די גאָלדשפּינערס
אַ קורצער אַרײַנפֿאָר
די „גאָלדשפּינערס“ ― פֿרעגט זײ עפּעס גרינגערס, װי אַזױ שפּינט
מען דאָס גאָלד? דאָס האָט מען זײ נאָר אַזאַ נאָמען געגעבן אין כּתרי־
לעװקע מחמת קנאה; מען אין זײ מקנא, פֿאַרשטײט איר מיך, װאָס זײ
זײַנען גרױסע פֿאַרדינער. דאָס הײסט, קבצנים זײַנען זײ, נישט פֿאַר
אײַך געדאַכט, גלײַך מיט אַלע כּתרילעװקער אָרעמע־לײַט, נאָר אַז עס
קומט פּורים, פֿאַרדינען זײ שטיקער גאָלד. דער אײבערשטער האָט זײ
געבענטשט אַלע פֿון זײַן ברײטער האַנט, יעדן מיט אַ באַזונדער טאַלאַנט,
און מענטשן מיט טאַלאַנט איז די װעלט מקנא. דאָס איז שױן אַזױ
אַלט, װי די װעלט איז אַלט. מיר װילן זיך דעריבער גאָרנישט אָפּשטעלן
אַפֿילו אַף אַ מינוט און גײען אַריבער גלײַך צו אונדזערע באַשרײַבונגען.
א.
דער קאָפּ פֿון די גאָלדשפּינערס : נפֿתּלי מיט די פֿיס
נפֿתּלי מיט די פֿיס איז אַ ייִד מיט סכּנות־לאַנגע פֿיס, װאָס הײבן
זיך אָן באַ אים כּמעט פֿון דעם האַלדז. קײן מענטש איז נישט אימשטאַנד
מיט נפֿתּלין צו גײן און נישט בלײַבן פֿון הינטן; נישט מחמת דער
גאַנג איז באַ אים אַזאַ גיכער, נאָר װײַל דער שפּאַן איז אַ ברײטער. אָט,
דאַכט זיך, זעט איר אים אַף דער זײַט גאַס. איר טוט זיך אַ ריר ―
אַהאַ, ער איז שױן אַף יענער זײַט. די דאָזיקע פֿיס ― דאָס איז נפֿתּליס
|
|
di goldshpiners
a kurtser araynfor
di "goldshpiners'' ― fregt zey epes gringers, vi azoy shpint
men dos gold? dos hot men zey nor aza nomen gegebn in KTri-
levke makhmes kn#h; men in zey mekane, farshteyt ir mikh, vos zey
zaynen groyse fardiner. dos heyst, kabtsonem zaynen zey, nisht far
aykh gedakht, glaykh mit ale KTrilevker oreme-layt, nor az es
kumt purem, fardinen zey shtiker gold. der eybershter hot zey
gebentsht ale fun zayn breyter hant, yedn mit a bazunder talant,
un mentshn mit talant iz di velt mekane. dos iz shoyn azoy
alt, vi di velt iz alt. mir viln zikh deriber gornisht opshteln
afile af a minut un geyen ariber glaykh tsu undzere bashraybungen.
#.
der kop fun di goldshpiners : Naftoli mit di fis
Naftoli mit di fis iz a yid mit sakones-lange fis, vos heybn
zikh on ba im kemat fun dem haldz. keyn mentsh iz nisht imshtand
mit Naftolin tsu geyn un nisht blaybn fun hintn; nisht makhmes der
gang iz ba im aza gikher, nor vayl der shpan iz a breyter. ot,
dakht zikh, zet ir im af der zayt gas. ir tut zikh a rir ―
aha, er iz shoyn af yener zayt. di dozike fis ― dos iz Naftolis
|
די גאָלדשפּינערסgold spinner
אַ קורצערshort אַרײַנפֿאָרentrance, driveway
די „גאָלדשפּינערסgold spinner“ ― פֿרעגטask זײ עפּעסsomething; somehow; somewhat; very גרינגערסeasy; light; frivolous, װי אַזױsuch; so; thus; yes שפּינטspin
מעןone (indefinite subject) דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) גאָלדgold (Au)? דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) האָטhave; give birth מעןone (indefinite subject) זײ נאָרbut, only אַזאַsuch נאָמעןname געגעבןgive איןin
כּתרילעװקעKasrilevke: from Sholem Aleykhem stories מחמתbecause קנאה; מעןone (indefinite subject) איןin זײ מקנאjealous, פֿאַרשטײטunderstand אירher; you (pl) מיךme, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) זײ
זײַנעןbe גרױסעlarge פֿאַרדינערbread-winner. דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) הײסטorder, tell; be called, be named, קבצניםpauper זײַנעןbe זײ, נישטnot פֿאַרfor; before; in the time of
אײַךyou (pl) געדאַכטmention; appear, seem, think (with "zikh"), גלײַךstraight, even; direct; similar; right away; equate; compare; straighten; like (English) מיטexert; with; middle אַלעall כּתרילעװקערKasrilevke: from Sholem Aleykhem stories אָרעמעpoor1לײַטborrow; people; respectable person, נאָרbut, only אַזthat; when; if עס
קומטcome פּוריםholiday of Purim, פֿאַרדינעןearn; steal (ganovem-loshn) זײ שטיקערpiece (of substance); small amount of; piece (in a performance); gimmick גאָלדgold (Au). דערthe, this אײבערשטערmost high האָטhave; give birth זײ
געבענטשטbless, recite after-meal grace אַלעall פֿוןfrom; of זײַןbe; his; its ברײטערwide, broad, generous (with "zikh firn"); broaden האַנטhand, יעדןפֿאַלס anyhow, in any case מיטexert; with; middle אַ באַזונדערseparate, special טאַלאַנטtalent,
אוןand מענטשןperson, human, responsible or mature person מיטexert; with; middle טאַלאַנטtalent איזbe; so די װעלטboil milk; world מקנאjealous. דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) איזbe; so שױןlook after; care for; already; right away אַזױsuch; so; thus; yes
אַלטold, stale; alto (music), װי די װעלטboil milk; world איזbe; so אַלטold, stale; alto (music). מירme; we װילןwant; will, desire זיךself דעריבערtherefore גאָרנישטnothing אָפּשטעלןremain (with "zikh"); bus-stop; stop
אַפֿילוeven, only אַף אַ מינוטminute אוןand גײעןgo; plan to (with infinitive) אַריבערover גלײַךstraight, even; direct; similar; right away; equate; compare; straighten; like (English) צו אונדזערעour באַשרײַבונגעןdepiction, description.
א.
דערthe, this קאָפּhead (anatomy) פֿוןfrom; of די גאָלדשפּינערסgold spinner : נפֿתּלי מיטexert; with; middle די פֿיסleg, foot (anatomy)
נפֿתּלי מיטexert; with; middle די פֿיסleg, foot (anatomy) איזbe; so אַ ייִדJew; person (Jewish); anonymous male stranger מיטexert; with; middle סכּנותdanger1לאַנגעlong; for (duration) פֿיסleg, foot (anatomy), װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) הײבןraise, lift; exalt
זיךself אָןwithout, upon (as separable part of verb); apply (with "in"); see באַ איםhim; it כּמעטalmost פֿוןfrom; of דעםthe, this האַלדזneck; hug, embrace (with "zikh"). קײןto; not any מענטשperson, human, responsible or mature person איזbe; so נישטnot אימשטאַנדcapable, able
מיטexert; with; middle נפֿתּלין צו גײןgo; plan to (with infinitive); passable (path) אוןand נישטnot בלײַבןremain; be decided (with "bay") פֿוןfrom; of הינטןbehind; back, rear; נישטnot מחמתbecause דערthe, this
גאַנגwalk; gait; way, manner; course איזbe; so באַ איםhim; it אַזאַsuch גיכערquick, נאָרbut, only װײַלduring, as long as; because; stay; enjoy oneself (with "zikh") דערthe, this שפּאַןtighten; bridle; stride; span (short distance), horse-drawn carriage איזbe; so אַ ברײטערwide, broad, generous (with "zikh firn"); broaden. אָטhere; this very; just now,
דאַכטmention; appear, seem, think (with "zikh"); mention; appear, seem, think (with "zikh") זיךself, זעטsee; the letter Z; satiety אירher; you (pl) איםhim; it אַף דערthe, this זײַטbe; side, page גאַסstreet. אירher; you (pl) טוטdo; paper bag זיךself אַ רירmove (physical or emotional) (with "zikh") ―
אַהאַaha! expression of justification, ער איזbe; so שױןlook after; care for; already; right away אַף יענערthat זײַטbe; side, page. די דאָזיקעhere פֿיסleg, foot (anatomy) ― דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) איזbe; so נפֿתּליס
|