פֿיר זײַנען מיר געזעסן
מ ע נ ד ע ל ע מ ו כ ר ־ ס פֿ ר י ם ― אַ שײנער זקן, רעדט צוקערזיס.
ב י אַ ל י ק ― אַ פּאָעט, אַ בעל־מחשבֿות.
ב ן ־ ע מ י ― אַ ייִד, װאָס קאָכט זיך.
ש ל ו ם ־ ע ל י כ ם ― אַן אַלטער באַקאַנטער, װאָס הערט זיך צו און שרײַבט
אַלצדינג אַרײַן אין אַ ביכל.
אַלע מײנען, אַז בערג, למשל, שטײען אַף אײן אָרט. און איך זאָג
אײַך, אַז בערג גײען, און נאָך װי אַזױ! זײ לױפֿן! װען איך בין דער־
גאַנגען דעם דאָזיקן שׂכל? אין דער צײַט, װען מיר, דרײַ ייִדישע שריפֿט־
שטעלער און אײנער אַ פּאָעט, האָבן געמאַכט די ערשטע עקסקורסיע צו
די באַרימטע, מיט אײביקן שנײ באַדעקטע, אַלפּנבערג.
אַרױסגעגאַנגען אַ פּאָר מײַל פֿון שטאָט אַרױס, האָט זיך אונדז אױס־
געדאַכט: אָט־אָט זײַנען מיר באַ די בערג, אָט־אָט נעם צי אױס אַ האַנט
― גיט איר זײ אָפּ שלום. נאָר װאָס װײַטער מיר גײען צו זײ, אַלץ װײַטער
גײען זײ אַװעק, אַנטלױפֿן פֿון אונדז. מיר הײבן אָן גײן אַביסל גיכער,
שטאַרק גיך, ― בלאָטע! זײ לױפֿן נאָך גיכער.
― זײ רײצן זיך מיט אונדז? ― רוף איך מיך אָן צום איבעריקן
עולם.
― װער?
― די בערג.
― איך װײס גאָר נישט װאָס דאָס איז! ― רופֿט זיך אָן מײַן קאָ־
לעגע מיטן הײסן טעמפּעראַמענט, װעלכער איז קלאָר אין די אַלפּנבערג,
װי אַ ייִד אין אַשרי. ― ס'איז קײנמאָל נישט געװען אַזױ װײַט, װי איצ־
טיקס מאָל. איר זאָלט מיך פֿאָלגן, װאָלטן מיר געגאַנגען אַביסל גיכער.
און אָט אַזױ האָט ער אונדז אונטערגעגעבן אַלע מאָל מער היץ,
|
|
fir zaynen mir gezesn
mendele moykher - sforem ― a sheyner zokn, redt tsukerzis.
byalik ― a poet, a bel-makhshoves.
ben - emi ― a yid, vos kokht zikh.
sholem - aleykhem ― an alter bakanter, vos hert zikh tsu un shraybt
altsding arayn in a bikhl.
ale meynen, az berg, lemoshl, shteyen af eyn ort. un ikh zog
aykh, az berg geyen, un nokh vi azoy! zey loyfn! ven ikh bin der-
gangen dem dozikn seykhl? in der tsayt, ven mir, dray yidishe shrift-
shteler un eyner a poet, hobn gemakht di ershte ekskursye tsu
di barimte, mit eybikn shney badekte, alpnberg.
aroysgegangen a por mayl fun shtot aroys, hot zikh undz oys-
gedakht: ot-ot zaynen mir ba di berg, ot-ot nem tsi oys a hant
― git ir zey op sholem. nor vos vayter mir geyen tsu zey, alts vayter
geyen zey avek, antloyfn fun undz. mir heybn on geyn abisl gikher,
shtark gikh, ― blote! zey loyfn nokh gikher.
― zey reytsn zikh mit undz? ― ruf ikh mikh on tsum iberikn
oylem.
― ver?
― di berg.
― ikh veys gor nisht vos dos iz! ― ruft zikh on mayn ko-
lege mitn heysn temperament, velkher iz klor in di alpnberg,
vi a yid in ashri. ― s'iz keynmol nisht geven azoy vayt, vi its-
tiks mol. ir zolt mikh folgn, voltn mir gegangen abisl gikher.
un ot azoy hot er undz untergegebn ale mol mer hits,
|
פֿיר זײַנען מיר געזעסן
מ ע נ ד ע ל ע מ ו כ ר ־ ס פֿ ר י ם ― אַ שײנער זקן, רעדט צוקערזיס.
ב י אַ ל י ק ― אַ פּאָעט, אַ בעל־מחשבֿות.
ב ן ־ ע מ י ― אַ ייִד, װאָס קאָכט זיך.
ש ל ו ם ־ ע ל י כ ם ― אַן אַלטער באַקאַנטער, װאָס הערט זיך צו און שרײַבט
אַלצדינג אַרײַן אין אַ ביכל.
אַלע מײנען, אַז בערג, למשל, שטײען אַף אײן אָרט. און איך זאָג
אײַך, אַז בערג גײען, און נאָך װי אַזױ! זײ לױפֿן! װען איך בין
דערגאַנגען דעם דאָזיקן שׂכל? אין דער צײַט, װען מיר, דרײַ ייִדישע
שריפֿטשטעלער און אײנער אַ פּאָעט, האָבן געמאַכט די ערשטע עקסקורסיע צו
די באַרימטע, מיט אײביקן שנײ באַדעקטע, אַלפּנבערג.
אַרױסגעגאַנגען אַ פּאָר מײַל פֿון שטאָט אַרױס, האָט זיך אונדז
אױסגעדאַכט: אָט־אָט זײַנען מיר באַ די בערג, אָט־אָט נעם צי אױס אַ האַנט
― גיט איר זײ אָפּ שלום. נאָר װאָס װײַטער מיר גײען צו זײ, אַלץ װײַטער
גײען זײ אַװעק, אַנטלױפֿן פֿון אונדז. מיר הײבן אָן גײן אַביסל גיכער,
שטאַרק גיך, ― בלאָטע! זײ לױפֿן נאָך גיכער.
― זײ רײצן זיך מיט אונדז? ― רוף איך מיך אָן צום איבעריקן
עולם.
― װער?
― די בערג.
― איך װײס גאָר נישט װאָס דאָס איז! ― רופֿט זיך אָן מײַן
קאָלעגע מיטן הײסן טעמפּעראַמענט, װעלכער איז קלאָר אין די אַלפּנבערג,
װי אַ ייִד אין אַשרי. ― ס'איז קײנמאָל נישט געװען אַזױ װײַט, װי
איצטיקס מאָל. איר זאָלט מיך פֿאָלגן, װאָלטן מיר געגאַנגען אַביסל גיכער.
און אָט אַזױ האָט ער אונדז אונטערגעגעבן אַלע מאָל מער היץ,
|