שלים־שלימזל
(מנחם־מענדל ― אַן אַגענט)
מנחם־מענדל פֿון װעג צו זײַן װײַב שײנע שײנדל אין כּתרילעװקע.
לזוגתי היקרה החכמה הצנועה מרת שײנע־שײנדל שתּחי′ עכּב″ב.
ראשית בין איך דיר מודיע, אַז איך בין ברוך־השם
בקװ־החײם־והשלום. השם־יתברך זאָל העלפֿן, מע זאָל תּמיד האָרכן אײנס פֿונעם
אַנדערן נאָר גוטס מיט בשׂורות־טובֿות, ישועות־ונחמות ― אָמן.
והשנית הנה זײַ װיסן, זוגתי היקרה, אַז איך האָב געמוזט
עוקר זײַן, אַנטלױפֿן הײסט עס. איך האָב מיך נאָר־װאָס אַרױסגעכאַפּט
פֿון אַן אומגליק, פֿון אַ גרױסן אומגליק! איך מעג בענטשן גומל.
שיִער־שיִער בין איך אַרײַן אין חד־גדיא אַרײַן, און גאָט װײס, מיט װאָס איך
װאָלט אָפּגעשניטן. פֿון ריסטאַנסקי ראָטע [арестантская рота: שװער אַרבעט־שטראָף]
איז גאָר ניטאָ װאָס צו רעדן,
און אפֿשר נאָך קאַטאָרזשנע [каторже: שװערע אַרבעט] סיביר, כאָטש איך בין אין דעם שולדיק
גלײַך מיט דיר. װי זאָגט די מאַמע דײַנע: „שלים־שלימזל דורך טיר
און דורך טױער“... איצט, אַז דער אײבערשטער האָט מיר געהאָלפֿן,
איך האָב מיך באַצײַטנס אַרױסגעכאַפּט װי פֿון אַ שׂרפֿה, האָב איך מיך
אַװעקגעזעצט אַרױסשרײַבן דיר אין אַ בריװ אַלצדינג באַריכות, פֿונעם
אָנהײב ביזן סוף.
פֿון מײַן פֿריִעריקן בריװ געדענקסטו דאָך מן הסתּם, אין װאָס פֿאַר
אַ פּאָלאָזשעניע איך בין געװען נאָך דעם שײנעם שידוך מיט די צװײ
בתולות, ניט הײַנט געדאַכט. איך האָב דעמאָלט גערעכנט, ס'איז אַן עק.
אױס מנחם־מענדל. באַדאַרף איך מיך באַגעגענען מיט אײנעם אַ
פּאַרשױן, אַן אַגענט אַן אינספּעקטאָר פֿון „אַקװיטעבל“, װאָס שטראַפֿירט [סטראַכירט]
מענטשן פֿונעם טױט און האָט דערפֿון פּרנסה מיטן פֿולן מױל. ער האָט
מיר אַרױסגענומען אַ ביכל און האָט מיר באַװיזן, װיפֿל מענטשן ער
האָט שױן פֿאַרשטראַפֿירט פֿונעם טױט און װיפֿל מענטשן עס זײַנען שױן
|
|
shlim-shlimzl
(mnHm-mendl ― an agent)
mnHm-mendl fun veg tsu zayn vayb sheyne sheyndl in KTrilevke.
lzugosi hikrh hkhokhme htsnueh mores sheyne-sheyndl shWHi′ eKb″b.
reyshes bin ikh dir moydiye, az ikh bin brukh-hshm
bkv-hHeym-uhsholem. hshm-yisborekh zol helfn, me zol tomed horkhn eyns funem
andern nor guts mit bsures-tuBuT, yeshues-unHmuT ― omeyn.
vehasheynes hnh zay visn, zugosi hikrh, az ikh hob gemuzt
oyker zayn, antloyfn heyst es. ikh hob mikh nor-vos aroysgekhapt
fun an umglik, fun a groysn umglik! ikh meg bentshn goyml.
shier-shier bin ikh arayn in khadgadyo arayn, un got veys, mit vos ikh
volt opgeshnitn. fun ristanski rote [арестантская рота:
shver arbet-shtrof]
iz gor nito vos tsu redn,
un efsher nokh katorzhne [каторже: shvere arbet] sibir, khotsh ikh bin
in dem shuldik
glaykh mit dir. vi zogt di mame dayne: "shlim-shlimzl durkh tir
un durkh toyer''... itst, az der eybershter hot mir geholfn,
ikh hob mikh batsaytns aroysgekhapt vi fun a sreyfe, hob ikh mikh
avekgezetst aroysshraybn dir in a briv altsding bearikhes, funem
onheyb bizn suf.
fun mayn frierikn briv gedenkstu dokh man hstam, in vos far
a polozhenye ikh bin geven nokh dem sheynem shidekh mit di tsvey
bsules, nit haynt gedakht. ikh hob demolt gerekhnt, s'iz an ek.
oys mnHm-mendl. badarf ikh mikh bagegenen mit eynem a
parshoyn, an agent an inspektor fun "akvitebl'', vos shtrafirt [strakhirt]
mentshn funem toyt un hot derfun parnose mitn fuln moyl. er hot
mir aroysgenumen a bikhl un hot mir bavizn, vifl mentshn er
hot shoyn farshtrafirt funem toyt un vifl mentshn es zaynen shoyn
|
שלים־שלימזל
(מנחם־מענדל ― אַן אַגענט)
מנחם־מענדל פֿון װעג צו זײַן װײַב שײנע שײנדל אין כּתרילעװקע.
לזוגתי היקרה החכמה הצנועה מרת שײנע־שײנדל שתּחי′ עכּב″ב.
<<ראשית>> בין איך דיר מודיע, אַז איך בין ברוך־השם
בקװ־החײם־והשלום. השם־יתברך זאָל העלפֿן, מע זאָל תּמיד האָרכן אײנס פֿונעם
אַנדערן נאָר גוטס מיט בשׂורות־טובֿות, ישועות־ונחמות ― אָמן.
<<והשנית>> הנה זײַ װיסן, זוגתי היקרה, אַז איך האָב געמוזט
עוקר זײַן, אַנטלױפֿן הײסט עס. איך האָב מיך נאָר־װאָס אַרױסגעכאַפּט
פֿון אַן אומגליק, פֿון אַ גרױסן אומגליק! איך מעג בענטשן גומל.
שיִער־שיִער בין איך אַרײַן אין חד־גדיא אַרײַן, און גאָט װײס, מיט װאָס איך
װאָלט אָפּגעשניטן. פֿון ריסטאַנסקי ראָטע [арестантская рота: שװער אַרבעט־שטראָף]
איז גאָר ניטאָ װאָס צו רעדן,
און אפֿשר נאָך קאַטאָרזשנע [каторже: שװערע אַרבעט] סיביר, כאָטש איך בין אין דעם שולדיק
גלײַך מיט דיר. װי זאָגט די מאַמע דײַנע: „שלים־שלימזל דורך טיר
און דורך טױער“... איצט, אַז דער אײבערשטער האָט מיר געהאָלפֿן,
איך האָב מיך באַצײַטנס אַרױסגעכאַפּט װי פֿון אַ שׂרפֿה, האָב איך מיך
אַװעקגעזעצט אַרױסשרײַבן דיר אין אַ בריװ אַלצדינג באַריכות, פֿונעם
אָנהײב ביזן סוף.
פֿון מײַן פֿריִעריקן בריװ געדענקסטו דאָך מן הסתּם, אין װאָס פֿאַר
אַ פּאָלאָזשעניע איך בין געװען נאָך דעם שײנעם שידוך מיט די צװײ
בתולות, ניט הײַנט געדאַכט. איך האָב דעמאָלט גערעכנט, ס'איז אַן עק.
אױס מנחם־מענדל. באַדאַרף איך מיך באַגעגענען מיט אײנעם אַ
פּאַרשױן, אַן אַגענט אַן אינספּעקטאָר פֿון „אַקװיטעבל“, װאָס שטראַפֿירט [סטראַכירט]
מענטשן פֿונעם טױט און האָט דערפֿון פּרנסה מיטן פֿולן מױל. ער האָט
מיר אַרױסגענומען אַ ביכל און האָט מיר באַװיזן, װיפֿל מענטשן ער
האָט שױן פֿאַרשטראַפֿירט פֿונעם טױט און װיפֿל מענטשן עס זײַנען שױן
|