XX
די כאַליאַסטרע װערט צעקראָכן
― א ―
װאָס אַ טאָג, װאָס אַ טאָג װערט די כאַליאַסטרע עמיגראַנטן קלענער,
און אַנטװערפּן װערט אַ פּוסטקע. שבת מיטן שיף פֿאָרן אָפּ אַ גוזמא
עמיגראַנטן, אַלע קײן אַמעריקע. מיט זײ פֿאָרט אַװעק אױך מײַן חבֿר
מאָטל, דאָס איז מאָטל דער גרױסער, אָט דער, װאָס האָט מיך
אױסגעלערנט שטעלן אַ גובערנאַטאָר, די קונץ פֿון בױכרעדערײַ און נאָך אַזעלכע
זאַכן. איך װײס נישט, װאָס האָט אין אים דערזען אַזעלכעס מײַן ברודער
אליהו, װאָס ער האָט אים פֿײַנט. איך מײן, אַז דאָס װאַקסט פֿון ברכהן.
מײַן שװעגערין ברכה האָט אַ טבֿע זיך אונטערהערן, װאָס מע רעדט, און
צוקוקן זיך, װאָס מע לאַכט. ס'איז איר עסק, װאָס מיר לאַכן. אפֿשר
לאַכן מיר פֿון אונדזער פּיניען, אליהוס חבֿר, װאָס ער שלעפּט לעקעך פֿון
די קעשענעס מיט צוקערקעס און עסט? אָדער אפֿשר גאָר פֿון ביבער
דעם פֿעלדשער, װי אַזױ ער באַרימט זיך פֿאַר דער כאַליאַסטרע
עמיגראַנטן, האַקט אַזעלכע שקרים, אַז מע קאָן בלײַבן אָן אַ בױך לאַכנדיק?
מאָלט אײַך, איצטיקס מאָל איז זי גערעכט געװען. מיר האָבן
געמאַכט אַ גאַנצע קאָמעדיע פֿון איר מאַמע, ריװעלע די בעקערין מיט דער
רעטאָנדע. טאָג װי נאַכט רעדט זי פֿון דער רעטאָנדע, װאָס מע האָט בײַ
איר אַװעקגעגנבֿעט אױף דער גרענעץ, דאָס מױל מאַכט זיך איר נישט צו!
מאָלט אײַך, אַז מײַן מאַמע קאָן זיך שױן נישט אײַנהאַלטן און
זאָגט צו איר:
― אױ, מחותּנתטע! װען איך זאָל װעלן אַזױ פֿיל רײדן פֿון מײַן
בעטגעװאַנט, פֿון מײַנע קישנס, װאָס מע האָט בײַ מיר צוגענומען אױף
דער גרענעץ, װי איר פֿון אײַער רעטאָנדע!...
|
|
Xkh
di khalyastre vert tsekrokhn
― # ―
vos a tog, vos a tog vert di khalyastre emigrantn klener,
un antverpn vert a pustke. shabes mitn shif forn op a guzme
emigrantn, ale keyn amerike. mit zey fort avek oykh mayn khaver
motl, dos iz motl der groyser, ot der, vos hot mikh
oysgelernt shteln a gubernator, di kunts fun boykhrederay un nokh azelkhe
zakhn. ikh veys nisht, vos hot in im derzen azelkhes mayn bruder
Elye, vos er hot im faynt. ikh meyn, az dos vakst fun brkhhn.
mayn shvegerin brokhe hot a teve zikh unterhern, vos me redt, un
tsukukn zikh, vos me lakht. s'iz ir eysek, vos mir lakhn. efsher
lakhn mir fun undzer pinyen, #lihus khaver, vos er shlept lekekh fun
di keshenes mit tsukerkes un est? oder efsher gor fun biber
dem feldsher, vi azoy er barimt zikh far der khalyastre
emigrantn, hakt azelkhe shkorem, az me kon blaybn on a boykh lakhndik?
molt aykh, itstiks mol iz zi gerekht geven. mir hobn
gemakht a gantse komedye fun ir mame, rivele di bekerin mit der
retonde. tog vi nakht redt zi fun der retonde, vos me hot bay
ir avekgeganvet oyf der grenets, dos moyl makht zikh ir nisht tsu!
molt aykh, az mayn mame kon zikh shoyn nisht aynhaltn un
zogt tsu ir:
― oy, mekhuteneste! ven ikh zol veln azoy fil reydn fun mayn
betgevant, fun mayne kishns, vos me hot bay mir tsugenumen oyf
der grenets, vi ir fun ayer retonde!...
|
XX
די כאַליאַסטרע װערט צעקראָכן
― א ―
װאָס אַ טאָג, װאָס אַ טאָג װערט די כאַליאַסטרע עמיגראַנטן קלענער,
און אַנטװערפּן װערט אַ פּוסטקע. שבת מיטן שיף פֿאָרן אָפּ אַ גוזמא
עמיגראַנטן, אַלע קײן אַמעריקע. מיט זײ פֿאָרט אַװעק אױך מײַן חבֿר
מאָטל, דאָס איז מאָטל דער גרױסער, אָט דער, װאָס האָט מיך
אױסגעלערנט שטעלן אַ גובערנאַטאָר, די קונץ פֿון בױכרעדערײַ און נאָך אַזעלכע
זאַכן. איך װײס נישט, װאָס האָט אין אים דערזען אַזעלכעס מײַן ברודער
אליהו, װאָס ער האָט אים פֿײַנט. איך מײן, אַז דאָס װאַקסט פֿון ברכהן.
מײַן שװעגערין ברכה האָט אַ טבֿע זיך אונטערהערן, װאָס מע רעדט, און
צוקוקן זיך, װאָס מע לאַכט. ס'איז איר עסק, װאָס מיר לאַכן. אפֿשר
לאַכן מיר פֿון אונדזער פּיניען, אליהוס חבֿר, װאָס ער שלעפּט לעקעך פֿון
די קעשענעס מיט צוקערקעס און עסט? אָדער אפֿשר גאָר פֿון ביבער
דעם פֿעלדשער, װי אַזױ ער באַרימט זיך פֿאַר דער כאַליאַסטרע
עמיגראַנטן, האַקט אַזעלכע שקרים, אַז מע קאָן בלײַבן אָן אַ בױך לאַכנדיק?
מאָלט אײַך, איצטיקס מאָל איז זי גערעכט געװען. מיר האָבן
געמאַכט אַ גאַנצע קאָמעדיע פֿון איר מאַמע, ריװעלע די בעקערין מיט דער
רעטאָנדע. טאָג װי נאַכט רעדט זי פֿון דער רעטאָנדע, װאָס מע האָט בײַ
איר אַװעקגעגנבֿעט אױף דער גרענעץ, דאָס מױל מאַכט זיך איר נישט צו!
מאָלט אײַך, אַז מײַן מאַמע קאָן זיך שױן נישט אײַנהאַלטן און
זאָגט צו איר:
― אױ, מחותּנתטע! װען איך זאָל װעלן אַזױ פֿיל רײדן פֿון מײַן
בעטגעװאַנט, פֿון מײַנע קישנס, װאָס מע האָט בײַ מיר צוגענומען אױף
דער גרענעץ, װי איר פֿון אײַער רעטאָנדע!...
|