn
a lebn mayn bruder Elye. un vemen hot er tsu fardanken? der
mamen. zi geyt ale shabes davenen in KTrilevker bes-hamedresh,
bagegnt zi zikh mit mentshn. hot zi zikh bakent mit der prezidentikhe,
dos meynt mit der gabete fun shul. vorem a gabe in a shul heyst
do "prezident''. di prezidentikhe iz a voyle yidene un halt fun
mayn mame, derfar, vos mayn mame veys alemol, vu der khazn halt
un vos der khazn zogt. un di hige vayber veysn nit ver es hot
zey geshleyert. azoy zogt mayn bruder #lihus vayb brokhe. mayn
shvegerin brokhe zogt, az di hige vayber geyen in shul arayn nor tsu
bavayzn zeyere barlyantn. do heyst dos "daymonts [diamonds]''. un az zey
zaynen mekhile groyse beheymes. azoy zogt brokhe. un az zey veysn nit keyn
tseylem far keyn alef. un az zey konen nor gut fresn un reydn
lshun-hre... hakt ir iber di mame un zogt, az "ot dos aleyn,
tokhter lebn, iz dokh oykh lshun-hre''... farentfert zikh brokhe,
az zi meg, vorem zi zogt dos far eygene, nit far fremde...
nor mir kern zikh um tsurik tsu der prezidentikhe un tsu ir man,
dem prezident fun der KTrilevker shul.
― b ―
hot ir ven gehert fun der "hibru neyshonal vursht
kompani [Hebreu National Kosher shausage Fatstori 1905]''?
dort farkoyft men yidishe koshere kolbases. dare kishke,
|
XII
מיר מאַכן אַ לעבן
― א ―
דער ערשטער האָט זיך אַרױפֿגעשלאָגן אױף אַ װעג און גענומען מאַכן
אַ לעבן מײַן ברודער אליהו. און װעמען האָט ער צו פֿאַרדאַנקען? דער
מאַמען. זי גײט אַלע שבת דאַװענען אין כּתרילעװקער בית־המדרש,
באַגעגנט זי זיך מיט מענטשן. האָט זי זיך באַקענט מיט דער פּרעזידענטיכע,
דאָס מײנט מיט דער גבאיטע פֿון שול. װאָרעם אַ גבאי אין אַ שול הײסט
דאָ „פּרעזידענט“. די פּרעזידענטיכע איז אַ װױלע ייִדענע און האַלט פֿון
מײַן מאַמע, דערפֿאַר, װאָס מײַן מאַמע װײס אַלעמאָל, װוּ דער חזן האַלט
און װאָס דער חזן זאָגט. און די היגע װײַבער װײסן ניט װער עס האָט
זײ געשלײערט. אַזױ זאָגט מײַן ברודער אליהוס װײַב ברכה. מײַן
שװעגערין ברכה זאָגט, אַז די היגע װײַבער גײען אין שול אַרײַן נאָר צו
באַװײַזן זײערע באַרליאַנטן. דאָ הײסט דאָס „דײַמאָנטס [diamonds]“. און אַז זײ
זײַנען מחילה גרױסע בהמות. אַזױ זאָגט ברכה. און אַז זײ װײסן ניט קײן
צלם פֿאַר קײן אַלף. און אַז זײ קאָנען נאָר גוט פֿרעסן און רײדן
לשון־הרע... האַקט איר איבער די מאַמע און זאָגט, אַז „אָט דאָס אַלײן,
טאָכטער לעבן, איז דאָך אױך לשון־הרע“... פֿאַרענטפֿערט זיך ברכה,
אַז זי מעג, װאָרעם זי זאָגט דאָס פֿאַר אײגענע, ניט פֿאַר פֿרעמדע...
נאָר מיר קערן זיך אום צוריק צו דער פּרעזידענטיכע און צו איר מאַן,
דעם פּרעזידענט פֿון דער כּתרילעװקער שול.
― ב ―
האָט איר װען געהערט פֿון דער „היברו נײשאָנאַל װוּרשט
קאָמפּאַני [Hebrew National Kosher Sausage Factory 1905]“?
דאָרט פֿאַרקױפֿט מען ייִדישע כּשרע קאָלבאַסעס. דאַרע קישקע,
|