געקױפֿט עולם־הבא!
(פֿון אַ בריװ אין באָברױסק)
― און װאָס איר שרײַבט מיר מכּוח קומען קײן באָברױסק ― מיטן
גרעסטן פֿאַרגעניגן!
װאָרעם דערמאָן איך מיך מײַן זײַן אין באָברױסק, מוז איך מיך דערמאָנען
אינעם עולם־הבא, װאָס איך האָב מיר געקױפֿט אין באָברױסק…
דאָס איז געװען ― איר געדענקט דאָך װען איך בין געװען אין באָברױסק.
איר זײַט דאָך אַ באָברױסקער.
ס'איז געװען װינטערצײַט.
ס'איז אױסגעפֿאַלן אַ שנײ. נאָר דער שנײ איז צעגאַנגען און ס'איז געװאָרן
…אַ בלאָטע.
די באָברױסקער בלאָטע דאַרף איך אײַך ניט באַשרײַבן: איר זײַט דאָך
אַ באָברױסקער.
דער זאַל, װוּ דער אָװנט איז געװען, האָט זיך אָנגעצונדן מיט אַ סך ליכט
און לאָמפּן און האָט באַלײַכט די בלאָטע װײַט אַרום און אַרום ביז דער אַכסניה,
װוּ איך האָב געהאַלטן סטאַנציע.
און װײַל ס'איז געװען ליכטיק און גאָרניט װײַט, האָב איך עולה־רגל
געװען פֿון דער סטאַנציע ביזן זאַל מחילה צו פֿוס.
געגאַנגען בין איך אַלײן מיט מײַן פּעקל כּתבֿים, מאַנוסקריפּטן אױף צו
לײענען.
אין אײנעם מיט מיר, נאָר אַ ביסל אָן אַ זײַט, איז געגאַנגען נאָך אַ
מענטש, גלײַך מיט מיר געטיאָפּקעט אין דער בלאָטע, באַלױכטן פֿון די ליכט
און לאָמפּן װאָס אין זאַל.
דער מענטש, װאָס איז געגאַנגען און געטיאָפּקעט אין דער בלאָטע, איז
געװען אַ נקבֿה.
פֿריִער איז זי געגאַנגען בײַ דער זײַט, דערנאָך, װײַטע־װײַטער, האָט
זי גענומען אַ ביסל נענטער צו מיר.
ביז זי איז צוגעגאַנגען צו מיר גאָר נאָענט.
עס איז שױן געװען ניט װײַט פֿון זאַל.
201
|
|
gekoyft eulm-hb#!
(fun a briv in bobroysk)
― un vos ir shraybt mir mikoyekh kumen keyn bobroysk ― mitn
grestn fargenign!
vorem dermon ikh mikh mayn zayn in bobroysk, muz ikh mikh dermonen
inem eulm-hb#, vos ikh hob mir gekoyft in bobroysk…
dos iz geven ― ir gedenkt dokh ven ikh bin geven in bobroysk.
ir zayt dokh a bobroysker.
s'iz geven vintertsayt.
s'iz oysgefaln a shney. nor der shney iz tsegangen un s'iz gevorn
…a blote.
di bobroysker blote darf ikh aykh nit bashraybn: ir zayt dokh
a bobroysker.
der zal, vu der ovnt iz geven, hot zikh ongetsundn mit a sakh likht
un lompn un hot balaykht di blote vayt arum un arum biz der akhsnih,
vu ikh hob gehaltn stantsye.
un vayl s'iz geven likhtik un gornit vayt, hob ikh oyleregl
geven fun der stantsye bizn zal mekhile tsu fus.
gegangen bin ikh aleyn mit mayn pekl ksovem, manuskriptn oyf tsu
leyenen.
in eynem mit mir, nor a bisl on a zayt, iz gegangen nokh a
mentsh, glaykh mit mir getyopket in der blote, baloykhtn fun di likht
un lompn vos in zal.
der mentsh, vos iz gegangen un getyopket in der blote, iz
geven a nekeyve.
frier iz zi gegangen bay der zayt, dernokh, vayte-vayter, hot
zi genumen a bisl nenter tsu mir.
biz zi iz tsugegangen tsu mir gor noent.
es iz shoyn geven nit vayt fun zal.
201
|
געקױפֿטbuy עולםworld; eternity; congregation1הבאto come!
(פֿוןfrom; of אַ בריװepistle, letter איןin באָברױסק)
― אוןand װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) אירher; you (pl) שרײַבטwrite מירme; we מכּוחin regard to, about, concerning קומעןcome קײןto; not any באָברױסק ― מיטןwith; middle
גרעסטןlarge פֿאַרגעניגןpleasure!
װאָרעםbecause; worm דערמאָןremind; recollect (with "zikh") איךI מיךme מײַןmy זײַןbe; his; its איןin באָברױסק, מוזmust; necessity איךI מיךme דערמאָנעןremind; recollect (with "zikh")
אינעםin עולםworld; eternity; congregation1הבאto come, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) איךI האָבhave; give birth מירme; we געקױפֿטbuy איןin באָברױסק…
דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) איזbe; so געװעןbe ― אירher; you (pl) געדענקטopine; think; remember דאָךof course; yet, still װעןwhen; when (interrogative); if (contrary to fact) איךI ביןbee (insect); be געװעןbe איןin באָברױסק.
אירher; you (pl) זײַטbe; side, page דאָךof course; yet, still אַ באָברױסקער.
ס'איזbe; so געװעןbe װינטערצײַטwinter.
ס'איזbe; so אױסגעפֿאַלןfall; occur; lack; be dead (with "zikh") אַ שנײsnow; stiffly beaten egg-whites. נאָרbut, only דערthe, this שנײsnow; stiffly beaten egg-whites איזbe; so צעגאַנגעןmelt; grow אוןand ס'איזbe; so געװאָרןbecome
…אַ בלאָטעmud; dirt; nonsense.
די באָברױסקער בלאָטעmud; dirt; nonsense דאַרףneed, require איךI אײַךyou (pl) ניטnot באַשרײַבןdepict, describe: אירher; you (pl) זײַטbe; side, page דאָךof course; yet, still
אַ באָברױסקער.
דערthe, this זאַלhall, auditorium, װוּwhere דערthe, this אָװנטevening איזbe; so געװעןbe, האָטhave; give birth זיךself אָנגעצונדןset fire מיטexert; with; middle אַ סך ליכטcandle; light; brightness
אוןand לאָמפּןlamp אוןand האָטhave; give birth באַלײַכטilluminate די בלאָטעmud; dirt; nonsense װײַטfar; further, next (as "vayter"); far; further, next (as "vayter") אַרוםaround אוןand אַרוםaround ביזuntil, at the time (in future) when דערthe, this אַכסניה,
װוּwhere איךI האָבhave; give birth געהאַלטןhold, contain; think; keep; stop (imperative); salary, pay סטאַנציעstation; stop (bus, metro); living quarters.
אוןand װײַלduring, as long as; because; stay; enjoy oneself (with "zikh") ס'איזbe; so געװעןbe ליכטיקbright; become bright אוןand גאָרניטnothing װײַטfar; further, next (as "vayter"); far; further, next (as "vayter"), האָבhave; give birth איךI עולה־רגלmake a pigrimage (with "zayn")
געװעןbe פֿוןfrom; of דערthe, this סטאַנציעstation; stop (bus, metro); living quarters ביזןuntil, at the time (in future) when זאַלhall, auditorium מחילהforgiveness, forgive me, pardon; buttocks צו פֿוסleg, foot (anatomy); foot (measure of length).
געגאַנגעןgo; plan to (with infinitive) ביןbee (insect); be איךI אַלײןoneself (with a personal pronoun); only מיטexert; with; middle מײַןmy פּעקלpack כּתבֿיםwriting; writ, document, מאַנוסקריפּטןmanuscript אױףon; awake צו
לײענעןread.
איןin אײנעםsingle; several (in plural); one מיטexert; with; middle מירme; we, נאָרbut, only אַ ביסלbit אָןwithout, upon (as separable part of verb); apply (with "in"); see אַ זײַטbe; side, page, איזbe; so געגאַנגעןgo; plan to (with infinitive) נאָךafter; yet, still; even; more (in positive constructions only) אַ
מענטשperson, human, responsible or mature person, גלײַךstraight, even; direct; similar; right away; equate; compare; straighten; like (English) מיטexert; with; middle מירme; we געטיאָפּקעטpoke, trip, move lightly איןin דערthe, this בלאָטעmud; dirt; nonsense, באַלױכטןilluminate פֿוןfrom; of די ליכטcandle; light; brightness
אוןand לאָמפּןlamp װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) איןin זאַלhall, auditorium.
דערthe, this מענטשperson, human, responsible or mature person, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) איזbe; so געגאַנגעןgo; plan to (with infinitive) אוןand געטיאָפּקעטpoke, trip, move lightly איןin דערthe, this בלאָטעmud; dirt; nonsense, איזbe; so
געװעןbe אַ נקבֿהfemale; woman (pejorative).
פֿריִערearly איזbe; so זי געגאַנגעןgo; plan to (with infinitive) בײַat, at the home of, by, near; in the opinion of דערthe, this זײַטbe; side, page, דערנאָךthereafter; afterwards; after; yet, still; even; more (in positive constructions only), װײַטעfar; further, next (as "vayter")1װײַטערfar; further, next (as "vayter"); separate, האָטhave; give birth
זי גענומעןtake; begin (with infinitive); derive from (with "zikh fun") אַ ביסלbit נענטערapproach צו מירme; we.
ביזuntil, at the time (in future) when זי איזbe; so צוגעגאַנגעןgo; plan to (with infinitive) צו מירme; we גאָרvery; entirely; surprisingly; whole נאָענטnear.
עס איזbe; so שױןlook after; care for; already; right away געװעןbe ניטnot װײַטfar; further, next (as "vayter"); far; further, next (as "vayter") פֿוןfrom; of זאַלhall, auditorium.
201
|