XI
אונדזער חבֿר פּיניע
― א ―
געדענקט איר, איך האָב אײַך אַמאָל געזאָגט, אַז איך װעל אײַך
באַקענען מיט מײַן ברודער אליהוס חבֿר פּיניע? איך האָב אײַך צוגעזאָגט
באַקענען, װײַל ער האָט אין זיך גוטע געדאַנקען. נאָר אײדער איך װעל
אײַך דערצײלן פֿון פּיניען, מוז איך אײַך דערצײלן פֿריִער פֿון זײַן זײדן,
נאָכדעם פֿון זײַן טאַטן, נאָכדעם פֿון זײַן פֿעטער, און ערשט נאָכדעם שױן
פֿון פּיניען אַלײן.
שרעקט אײַך נישט ― איך װעל דאָס אײַך מאַכן בקיצור. איך הײב
אָן פֿון זײדן.
פֿון רב העסיע דעם גלעזער האָט איר אַמאָל געהערט? דאָס איז
פּיניעס זײדע. ער איז אַ גלעזער, און אַ שפּיגל־מאַכער, און אַ פֿאַרבער,
און קאָן מאַכן טאַביקע. הײַנט האָט ער אַװעקגעװאָרפֿן אַלע אַרבעט און
פֿאַרנעמט זיך נאָר דערמיט, װאָס ער רײַבט טאַביקע און פֿאַרקױפֿט.
כּל־זמן, זאָגט ער, אַ מענטש לעבט, דאַרף ער אַרבעטן, ניט אָנקומען צו
קײנעם. ער איז אַ הױכער, אַ דאַרער, מיט רױטע אױגן און מיט אַ
מוראדיקער נאָז, אונטן ברײט, אױבן שמאָל, און אױסגעבױגן װי אַ שופֿר.
איך האָב מורא, אױב עס איז אים נישט געקומען פֿון דעם, װאָס ער
שמעקט טאַביקע. ער איז אַ זקן. ער איז אַלט אפֿשר הונדערט יאָר, און
איז נאָך בײַ אַלע געדאַנקען. ס'איז אַ סבֿרה, אַז ער האָט נאָך הײַנט מער
שׂכל װי זײַנע צװײ זין: הערש־לײב דער מעכאַניק און שניאור דער
זײגער־מאַכער. הערש־לײב דער מעכאַניק איז אױך אַזױ דין און הױך,
װי רב העסיע. ער האָט אױך אַ גרױסע נאָז, נאָר ער שמעקט נישט קײן
|
|
Xay
undzer khaver pinye
― # ―
gedenkt ir, ikh hob aykh amol gezogt, az ikh vel aykh
bakenen mit mayn bruder #lihus khaver pinye? ikh hob aykh tsugezogt
bakenen, vayl er hot in zikh gute gedanken. nor eyder ikh vel
aykh dertseyln fun pinyen, muz ikh aykh dertseyln frier fun zayn zeydn,
nokhdem fun zayn tatn, nokhdem fun zayn feter, un ersht nokhdem shoyn
fun pinyen aleyn.
shrekt aykh nisht ― ikh vel dos aykh makhn bekitser. ikh heyb
on fun zeydn.
fun reb hesye dem glezer hot ir amol gehert? dos iz
pinyes zeyde. er iz a glezer, un a shpigl-makher, un a farber,
un kon makhn tabike. haynt hot er avekgevorfn ale arbet un
farnemt zikh nor dermit, vos er raybt tabike un farkoyft.
Kl-zman, zogt er, a mentsh lebt, darf er arbetn, nit onkumen tsu
keynem. er iz a hoykher, a darer, mit royte oygn un mit a
mur#diker noz, untn breyt, oybn shmol, un oysgeboygn vi a shoyfer.
ikh hob moyre, oyb es iz im nisht gekumen fun dem, vos er
shmekt tabike. er iz a zokn. er iz alt efsher hundert yor, un
iz nokh bay ale gedanken. s'iz a svore, az er hot nokh haynt mer
seykhl vi zayne tsvey zin: hersh-leyb der mekhanik un shhneyer der
zeyger-makher. hersh-leyb der mekhanik iz oykh azoy din un hoykh,
vi reb hesye. er hot oykh a groyse noz, nor er shmekt nisht keyn
|
XI
אונדזער חבֿר פּיניע
― א ―
געדענקט איר, איך האָב אײַך אַמאָל געזאָגט, אַז איך װעל אײַך
באַקענען מיט מײַן ברודער אליהוס חבֿר פּיניע? איך האָב אײַך צוגעזאָגט
באַקענען, װײַל ער האָט אין זיך גוטע געדאַנקען. נאָר אײדער איך װעל
אײַך דערצײלן פֿון פּיניען, מוז איך אײַך דערצײלן פֿריִער פֿון זײַן זײדן,
נאָכדעם פֿון זײַן טאַטן, נאָכדעם פֿון זײַן פֿעטער, און ערשט נאָכדעם שױן
פֿון פּיניען אַלײן.
שרעקט אײַך נישט ― איך װעל דאָס אײַך מאַכן בקיצור. איך הײב
אָן פֿון זײדן.
פֿון רב העסיע דעם גלעזער האָט איר אַמאָל געהערט? דאָס איז
פּיניעס זײדע. ער איז אַ גלעזער, און אַ שפּיגל־מאַכער, און אַ פֿאַרבער,
און קאָן מאַכן טאַביקע. הײַנט האָט ער אַװעקגעװאָרפֿן אַלע אַרבעט און
פֿאַרנעמט זיך נאָר דערמיט, װאָס ער רײַבט טאַביקע און פֿאַרקױפֿט.
כּל־זמן, זאָגט ער, אַ מענטש לעבט, דאַרף ער אַרבעטן, ניט אָנקומען צו
קײנעם. ער איז אַ הױכער, אַ דאַרער, מיט רױטע אױגן און מיט אַ
מוראדיקער נאָז, אונטן ברײט, אױבן שמאָל, און אױסגעבױגן װי אַ שופֿר.
איך האָב מורא, אױב עס איז אים נישט געקומען פֿון דעם, װאָס ער
שמעקט טאַביקע. ער איז אַ זקן. ער איז אַלט אפֿשר הונדערט יאָר, און
איז נאָך בײַ אַלע געדאַנקען. ס'איז אַ סבֿרה, אַז ער האָט נאָך הײַנט מער
שׂכל װי זײַנע צװײ זין: הערש־לײב דער מעכאַניק און שניאור דער
זײגער־מאַכער. הערש־לײב דער מעכאַניק איז אױך אַזױ דין און הױך,
װי רב העסיע. ער האָט אױך אַ גרױסע נאָז, נאָר ער שמעקט נישט קײן
|