לײען בוך 6 זײַט 0279

כּתרילעװקער מושבֿ־זקנים

     אַלצדינג פּראָגרעסירט אַף דער װעלט, גײט פֿאָרװערטס. עס פּראָג־
רעסירט אױך אונדזער כּתרילעװקע.
     כּתרילעװקע האָט זיך אַ שטאַרקן רוק געטאָן די לעצטע צײַט. אַזױ
אַז איר װעט קומען צו פֿאָרן אַהין אַצינד, װעט איר זײַן דערשטױנט.
איר װעט דערזען אין מיטן שטאָט, סאַמע אין דער רעכטער בלאָטע,
אַ גרױסן, אַ ברײטן, אַ הױכן מױער פֿון געלע ציגל, מיט אײַזן געדעקט
און מיט אַ סך, אַ סך פֿענצטער, מיט אַ שײנער הױכער געשניצטער טיר,
און אױבן, איבער דער טיר, צוגעשלאָגן אַ װײַסער מאַרמאָר־שטײן, אױס־
געקריצט מיט גרױסע גאָלדענע ייִדישע בוכשטאַבן:

מ ו ש בֿ ־ ז ק נ י ם.

     איר שטײט און קוקט אַף דאָס דאָזיקע בילד, און עס דאַכט זיך
אײַך אױס, אַז עס האָט דעם אָנבליק פֿון אַ טײַערער סאַמעטענער לאַטע
אַף אַן אַלטער פֿאַרגרינטער ליוסטרינענער צעריסענער קאַפּאָטע. װאָס
איז דאָס פֿאַר אַ מין פּרעכטיקער „מושבֿ־זקנים“ אינמיטן דרינען אין
דעם אָרעמען־אָרעמען כּתרילעװקע? װאָס איז דאָס ― עמעצן אַף צו־
להכעיס? אָדער אַ ליצנות? אָדער גאָר עמעצנס אַ טעות? אָט װאָס
מע האָט מיר דערצײלט דאָס לעצטע מאָל, אַז איך בין געװען דאָרט אַף
קבֿר־אָבֿות.
     דאָס איז געװען אין דער צײַט, װאָס מע האָט געזאָלט דורכפֿירן
דורך כּתרילעװקע אַ באַן. עס זײַנען אַראָפּגעקומען פֿון מאָסקװע מיני
מאָדנע באַשעפֿענישן: אינזשעניערן, גאַסנמעסטערס, ערדשנײַדערס וכדו־
מה אַזעלכע פּאַרשױנען,  און ועל כּולם ― אײנער אַ פּאָדראַטשיק,
אַ יונג מיט בײנער, און דװקא אַ „אונדזעריקער“. דעם נאָמען זײַנען

KTrilevker moyshevzkeynem

     altsding progresirt af der velt, geyt forverts. es prog-
resirt oykh undzer KTrilevke.
     KTrilevke hot zikh a shtarkn ruk geton di letste tsayt. azoy
az ir vet kumen tsu forn ahin atsind, vet ir zayn dershtoynt.
ir vet derzen in mitn shtot, same in der rekhter blote,
a groysn, a breytn, a hoykhn moyer fun gele tsigl, mit ayzn gedekt
un mit a sakh, a sakh fentster, mit a sheyner hoykher geshnitster tir,
un oybn, iber der tir, tsugeshlogn a vayser marmor-shteyn, oys-
gekritst mit groyse goldene yidishe bukhshtabn:

moyshev - zkni m.

     ir shteyt un kukt af dos dozike bild, un es dakht zikh
aykh oys, az es hot dem onblik fun a tayerer sametener late
af an alter fargrinter lyustrinener tserisener kapote. vos
iz dos far a min prekhtiker "moyshevzkeynem'' inmitn drinen in
dem oremen-oremen KTrilevke? vos iz dos ― emetsn af tsu-
lokhes? oder a leytsnuT? oder gor emetsns a toes? ot vos
me hot mir dertseylt dos letste mol, az ikh bin geven dort af
keyveroves.
     dos iz geven in der tsayt, vos me hot gezolt durkhfirn
durkh KTrilevke a ban. es zaynen aropgekumen fun moskve miney
modne bashefenishn: inzhenyern, gasnmesters, erdshnayders ukhdu-
mh azelkhe parshoynen,  un uel Kulm ― eyner a podratshik,
a yung mit beyner, un davke a "undzeriker''. dem nomen zaynen

כּתרילעװקער‪Kasrilevke: from Sholem Aleykhem stories מושבֿ־זקנים‪old-age home

     אַלצדינג‪everything פּראָגרעסירט‪progress אַף דער‪the, this װעלט‪boil milk; world, גײט‪go; plan to (with infinitive) פֿאָרװערטס‪Forwards newspaper. עס 
פּראָגרעסירט‪progress אױך‪also אונדזער‪our כּתרילעװקע‪Kasrilevke: from Sholem Aleykhem stories.
     כּתרילעװקע‪Kasrilevke: from Sholem Aleykhem stories האָט‪have; give birth זיך‪self אַ שטאַרקן‪strengthen; strong, powerful; very; overpower, vanquish רוק‪turn away געטאָן‪do די לעצטע‪last צײַט‪time; menstrual period (with "di"). אַזױ‪such; so; thus; yes
אַז‪that; when; if איר‪her; you (pl) װעט‪will (future); wager, bet (with "zikh"); wager, bet (with "zikh"); bet, wager קומען‪come צו פֿאָרן‪travel (by vehicle) אַהין‪thither; there אַצינד‪now, װעט‪will (future); wager, bet (with "zikh"); wager, bet (with "zikh"); bet, wager איר‪her; you (pl) זײַן‪be; his; its דערשטױנט‪astonish, amaze.
איר‪her; you (pl) װעט‪will (future); wager, bet (with "zikh"); wager, bet (with "zikh"); bet, wager דערזען‪catch sight of; esteem; cachet אין‪in מיטן‪with; middle שטאָט‪reserved seat or place in synagogue; town, סאַמע‪complete; genuine; the very אין‪in דער‪the, this רעכטער‪right (direction) בלאָטע‪mud; dirt; nonsense,
אַ גרױסן‪large, אַ ברײטן‪wide, broad, generous (with "zikh firn"); width; prepare, אַ הױכן‪high; tall; loud; raise; rise (with "zikh"); breathe; exhale; breath מױער‪(outside) wall; (brick or cement) building; build a wall פֿון‪from; of געלע‪yellow; red (hair) ציגל‪goat; brick; checker piece (game), מיט‪exert; with; middle אײַזן‪iron (Fe) געדעקט‪cover
און‪and מיט‪exert; with; middle אַ סך, אַ סך פֿענצטער‪window, מיט‪exert; with; middle אַ שײנער‪pretty הױכער‪high; tall; loud געשניצטער‪whittle, carve טיר‪door; wild animal; chat (klezmer jargon),
און‪and אױבן‪above, איבער‪over; recycle דער‪the, this טיר‪door; wild animal; chat (klezmer jargon), צוגעשלאָגן‪nail up; affix אַ װײַסער‪white מאַרמאָר‪marble1שטײן‪stand; stone, 
אױסגעקריצט‪engrave; scratch; gnash, grind מיט‪exert; with; middle גרױסע‪large גאָלדענע‪golden ייִדישע‪Yiddish language; Jewish בוכשטאַבן‪letter of the alphabet:

מ ו ש בֿ ־ ז ק נ י ם.

     איר‪her; you (pl) שטײט‪stand און‪and קוקט‪look אַף דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) דאָזיקע‪here בילד‪picture; paint; educate, און‪and עס דאַכט‪mention; appear, seem, think (with "zikh"); mention; appear, seem, think (with "zikh") זיך‪self
אײַך‪you (pl) אױס‪out; because of, אַז‪that; when; if עס האָט‪have; give birth דעם‪the, this אָנבליק‪appearance; vista פֿון‪from; of אַ טײַערער‪dear; expensive סאַמעטענער‪velvet לאַטע‪patch
אַף אַן‪a; foresee, predict, anticipate; become aware אַלטער‪old, stale פֿאַרגרינטער‪made green ליוסטרינענער צעריסענער‪tear, rip קאַפּאָטע‪caftan, overcoat. װאָס‪what, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb)
איז‪be; so דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) פֿאַר‪for; before; in the time of אַ מין‪species; genus (taxonomy); heretic; minute (abbreviation) פּרעכטיקער‪precious; marvelous „מושבֿ־זקנים‪old-age home“ אינמיטן‪in the middle דרינען‪inside אין‪in
דעם‪the, this אָרעמען‪poor1אָרעמען‪poor כּתרילעװקע‪Kasrilevke: from Sholem Aleykhem stories? װאָס‪what, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) איז‪be; so דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) ― עמעצן‪someone or something אַף 
צולהכעיס? אָדער‪vein; or אַ ליצנות? אָדער‪vein; or גאָר‪very; entirely; surprisingly; whole עמעצנס‪someone or something אַ טעות‪error, mistake? אָט‪here; this very; just now װאָס‪what, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb)
מע האָט‪have; give birth מיר‪me; we דערצײלט‪recount, tell, narrate דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) לעצטע‪last מאָל‪moth (insect, Heterocera); pier; grind; paint, imagine (with "zikh"); time, אַז‪that; when; if איך‪I בין‪bee (insect, Anthophila); be געװען‪be דאָרט‪there אַף
קבֿר־אָבֿות‪parental graves.
     דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) איז‪be; so געװען‪be אין‪in דער‪the, this צײַט‪time; menstrual period (with "di"), װאָס‪what, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) מע האָט‪have; give birth געזאָלט‪should דורכפֿירן‪carry out; accomplish; route (computer); passage
דורך‪through; see כּתרילעװקע‪Kasrilevke: from Sholem Aleykhem stories אַ באַן‪train. עס זײַנען‪be אַראָפּגעקומען‪come פֿון‪from; of מאָסקװע‪Moscow מיני‪species of
מאָדנע‪strange באַשעפֿענישן‪creature: אינזשעניערן, גאַסנ‪streetמעסטערס‪meter, ערד‪earthשנײַדערס‪tailor (occupation) 
וכדומה‪and similar, etc. אַזעלכע‪such; such; so; thus; yes פּאַרשױנען‪person,  און‪and ועל כּולם ― אײנער‪single; several (in plural); one אַ פּאָדראַטשיק‪contract (Russian подряд); matzo bakery; factory,
אַ יונג‪youth; young מיט‪exert; with; middle בײנער‪bone, און‪and דװקא‪actually; only so; necessarily אַ „אונדזעריקער‪our“. דעם‪the, this נאָמען‪name זײַנען‪be