256 שלום עליכם
חתונה האָבן? פֿון דעם קײן חצי־דבֿר נישט אַפֿילו, זי דערמאָנט
גאָרנישט און װיל נישט הערן!...
פֿון דער אַנדערער זײַט אָבער, פֿאָטער־ליבע זוכט אַ זכות אױף אַ
קינד, װיל זײַן אַ מליץ־יושר, געפֿינט אַ טרײסט:
― נישטאָ נאָך אַ צװײטע טאַמאַראַ, װי מײַן טאַמאַראַ!... נישטאָ
נאָך די אַנדערע אַזאַ געראָטענע, אַזאַ שײנע, אַזאַ קלוגע, אַזאַ טײַערע
און אַזאַ געטרײַע טאָכטער, װי מײַן טאָכטער!
און דער דערמאָנט זיך, װי זי האָט זיך מיט אים געזעגנט און װאָס
זי האָט אים געזאָגט, און עס װערט אים אַביסל גרינגער אױפֿן האַרצן,
און ער טרײַבט אַװעק פֿון זיך אַלע טונקעלע מחשבֿות מיט אַלע איבעריקע
רײד מיט די אַלע זײַטיקע פּאַרשױנען, װאָס פּלאָנטען זיך אים פֿאַר די
פֿיס, און ער לאָזט אַרײַן צו זיך אַ האָפֿענונג, אַז זי קאָן אַנדערש װערן,
אַז זי קאָן אױך דאָרטן זיך באַגעגענען מיט אַ מין פּאָליאַקאָװ, און עס
קאָן זיך איבערדרײען די גאַנצע מאַשינעריע מיטן קאָפּ אַראָפּ, מיט די
פֿיס אַרױף, אַז דער אײבערשטער זאָל נאָר װעלן געבן אַ קוק... „נישט
געזאָרגט זיך! נאָר נישט געזאָרגט זיך! בטחון! גװאַלד, בטחון!
האָפֿענונג! אמונה אין הקדוש־ברוך־הוא! ער, אַז ער װיל, קאָן ער!“...
קאַפּיטל 3.
מאַשאַ באַשעװיטש
ליפּאַ באַשעװיטש, אָדער דער ייִד פֿונעם האָלץ, איז אַ ייִד, װאָס
שטעלט צו האָלץ אין אַלע הײַזער ― און פֿון דעם לעבט ער, דערציט
קינדער, גיט זײ בילדונג.
„דערציט קינדער, גיט זײ בילדונג“... עס רעדט זיך נאָר אַזױ,
װאָרעם װי איז דאָס אימשטאַנד אַזאַ, איר בעט איבער אײַער כּבֿוד, אַן
עני ואבֿיון, װי ליפּאַ באַשעװיטש, צו געבן בילדונג זײַנע קינדער און
דערציִען זײ, אַז דער קאָפּ איז אים גאָר פֿאַרטאָן אין אַנדערע זאַכן: ער
זוכט ברױט אַ שטיקל פֿאַר זיך, פֿאַר זײַן װײַב און קינדער, ער זוכט און
זוכט און קאָן עס נישט געפֿינען! אױף אַלע זײַטן װאַרפֿט זיך נעבעך
|
|
256 sholem aleykhem
khasene hobn? fun dem keyn Htsi-dvar nisht afile, zi dermont
gornisht un vil nisht hern!...
fun der anderer zayt ober, foter-libe zukht a zkhus oyf a
kind, vil zayn a mlits-yushr, gefint a treyst:
― nishto nokh a tsveyte tamara, vi mayn tamara!... nishto
nokh di andere aza gerotene, aza sheyne, aza kluge, aza tayere
un aza getraye tokhter, vi mayn tokhter!
un der dermont zikh, vi zi hot zikh mit im gezegnt un vos
zi hot im gezogt, un es vert im abisl gringer oyfn hartsn,
un er traybt avek fun zikh ale tunkele makhshoves mit ale iberike
reyd mit di ale zaytike parshoynen, vos plonten zikh im far di
fis, un er lozt arayn tsu zikh a hofenung, az zi kon andersh vern,
az zi kon oykh dortn zikh bagegenen mit a min polyakov, un es
kon zikh iberdreyen di gantse mashinerye mitn kop arop, mit di
fis aroyf, az der eybershter zol nor veln gebn a kuk... "nisht
gezorgt zikh! nor nisht gezorgt zikh! betokhn! gvald, betokhn!
hofenung! emune in hkdush-brukh-hu#! er, az er vil, kon er!''...
kapitl 3.
masha bashevitsh
lipa bashevitsh, oder der yid funem holts, iz a yid, vos
shtelt tsu holts in ale hayzer ― un fun dem lebt er, dertsit
kinder, git zey bildung.
"dertsit kinder, git zey bildung''... es redt zikh nor azoy,
vorem vi iz dos imshtand aza, ir bet iber ayer koved, an
oni uevyen, vi lipa bashevitsh, tsu gebn bildung zayne kinder un
dertsien zey, az der kop iz im gor farton in andere zakhn: er
zukht broyt a shtikl far zikh, far zayn vayb un kinder, er zukht un
zukht un kon es nisht gefinen! oyf ale zaytn varft zikh nebekh
|
256 שלום עליכם
חתונה האָבן? פֿון דעם קײן חצי־דבֿר נישט אַפֿילו, זי דערמאָנט
גאָרנישט און װיל נישט הערן!...
פֿון דער אַנדערער זײַט אָבער, פֿאָטער־ליבע זוכט אַ זכות אױף אַ
קינד, װיל זײַן אַ מליץ־יושר, געפֿינט אַ טרײסט:
― נישטאָ נאָך אַ צװײטע טאַמאַראַ, װי מײַן טאַמאַראַ!... נישטאָ
נאָך די אַנדערע אַזאַ געראָטענע, אַזאַ שײנע, אַזאַ קלוגע, אַזאַ טײַערע
און אַזאַ געטרײַע טאָכטער, װי מײַן טאָכטער!
און דער דערמאָנט זיך, װי זי האָט זיך מיט אים געזעגנט און װאָס
זי האָט אים געזאָגט, און עס װערט אים אַביסל גרינגער אױפֿן האַרצן,
און ער טרײַבט אַװעק פֿון זיך אַלע טונקעלע מחשבֿות מיט אַלע איבעריקע
רײד מיט די אַלע זײַטיקע פּאַרשױנען, װאָס פּלאָנטען זיך אים פֿאַר די
פֿיס, און ער לאָזט אַרײַן צו זיך אַ האָפֿענונג, אַז זי קאָן אַנדערש װערן,
אַז זי קאָן אױך דאָרטן זיך באַגעגענען מיט אַ מין פּאָליאַקאָװ, און עס
קאָן זיך איבערדרײען די גאַנצע מאַשינעריע מיטן קאָפּ אַראָפּ, מיט די
פֿיס אַרױף, אַז דער אײבערשטער זאָל נאָר װעלן געבן אַ קוק... „נישט
געזאָרגט זיך! נאָר נישט געזאָרגט זיך! בטחון! גװאַלד, בטחון!
האָפֿענונג! אמונה אין הקדוש־ברוך־הוא! ער, אַז ער װיל, קאָן ער!“...
קאַפּיטל 3.
מאַשאַ באַשעװיטש
ליפּאַ באַשעװיטש, אָדער דער ייִד פֿונעם האָלץ, איז אַ ייִד, װאָס
שטעלט צו האָלץ אין אַלע הײַזער ― און פֿון דעם לעבט ער, דערציט
קינדער, גיט זײ בילדונג.
„דערציט קינדער, גיט זײ בילדונג“... עס רעדט זיך נאָר אַזױ,
װאָרעם װי איז דאָס אימשטאַנד אַזאַ, איר בעט איבער אײַער כּבֿוד, אַן
עני ואבֿיון, װי ליפּאַ באַשעװיטש, צו געבן בילדונג זײַנע קינדער און
דערציִען זײ, אַז דער קאָפּ איז אים גאָר פֿאַרטאָן אין אַנדערע זאַכן: ער
זוכט ברױט אַ שטיקל פֿאַר זיך, פֿאַר זײַן װײַב און קינדער, ער זוכט און
זוכט און קאָן עס נישט געפֿינען! אױף אַלע זײַטן װאַרפֿט זיך נעבעך
|