דער מלך מיט דער מלכּה
אַ פּסחדיקער ראָמאַן אין פֿיר טײלן מיט אַן עפּילאָג
ערשטער טײל
דער מלך שדכנט זיך צו דער מלכּה
באַ הענעך דעם סטאָליער אין פּאָדראַד איז אַ היץ. מע באַקט מצות,
דעם נגידס מצות, געװײנטלעך, אַפֿן ערשטן אױװן. אַפֿן ערשטן אױװן איז
בעסער און שענער און כּשרער און מער כּבֿוד, און טאַקע מער מצװה אױך,
און װיבאַלד ס'איז בעסער און שענער און כּשרער און מער כּבֿוד און
מער מצװה ― קומט דאָך דאָס דעם נגיד... הענעך אַלײן, דער פּאָדראַ־
טשיק הײסט דאָס, איז גאָרנישט דער הענעך, װאָס תּמיד. אַף זײַן געל
פּנים האָט זיך צעגאָסן אַ מין חן, די בעקלעך פֿלאַמען אים, און פֿון דער
נישט־צעקעמטער באָרד איז געװאָרן נאָך מער זשמוט ― אַ גאַנצער
קאָלטון.
― קינדער, לעבעדיק! לעבעדיק! ― טרײַבט אונטער הענעך די
העלפֿערס. ― קאַטשעט, רעדלט, זעצט די מצות, ס'איז דעם נגידס
מצות!...
דעם נגידס װײַב, שׂרה־זיסל די נגידית, אַ ייִדענע מיט אַ גױדער און
מיט פּערעלעך, װערט גרעבער װי לענגער. זי שטײט און קלערט, װיפֿל
זאָל זי איבערלאָזן די העלפֿערס: צװײ קערבלעך איז צו פֿיל, אַ קערבל
איז צו װינציק; אַכצן פּאַרשױן, אַ רובל מיט אַכציק ― װעט זײַן אַקוראַט
צי גריװנעס אַף אַ מענטשן...
|
|
der meylekh mit der malke
a peysekhdiker roman in fir teyln mit an epilog
ershter teyl
der meylekh shdkhnt zikh tsu der malke
ba henekh dem stolyer in podrad iz a hits. me bakt matses,
dem ngids matses, geveyntlekh, afn ershtn oyvn. afn ershtn oyvn iz
beser un shener un kosherer un mer koved, un take mer mtsvh oykh,
un vibald s'iz beser un shener un kosherer un mer koved un
mer mtsvh ― kumt dokh dos dem noged... henekh aleyn, der podra-
tshik heyst dos, iz gornisht der henekh, vos tomed. af zayn gel
ponem hot zikh tsegosn a min kheyn, di beklekh flamen im, un fun der
nisht-tsekemter bord iz gevorn nokh mer zhmut ― a gantser
koltun.
― kinder, lebedik! lebedik! ― traybt unter henekh di
helfers. ― katshet, redlt, zetst di matses, s'iz dem ngids
matses!...
dem ngids vayb, shore-zisl di negidis, a yidene mit a goyder un
mit perelekh, vert greber vi lenger. zi shteyt un klert, vifl
zol zi iberlozn di helfers: tsvey kerblekh iz tsu fil, a kerbl
iz tsu vintsik; akhtsn parshoyn, a rubl mit akhtsik ― vet zayn akurat
tsi grivnes af a mentshn...
|
דערthe, this מלךking מיטexert; with; middle דערthe, this מלכּהqueen
אַ פּסחדיקערPassover ראָמאַןnovel; romance איןin פֿירcarry; act, behave (with "zikh"); fourth טײלןapportion; divide; share (with "zikh mit ... "); part מיטexert; with; middle אַןa; foresee, predict, anticipate; become aware עפּילאָגepilogue
ערשטערfirst טײלapportion; divide; share (with "zikh mit ... "); part
דערthe, this מלךking שדכנטmake a match (with "zikh") זיךself צו דערthe, this מלכּהqueen
באַ הענעך דעםthe, this סטאָליערcooper, carpenter, cabinetmaker (occupation) איןin פּאָדראַדcontract (Russian подряд); matzo bakery; factory איזbe; so אַ היץheat; fever; delirium; heat up (with "zikh"). מע באַקטbake מצותmatso bread (food); stone cut flat at widest spot (jewelers argot),
דעםthe, this נגידס מצותmatso bread (food); stone cut flat at widest spot (jewelers argot), געװײנטלעךordinary, usual, common; of course, אַפֿן ערשטןfirst אױװןoven. אַפֿן ערשטןfirst אױװןoven איזbe; so
בעסערbass (voice); good; thoroughly; improve אוןand שענערpretty אוןand כּשרערkosher אוןand מערproblem; increase; more; carrot כּבֿודhonor; dignity, אוןand טאַקעindeed, truly, really מערproblem; increase; more; carrot מצװה אױךalso,
אוןand װיבאַלדso long as ס'איזbe; so בעסערbass (voice); good; thoroughly; improve אוןand שענערpretty אוןand כּשרערkosher אוןand מערproblem; increase; more; carrot כּבֿודhonor; dignity אוןand
מערproblem; increase; more; carrot מצװה ― קומטcome דאָךof course; yet, still דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) דעםthe, this נגידwealthy person... הענעך אַלײןoneself (with a personal pronoun); only, דערthe, this
פּאָדראַטשיקcontract (Russian подряд); matzo bakery; factory הײסטorder, tell; be called, be named דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite), איזbe; so גאָרנישטnothing דערthe, this הענעך, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) תּמידalways. אַף זײַןbe; his; its געלyellow; red (hair); yellow; red (hair)
פּניםface האָטhave; give birth זיךself צעגאָסןsplatter; melt אַ מיןspecies; genus (taxonomy); heretic; minute (abbreviation) חן, די בעקלעךcheek; buttocks פֿלאַמעןflame איםhim; it, אוןand פֿוןfrom; of דערthe, this
נישטnot1צעקעמטערcomb, untangle (hair) באָרדbeard איזbe; so געװאָרןbecome נאָךafter; yet, still; even; more (in positive constructions only) מערproblem; increase; more; carrot זשמוטtuft (hair); bundle ― אַ גאַנצערwhole, full, complete
קאָלטון.
― קינדערchild, לעבעדיקlively, alive! לעבעדיקlively, alive! ― טרײַבטdrive אונטערunder; jack (playing cards) הענעך די
העלפֿערסhelper, assistant; police spy (ganovem-loshn). ― קאַטשעטcrawl around, רעדלטroll; dial, זעצטseat; place די מצותmatso bread (food); stone cut flat at widest spot (jewelers argot), ס'איזbe; so דעםthe, this נגידס
מצותmatso bread (food); stone cut flat at widest spot (jewelers argot)!...
דעםthe, this נגידס װײַבwife; woman; rifle (soldiers argot), שׂרהSarah1זיסל די נגידיתwealthy woman, אַ ייִדענעJewish woman (sometimes pejorative); homemaker מיטexert; with; middle אַ גױדערdouble chin; be pretentious; take on airs (with "zikh") אוןand
מיטexert; with; middle פּערעלעךpearl, װערטbecome; defend; forbid; value; worth גרעבערthick; rude, coarse (Russian грубый); vulgar, obscene; uncouth; tacky; digger װי לענגערlong; for (duration). זי שטײטstand אוןand קלערטconsider, think, muse, װיפֿלhow many
זאָלshould זי איבערלאָזןabandon; leave behind; donate די העלפֿערסhelper, assistant; police spy (ganovem-loshn): צװײ2; deuce (playing cards) קערבלעךruble (Ukrainian money: карбованець); basket איזbe; so צו פֿילfeel; fill; stuff; many (German), אַ קערבלruble (Ukrainian money: карбованець); basket
איזbe; so צו װינציקfew; אַכצן18 פּאַרשױןperson, אַ רובלruble (Russian currency) מיטexert; with; middle אַכציק80 ― װעטwill (future); wager, bet (with "zikh"); wager, bet (with "zikh"); bet, wager זײַןbe; his; its אַקוראַטaccurate
צי גריװנעסsilver coin (15 kopeks?) (Russian currency) אַף אַ מענטשןperson, human, responsible or mature person...
|