tsveyter simpozyum far yidishe shtudyes in daytshland

Khane kleyne

dem 5tn un 6tn oktober 1999 iz forgekumen in shtot trir der tsveyter yerlekher simpozyum far yidishe shtudyes in daytshland. bloyz der nomen iz geblibn vi a simen funem origineln gedank, a tsuzamenkum fun di yidishistik-opteyln bay di universitetn fun trir un disldorf. nokh in ershtn yor hot zikh ober bakumen epes gor andersh: an internatsyonaler tsuzamenfor fun yidish-forshers un libhobers fun gor der velt. hayntiks yor iz geven nokh greser der opruf un di tsol referatn.

eyn un tsvantsik redners fun nayn lender hobn hayyor gegebn referatn --- akht af yidish un draytsn af daytsh. der oylem, vos iz gekumen fun nokh mer lender vi di redners, hot getseylt 120 mentshn.

s'|rohv fun di redners hobn ongerirt di teme mayrev-yidish, vos iz a hoyptforshung in disldorf un trir. Khave turnyansky (yerushelayem) hot arumgeredt a ksav-yad fun 17tn yorhundert, a letstns opgefunenem in aynbund fun a bukh. Shimen noyberg (trir) hot geredt vegn alt-yidishe lider, tsvishn zey tanakh|ishe un historishe lider. di froy in mayse-bukh iz geven di hoyptteme fun astrid shtark (milhoyzn), beys Khane kleyne hot analizirt fun a filologishn kukvinkl di mayse-zamlungen fun 16tn yorhundert, mit a tsurikblik af di onheybn fun zhaner. erika tim (trir) hot zikh mitgeteylt mit opklaybn fun ir groysn forshpro|yekt, di shprakhike hashpoe fun tanakh-iberzetsungen. di farsheydene oyflages fun der "vagenzayl"-zamlung in erlangen hot arumgeredt haydi shtern, a forsherin in der shtot. vulf-oto dreesn (shtutgart) hot geshtelt a frage, tsi der keymbridzher ksav-yad kert zikh on mitn duKus horant; der entfer: neyn. maryon aptrot (disldorf) hot forgeshtelt di makhloykes|n tsvishn di alte un naye yidn fun amsterdam, opgeshpiglte in di nuskhoes (say erntste say parodishe) fun eygenem tsi yenem tsad|s kool|ishe takones. klaus kuno (bon) hot gehaltn a rede vegn di matseyves afn altn beys-oylem in esingen un frauke fon roden (berlin) --- vegn dertseylungen in meynekes Rivke. valter rel (trir) hot prezentirt zayn progres afn veg tsu a verterbukh fun eltern yidish.

andere redes, nisht vegn mayrev-yidish, hobn oykh farshafn interes:

izidor levin (peterburg) hot ongerirt di teme studentn-kultur in di baltishe lender tsvishn beyde velt-milkhomes, beshas hans-peter althaus (trir) hot protem|dik analizirt di bamerkungen vegn yidish in togbukh fun viktor klemperer. yidish in hayntik ungern hot arumgeredt peter varga (budapesht) un roland grushka (disldorf) --- h. shklars vort-reshime mitn titl "sovet-shprekh in yidish". etlekhe hobn aroysgetrotn mit redes af der teme yidishe lingvistik: eva geler (varshe) forsht dem aroysreyd fun varshever yidish; holger nat (disldorf) --- di slavishe hashpoe af di konverbn; un donald shteynmets (mineapolis) --- dem gramatishn min in mayrev-germanishe leshoynes b|klal un yidish befrat.

redes vegn der yidisher literatur hot men prezentirt sof tsveytn tog fun seminar: hyu denman (london) hot geredt vegn der tsveytaytshikayt in bashevises oysmolerisher proze; Ester valensya (stirling) vegn der pyese Shmuel harendorfs "der kenig fun lampeduse" af der londoner yidisher bine; un (tsum letstns) sigrid yergensen (kopenhagn) vegn feygl-motivn in itsik mangers shafungen.

simkhes hot men oykh gepravet: me hot opgegebn koved prof' erika tim (di ershte profesorshe fun yidishistik bay a daytsher universitet) mit a spetsyeln yoyvl-numer "yidishe filologye", aroysgegebn fun valter rel un Shimen noyberg. un me hot gut farbrakht af a kabaret-ovnt mitn "agmes-nefesh"-ansambl (mit Avishay fish b|rosh), vos hot aroyfgetrotn mit an opklayb lider "glu-glu-glu", af der teme --- dertrunken vern. un vi ale mol bay azlekhe konferentsn --- stam khapn a shmues iz geven eyne fun di vikhtikste aktivitetn.

sakh-hakl: di konferents iz geven a gerotener, un me kukt shoyn aroys mit umgeduld afn dritn tsuzamenfor ibera|yor in disldorf. me hot shoyn bashlosn tsutsugebn a dritn tog, me zol hobn plats far nokh referatn.