קינדער־שפּיל
דאָס ערשטע קאַפּיטל
אין חדר
אין די יונגע יאָרן זײַנען זײ געװען די בעסטע גוטע ברידער:
אין אײן חדר געלערנט, געהאַט גלײַכע פֿעיִקײטן, גלײַכע יאָרן, און
האָבן בײדע ניט געװאָלט לערנען. דער חילוק צװישן זײ, װאָס אײנער
איז געװען גראָב און קײַלעכדיק װי אַן אַרבוז, שרעקלעך פֿױל, תּמיד
פֿאַרזאָרגט, תּמיד פֿאַרװײנט און אַ גרױסער פֿרעסער, אַ נאַשער, ―
דערפֿאַר האָט מען אים אין חדר אַ נאָמען געגעבן „קװאַשע [кваше: סמעטענע]“; דער אַנדערער
איז געװען פּונקט דער היפּוך: אַ לאַנגער און אַ דאַרער, אַ לעבעדיקער
און אַ פֿרײלעכער, אַ פֿליִער און אַ טענצער, אַ סמעליאַק און אַ כיטרע
יונגאַטש, אַ רירעװדיקער און אַ קרעפֿטיקער, אַזױ אַז קײנער האָט אים
נישט געקאָנט בײַקומען, און דער גאַנצער חדר האָט פֿאַר אים דרך־ארץ
געהאַט: װאָס ער האָט געזאָגט, איז געװען געזאָגט, און װאָס ער האָט
געװאָלט, האָט ער געטאָן. גערופֿן האָט מען אים „מאָטל־מזיק“.
מאיר־קװאַשע און מאָטל־מזיק זײַנען געװען די ערגסטע תּלמידים
בײַ רב יוסי דעמבענער אין חדר. רב יוסי פֿלעגט זײ הרגענען צען מאָל
אַ טאָג, ברעכן די בײנער מיט אַ שטעקן, אָדער קאַטעװען מיט אַ
פּאָדעשװע, נאָר װיפֿל מע האָט זײ ניט געשלאָגן אין קאָפּ אַרײַן, האָט זיך
צו זײ די גמרא געקלעפּט, װי אַן אַרבעס צו דער װאַנט! געקומען דער
„דאָנערשטיק“, האָבן זײ זיך שױן געריכט אױף אַ מפּלה: אָט גײט רב
יוסי דעמבענער פֿון קלױז מיט דעם טלית־ותּפֿילין אונטערן אָרעם... זײַן
גראָבע נאָז מיט די גריבלעך, זײַן אױסגעפֿליקטע באָרד, זײַן בעלמעװאַטע
|
|
kinder-shpil
dos ershte kapitl
in kheyder
in di yunge yorn zaynen zey geven di beste gute brider:
in eyn kheyder gelernt, gehat glaykhe feikaytn, glaykhe yorn, un
hobn beyde nit gevolt lernen. der khilek tsvishn zey, vos eyner
iz geven grob un kaylekhdik vi an arbuz, shreklekh foyl, tomed
farzorgt, tomed farveynt un a groyser freser, a nasher, ―
derfar hot men im in kheyder a nomen gegebn "kvashe [кваше: smetene]'';
der anderer
iz geven punkt der heypekh: a langer un a darer, a lebediker
un a freylekher, a flier un a tentser, a smelyak un a khitre
yungatsh, a rirevdiker un a kreftiker, azoy az keyner hot im
nisht gekont baykumen, un der gantser kheyder hot far im drkh-#rts
gehat: vos er hot gezogt, iz geven gezogt, un vos er hot
gevolt, hot er geton. gerufn hot men im "motl-mzik''.
m#ir-kvashe un motl-mzik zaynen geven di ergste talmidem
bay reb yusi dembener in kheyder. reb yusi flegt zey hargenen tsen mol
a tog, brekhn di beyner mit a shtekn, oder kateven mit a
podeshve, nor vifl me hot zey nit geshlogn in kop arayn, hot zikh
tsu zey di gemore geklept, vi an arbes tsu der vant! gekumen der
"donershtik'', hobn zey zikh shoyn gerikht oyf a mapole: ot geyt reb
yusi dembener fun kloyz mit dem tliT-utfilen untern orem... zayn
grobe noz mit di griblekh, zayn oysgeflikte bord, zayn belmevate
|
קינדער־שפּיל
דאָס ערשטע קאַפּיטל
אין חדר
אין די יונגע יאָרן זײַנען זײ געװען די בעסטע גוטע ברידער:
אין אײן חדר געלערנט, געהאַט גלײַכע פֿעיִקײטן, גלײַכע יאָרן, און
האָבן בײדע ניט געװאָלט לערנען. דער חילוק צװישן זײ, װאָס אײנער
איז געװען גראָב און קײַלעכדיק װי אַן אַרבוז, שרעקלעך פֿױל, תּמיד
פֿאַרזאָרגט, תּמיד פֿאַרװײנט און אַ גרױסער פֿרעסער, אַ נאַשער, ―
דערפֿאַר האָט מען אים אין חדר אַ נאָמען געגעבן „קװאַשע [кваше: סמעטענע]“; דער אַנדערער
איז געװען פּונקט דער היפּוך: אַ לאַנגער און אַ דאַרער, אַ לעבעדיקער
און אַ פֿרײלעכער, אַ פֿליִער און אַ טענצער, אַ סמעליאַק און אַ כיטרע
יונגאַטש, אַ רירעװדיקער און אַ קרעפֿטיקער, אַזױ אַז קײנער האָט אים
נישט געקאָנט בײַקומען, און דער גאַנצער חדר האָט פֿאַר אים דרך־ארץ
געהאַט: װאָס ער האָט געזאָגט, איז געװען געזאָגט, און װאָס ער האָט
געװאָלט, האָט ער געטאָן. גערופֿן האָט מען אים „מאָטל־מזיק“.
מאיר־קװאַשע און מאָטל־מזיק זײַנען געװען די ערגסטע תּלמידים
בײַ רב יוסי דעמבענער אין חדר. רב יוסי פֿלעגט זײ הרגענען צען מאָל
אַ טאָג, ברעכן די בײנער מיט אַ שטעקן, אָדער קאַטעװען מיט אַ
פּאָדעשװע, נאָר װיפֿל מע האָט זײ ניט געשלאָגן אין קאָפּ אַרײַן, האָט זיך
צו זײ די גמרא געקלעפּט, װי אַן אַרבעס צו דער װאַנט! געקומען דער
„דאָנערשטיק“, האָבן זײ זיך שױן געריכט אױף אַ מפּלה: אָט גײט רב
יוסי דעמבענער פֿון קלױז מיט דעם טלית־ותּפֿילין אונטערן אָרעם... זײַן
גראָבע נאָז מיט די גריבלעך, זײַן אױסגעפֿליקטע באָרד, זײַן בעלמעװאַטע
|