שמואל שמעלקיס און זײַן יובילעום
אַלע מײַנע ליבע קלײנע מענטשעלעך
פֿון כּתרילעװקע װידמע איך דאָס
דאָזיקע קלײנע ביכעלע.
ד ע ר פֿ אַ ר פֿ אַ ס ע ר
התנצלות פֿונעם מחבר
נישטאָ אַף דער װעלט אַזאַ שלעכטס, װאָס זאָל נישט אַרױסקומען
אַמאָל דערפֿון קײן טובֿה. זעט: האָט גאָט באַשאַפֿן פּיאַװקעס, װאָס
נודען אַרױס די נשמה - נוצט מען זײ צו אַ חולה. בינען, װאָס בײַסן
זיך ― ברענגען האָניק. שפּאַנישע פֿליגן, װאָס פֿאַראַװערן די װעלט ―
זײַנען זײ גוט צו אַ געשװיר. אָדער נעמט מײַז. דאַכט זיך, װאָס קאָן שױן
זײַן ערגער פֿון אַזאַ מין שרץ, װי מײַז? פֿונדעסטװעגן, לאָמיר דאָס,
ליבער פֿרײַנט, בײדע פֿאַרמאָגן, װאָס די װעלט ברענגט־אױס אַ יאָר אַף
מײַזנפֿעלכלעך! פֿון די מײַזנפֿעלכלעך מאַכט מען הענטשקעלעך. די
הענטשקעלעך טוען אָן שײנע מײדלעך אַף זײערע קלײנע הענטעלעך. די
שײנע מײדלעך קומען זיך צונױף אַף אַ באַל, אַ חתונה אָדער אַזױ אַ
שׂמחה. אַף זײ פֿאַרקוקן זיך פֿײַנע בחורים. די פֿײַנע בחורים פֿאַרליבן
זיך, שטעלן אַ חופּה, האָבן קינדער. די קינדער װאַקסן אױס, װערן גרױסע
בחורים און שײנע מײדלעך. און אַזױ װײַטער און װײַטער...
אַקעגן װאָס איז דאָס געקומען צו רײד? אַקעגן מיר אַלײן מיט מײַן
שלאַפֿקײט. געװען, נישט פֿאַר אײַך געדאַכט, מע קאָן זאָגן, אַ חולה מסוכּן.
זיך אָפּגעװאַלגערט אין בעט, ערגעץ אין אַ שטעטל נישט װײַט פֿון
כּתרילעװקע, אין באַראַנאָװיטש, גוטע צװײ חדשים. מילא, קראַנק זײַן איז
שלעכטס, װאָס זאָלט איר קלערן? איך האָב געהאַט אַ רבין, האָט ער גע־
|
|
shhmul shmelkis un zayn yubileum
ale mayne libe kleyne mentshelekh
fun KTrilevke vidme ikh dos
dozike kleyne bikhele.
der farfase r
hisnatsles funem mekhaber
nishto af der velt aza shlekhts, vos zol nisht aroyskumen
amol derfun keyn toyve. zet: hot got bashafn pyavkes, vos
nuden aroys di neshome - nutst men zey tsu a khoyle. binen, vos baysn
zikh ― brengen honik. shpanishe flign, vos faravern di velt ―
zaynen zey gut tsu a geshvir. oder nemt mayz. dakht zikh, vos kon shoyn
zayn erger fun aza min sherets, vi mayz? fundestvegn, lomir dos,
liber fraynt, beyde farmogn, vos di velt brengt-oys a yor af
mayznfelkhlekh! fun di mayznfelkhlekh makht men hentshkelekh. di
hentshkelekh tuen on sheyne meydlekh af zeyere kleyne hentelekh. di
sheyne meydlekh kumen zikh tsunoyf af a bal, a khasene oder azoy a
shimkhe. af zey farkukn zikh fayne bokhrem. di fayne bokhrem farlibn
zikh, shteln a khupe, hobn kinder. di kinder vaksn oys, vern groyse
bokhrem un sheyne meydlekh. un azoy vayter un vayter...
akegn vos iz dos gekumen tsu reyd? akegn mir aleyn mit mayn
shlafkayt. geven, nisht far aykh gedakht, me kon zogn, a khoyle mesukn.
zikh opgevalgert in bet, ergets in a shtetl nisht vayt fun
KTrilevke, in baranovitsh, gute tsvey khadoshem. meyle, krank zayn iz
shlekhts, vos zolt ir klern? ikh hob gehat a rebn, hot er ge-
|
שמואלSamuel שמעלקיס אוןand זײַןbe; his; its יובילעוםjubilee
אַלעall מײַנעmy ליבעdear; love (romantic) קלײנעsmall מענטשעלעךperson, human, responsible or mature person
פֿוןfrom; of כּתרילעװקעKasrilevke: from Sholem Aleykhem stories װידמעdedicate איךI דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite)
דאָזיקעhere קלײנעsmall ביכעלעbook.
ד ע ר פֿ אַ ר פֿ אַ ס ע ר
התנצלותapology; apology; vindication; justification פֿונעםfrom; of מחברauthor
נישטאָnot present; not existing אַף דערthe, this װעלטboil milk; world אַזאַsuch שלעכטסbad, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) זאָלshould נישטnot אַרױסקומעןcome; result
אַמאָלonce upon a time דערפֿוןthence קײןto; not any טובֿהgoodness, favor. זעטsee; the letter Z; satiety: האָטhave; give birth גאָטGod, deity באַשאַפֿןcreate פּיאַװקעסleech (animal, Hirudinea), װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb)
נודעןbother, annoy; bore אַרױסout די נשמהsoul - נוצטuse מעןone (indefinite subject) זײ צו אַ חולהsick person. בינעןbee (insect, Anthophila); be, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) בײַסןbite
זיךself ― ברענגעןbring האָניקhoney. שפּאַנישעSpain פֿליגןfly, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) פֿאַראַfor; before; in the time ofװערןbecome; defend; forbid די װעלטboil milk; world ―
זײַנעןbe זײ גוטgood; thoroughly; property; possession; estate צו אַ געשװירabscess; ulcer. אָדערvein; or נעמטtake; begin (with infinitive); derive from (with "zikh fun") מײַזmouse. דאַכטmention; appear, seem, think (with "zikh"); mention; appear, seem, think (with "zikh") זיךself, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) קאָןbe able; dance figure; round of a card game שױןlook after; care for; already; right away
זײַןbe; his; its ערגערbad; anger; annoy פֿוןfrom; of אַזאַsuch מיןspecies; genus (taxonomy); heretic; minute (abbreviation) שרץreptile, worm, crawling animal, װי מײַזmouse? פֿונדעסטװעגןnonetheless, nevertheless, לאָמירlets דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite),
ליבערdear; rather; prefer (with "hobn") פֿרײַנטrelative, בײדעboth פֿאַרמאָגןpossess, own, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) די װעלטboil milk; world ברענגטbring1אױסout; because of אַ יאָרyear אַף
מײַזנפֿעלכלעך! פֿוןfrom; of די מײַזנפֿעלכלעך מאַכטmake; defecate (with "mit"); power; regime מעןone (indefinite subject) הענטשקעלעךglove. די
הענטשקעלעךglove טועןdo אָןwithout, upon (as separable part of verb); apply (with "in"); see שײנעpretty מײדלעךgirl אַף זײערעtheir קלײנעsmall הענטעלעךlittle hand; handle. די
שײנעpretty מײדלעךgirl קומעןcome זיךself צונױףtogether אַף אַ באַלdance, ball (social event); ball (round object); clench, אַ חתונהmarriage אָדערvein; or אַזױsuch; so; thus; yes אַ
שׂמחהSimchah. אַף זײ פֿאַרקוקןignore; let the mind wander (with "zikh") זיךself פֿײַנעfine בחוריםbachelor; adolescent boy, young man; fellow; penis (anatomy) (jocular). די פֿײַנעfine בחוריםbachelor; adolescent boy, young man; fellow; penis (anatomy) (jocular) פֿאַרליבןlove; fall in love with (with "zikh in")
זיךself, שטעלןplace; become bankrupt (with "zikh"); position; disposition; location in a text אַ חופּהwedding canopy, האָבןhave; give birth קינדערchild. די קינדערchild װאַקסןgrow; wax (substance); wax (substance) אױסout; because of, װערןbecome; defend; forbid גרױסעlarge
בחוריםbachelor; adolescent boy, young man; fellow; penis (anatomy) (jocular) אוןand שײנעpretty מײדלעךgirl. אוןand אַזױsuch; so; thus; yes װײַטערfar; further, next (as "vayter"); separate אוןand װײַטערfar; further, next (as "vayter"); separate...
אַקעגןacross from, opposite, vis-à-vis; near (in time) װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) איזbe; so דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) געקומעןcome צו רײדspeak; speech? אַקעגןacross from, opposite, vis-à-vis; near (in time) מירme; we אַלײןoneself (with a personal pronoun); only מיטexert; with; middle מײַןmy
שלאַפֿקײטdisease (Ukraine); weakness (Lithuania). געװעןbe, נישטnot פֿאַרfor; before; in the time of אײַךyou (pl) געדאַכטmention; appear, seem, think (with "zikh"), מע קאָןbe able; dance figure; round of a card game זאָגןsay; recite (prayer or religious text), אַ חולהsick person מסוכּןdangerous.
זיךself אָפּfinishing; up (as separable part of verb)געװאַלגערטroll; wander; be homeless (with "zikh") איןin בעטbed (furniture); make into a bed; request, ערגעץsomewhere איןin אַ שטעטלtown נישטnot װײַטfar; further, next (as "vayter"); far; further, next (as "vayter") פֿוןfrom; of
כּתרילעװקעKasrilevke: from Sholem Aleykhem stories, איןin באַראַנאָװיטש, גוטעgood; thoroughly צװײ2; deuce (playing cards) חדשיםmonth. מילאso be it; anyhow; never mind, קראַנקsick זײַןbe; his; its איזbe; so
שלעכטסbad, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) זאָלטshould אירher; you (pl) קלערןconsider, think, muse; belief; thought? איךI האָבhave; give birth געהאַטhave; give birth אַ רביןRabbi (Hassidic); state-appointed Rabbi, האָטhave; give birth ער
|