in a volkn-vigele

Mikhoyl felzenbaum

... un der gayst fun got hot geshvebt oyfn gezikht fun di vasern. --- seyfer b|reyshes, alef'beys_

got hot gezogt tsu di vasern: vert tseteylt in tsvey helftn, eyn helft zol zayn oybn un di andere helft zol zayn untn. di vasern hobn nit gefolgt un beyde helftn zaynen khutspe|dik aroyf in der heykh. demolt hot got tsu zey gezogt: ikh hob dokh geheysn eyn helft aropnidern untn, far vos zent ir ale aroyfgeshtign in der heykh? ober di vasern hobn zikh ayngeshpart: mir veln nit aropgeyn, un shoyn. vos hot got, borekh hu, geton? er hot oysgeshtrekt zayn finger un tserisn di vasern in tsvey helftn, iz eyn helft nit vilndik aropgefaln untn. got hot gevolt in gantsn farbrenen di vasern fun untn. hobn zey zikh gebetn bay im, az er zol zey lozn. un got hot tsu zey gezogt: ir zolt visn zayn, vasern, ikh loz aykh iber bloyz mit dem tano|i, az ven mayne kinder veln aroysgeyn fun mitsrayem zoln zey durkhgeyn durkh aykh tsufus, --- az ikh vel heysn, az ir zolt zayn yam, zolt ir zayn yam, un oyb ikh vel veln ir zolt zayn yaboshe, zolt ir zayn yaboshe. ---medroshem, b|reyshes rabo

bay ale teg shteyt "Ki tuv" un bay dem andern tog shteyt nit "Ki tuv", dos iz vayl in dem dozikn tog iz bashafn gevorn der genem. es zaynen do zibn opteylungen in genem --- shive medurey genem. di breyt un di leng fun yeder opteylung iz a mehalekh fun dray hundert yor. darf men bekheyn eyn un tsvantsik hundert yor durkhtsugeyn di leng fun gantsn genem. --- medroshem, b|reyshes rabo

veystu far vos got hot bashafn vasern, taykhn un kvaln? kedey di sheyne shtern-kales in di vayse volkn-shaln zoln zikh shpiglen in zey, di eygene sheynkayt derzen. vorem vey iz tsu der sheynkayt vos derkent nisht ir eygenem kheyn. --- Yankev fridman, di legende Noyekh grin, khes'


Finita la amore


. . . vos ken men ton?
mayns hob ikh opgeveynt.
itst veynt der himl.
di tropns regn kapen
oyf di shtekhl-bleter
fun undzer taneboym
bay der terase.
un alts iz punkt vi mit a yor tsurik
nor shoyn a bisele far|yosem|t.
s'iz den a nafkemine
tsi dos iz alef min post-skriptum-geveyn
tsi poshet
der himl pisht zikh oys oyf undzere gefiln.
gey veys vos hot in zinen
der nudner frilings-regn,
ven dir iz klor ---


Finita la amore
. . .

***

farrigl nisht di tir oyf eybik
es ken dokh zayn
az s'vet zikh umkern
a mol
der tog fun simkhe
un di libe vet trifn
fun untern dem himl-baldakhin
ober vuhin?
gey veys...
me ken den epes visn fun foroys?...
iz beser ---
farrigl nisht di tir
oyf eybik.

***

der vayn
vos iz geshtorbn nokh eyder
er iz rayf gevorn
toyg nisht far keyn brokhe
vayl er iz toyt.
es shteyt geshribn dokh,
az di toyre geglikhn iz tsum vayn.
a kashye oyf a mayse...
tsi ken den zayn azoyns, az undzer toyre
zol vern
kh'bet iber ayer koved,
toyt?...

***

mir veln mer nisht ontsindn
di likht
un veln mer nisht frishtikn
tsuzamen
oyf der terase
veln feyglen mer nisht zingen
vi yenem friling
in a shtiln regn.
di likht hot oysgebrent,
keyn simen nisht geblibn,
der vayn iz biter vi di gal
der broyt --- farshimlt.
oyf der terase
shteyen tsvey benklekh, vi far|yosem|t.
es hot dem friling dokh
bekhlal nokh nit geregnt.

***

di libe iz farbay.
nor s'lebn iz geblibn lebn...
un ikh derken es nisht, ---
s'geyt epes ongeton in di farvelkte bleter
fun undzer libe.
dos zelbe ponem un di zelbe hent
ober s'iz fremd
un kalt,
nit freylekh,
tsugebisn,
ober dokh lebn
un nit keyn
toyt

*
un
undzer libe iz gevorn groys bay zikh
vi yene b|reyshes-vasern
fun yom-hasheyni
vos hobn zikh akshones|dik geshtelt
kegn got|s rotsn.
dan hot der eybershter tserisn undzer libe
oyf tsvey farveynte helftn ---
mayn libe iz geblibn shvebn in di volkns,
un vi far|kholem|t
kukt zi arop fun oybn
un halt in eyn zukhn dem indzl ru.
dayn libe hot zikh oysgegosn
mit kalte tropns regn
un di erd
hot ayngezapt,
vi keyn mol nisht geven,
dos himlishe geveyn
fun a tserisener neshome,
dan hot der khutspe|diker turemglok genumen
zikh tseylem|en un tseyln
di reshtlekh perl
funem morgntoy, ---
dos eyntsike vos iz geblibn
fun undzer libe.

*