אין שטורעם 389
אומשולדיקע. און זאָל מען אונדז באַגעגענען מיט פֿײַער, װעלן מיר אַלע
פֿאַלן. צו די טורמעס, בירגער, צו די טורמעס!
― הורררררראַ!!! ― קאַטשעט זיך אַ הילך פֿונעם מבול מיט
מענטשן פֿון אײן עק שטאָט ביזן אַנדערן, און גאַנצע כװאַליעס קעפּ
טראָגן זיך אַהין, צו די טורמעס!
די ערד, װאָס טראָגט אױף זיך די דאָזיקע אַלטע שטאָט, האָט נאָך
קײנמאָל נישט געהערט אַזאַ הילך, פֿון װעלכע מױערן קאָנען צעשפּאָלטן
װערן. דער הימל, װאָס דעקט איבער די דאָזיקע ערד, האָט נאָך קײנמאָל
נישט געזען אַזאַ באַװעגונג פֿון מוראַשקעס־מענטשן. און די זון האָט
פֿאַרגעסן אַז עס איז אַן אָקטאָבער־טאָג, און האָט אַ צופֿרידענע
אַראָפּגעקוקט מיט איר פֿײַעריק פּנים אױף די צעהיצטע גליקלעכע מענטשן, און
די גאַנצע נאַטור האָט גענומען אָנטײל אינעם דאָזיקן ליכטיקן הײליקן
פֿרײַהײטס־יום־טובֿ.
קאַפּיטל 9.
פֿאַרשטערט דעם יום־טובֿ
חידושים־ונפֿלאָות! װיִאַזױ האָבן זיך מענטשן אינעם דאָזיקן ים,
אינעם דאָזיקן מבול, געקאָנט געפֿינען אײנס דאָס אַנדערע? אױף אַזאַ
בריהשאַפֿט זײַנען געװען פֿעיִק נאָר אַזעלכע מזיקים, װי סאַשאַ
סאַפֿראַנאָװיטש און זײַן חבֿר קעסלער. די צװײ חבֿרים האָבן מיטן כּוח פֿון
זײערע עלנבױגנס זיך דורכגעשלאָגן אַ װעג און האָבן, גײענדיק צו די
טורמעס, זיך אָנגעשלאָגן אױף איציקל שאָסטעפּאַל, װאָס סע האָט אים
אַרױסגעטראָגן פֿון שטוב אײנעם אַלײן מיט זײַן שירעם ― ער װײס אַלײן
נישט מיט װאָסער אַ כּוח.
װי מע דערזעט אַן אײגן קינד, אַזױ האָט זיך שאָסטעפּאַל דערפֿרײט,
אַז ער האָט דערזען דעם אַפּטײקערס זון. שױן זשע איז דאָס אַלץ אױף
דער װאָר? שױן זשע איז דאָס אַלץ אמת? קאָנסטיטוציע? אַלע זײַנען
גלײַך? און אַפֿילו ייִדן אױך?... מע װעט באַפֿרײַען די פּאָליטישע?
און אָט באַלד װעט ער זען זײַן באַפֿרײַטע טאָכטער? זײַן ליבע,
אײנציקע, טײַערע טאָכטער? ער קוקט זיך אַרום אױף אַלע זײַטן, באַטראַכט
|
|
in shturem 389
umshuldike. un zol men undz bagegenen mit fayer, veln mir ale
faln. tsu di turmes, birger, tsu di turmes!
― hurrrrrra!!! ― katshet zikh a hilkh funem mabl mit
mentshn fun eyn ek shtot bizn andern, un gantse khvalyes kep
trogn zikh ahin, tsu di turmes!
di erd, vos trogt oyf zikh di dozike alte shtot, hot nokh
keynmol nisht gehert aza hilkh, fun velkhe moyern konen tseshpoltn
vern. der himl, vos dekt iber di dozike erd, hot nokh keynmol
nisht gezen aza bavegung fun murashkes-mentshn. un di zun hot
fargesn az es iz an oktober-tog, un hot a tsufridene
aropgekukt mit ir fayerik ponem oyf di tsehitste gliklekhe mentshn, un
di gantse natur hot genumen onteyl inem dozikn likhtikn heylikn
frayhayts-yum-tuv.
kapitl 9.
farshtert dem yum-tuv
khideshim-unflouT! viazoy hobn zikh mentshn inem dozikn yam,
inem dozikn mabl, gekont gefinen eyns dos andere? oyf aza
brihshaft zaynen geven feik nor azelkhe mazikem, vi sasha
safranovitsh un zayn khaver kesler. di tsvey khaveyrem hobn mitn tsutsi-koyekh fun
zeyere elnboygns zikh durkhgeshlogn a veg un hobn, geyendik tsu di
turmes, zikh ongeshlogn oyf itsikl shostepal, vos se hot im
aroysgetrogn fun shtub eynem aleyn mit zayn shirem ― er veys aleyn
nisht mit voser a tsutsi-koyekh.
vi me derzet an eygn kind, azoy hot zikh shostepal derfreyt,
az er hot derzen dem apteykers zun. shoyn zhe iz dos alts oyf
der vor? shoyn zhe iz dos alts emes? konstitutsye? ale zaynen
glaykh? un afile yidn oykh?... me vet bafrayen di politishe?
un ot bald vet er zen zayn bafrayte tokhter? zayn libe,
eyntsike, tayere tokhter? er kukt zikh arum oyf ale zaytn, batrakht
|
אין שטורעם 389
אומשולדיקע. און זאָל מען אונדז באַגעגענען מיט פֿײַער, װעלן מיר אַלע
פֿאַלן. צו די טורמעס, בירגער, צו די טורמעס!
― הורררררראַ!!! ― קאַטשעט זיך אַ הילך פֿונעם מבול מיט
מענטשן פֿון אײן עק שטאָט ביזן אַנדערן, און גאַנצע כװאַליעס קעפּ
טראָגן זיך אַהין, צו די טורמעס!
די ערד, װאָס טראָגט אױף זיך די דאָזיקע אַלטע שטאָט, האָט נאָך
קײנמאָל נישט געהערט אַזאַ הילך, פֿון װעלכע מױערן קאָנען צעשפּאָלטן
װערן. דער הימל, װאָס דעקט איבער די דאָזיקע ערד, האָט נאָך קײנמאָל
נישט געזען אַזאַ באַװעגונג פֿון מוראַשקעס־מענטשן. און די זון האָט
פֿאַרגעסן אַז עס איז אַן אָקטאָבער־טאָג, און האָט אַ צופֿרידענע
אַראָפּגעקוקט מיט איר פֿײַעריק פּנים אױף די צעהיצטע גליקלעכע מענטשן, און
די גאַנצע נאַטור האָט גענומען אָנטײל אינעם דאָזיקן ליכטיקן הײליקן
פֿרײַהײטס־יום־טובֿ.
קאַפּיטל 9.
פֿאַרשטערט דעם יום־טובֿ
חידושים־ונפֿלאָות! װיִאַזױ האָבן זיך מענטשן אינעם דאָזיקן ים,
אינעם דאָזיקן מבול, געקאָנט געפֿינען אײנס דאָס אַנדערע? אױף אַזאַ
בריהשאַפֿט זײַנען געװען פֿעיִק נאָר אַזעלכע מזיקים, װי סאַשאַ
סאַפֿראַנאָװיטש און זײַן חבֿר קעסלער. די צװײ חבֿרים האָבן מיטן כּוח פֿון
זײערע עלנבױגנס זיך דורכגעשלאָגן אַ װעג און האָבן, גײענדיק צו די
טורמעס, זיך אָנגעשלאָגן אױף איציקל שאָסטעפּאַל, װאָס סע האָט אים
אַרױסגעטראָגן פֿון שטוב אײנעם אַלײן מיט זײַן שירעם ― ער װײס אַלײן
נישט מיט װאָסער אַ כּוח.
װי מע דערזעט אַן אײגן קינד, אַזױ האָט זיך שאָסטעפּאַל דערפֿרײט,
אַז ער האָט דערזען דעם אַפּטײקערס זון. שױן זשע איז דאָס אַלץ אױף
דער װאָר? שױן זשע איז דאָס אַלץ אמת? קאָנסטיטוציע? אַלע זײַנען
גלײַך? און אַפֿילו ייִדן אױך?... מע װעט באַפֿרײַען די פּאָליטישע?
און אָט באַלד װעט ער זען זײַן באַפֿרײַטע טאָכטער? זײַן ליבע,
אײנציקע, טײַערע טאָכטער? ער קוקט זיך אַרום אױף אַלע זײַטן, באַטראַכט
|