לײען בוך 6 זײַט 0055

                      אים מעג מען מקנא זײן


     זינט כּתרילעװקע איז אַ שטאָט געדענקט דאָרט קײנער נישט אַזאַ
לװיה, װי עס האָט געהאַט רב מלך דער חזן.
     רב מלך דער חזן איז געװען אַ ייִד אַן אָרעמאַן, אַן עני ואבֿיון,
גלײַך מיט אַלע כּתרילעװקער בעלי־בתּים, און האָט פֿאַרדינט אַזאַ לװיה
נאָר דערפֿאַר, װאָס ער איז געשטאָרבן יום־כּיפּור צו נעילה.
     אַזױ שטאַרבט אַ צדיק, אַ גרױסער צדיק.
     די זון האָט שױן געהאַלטן באַ אונטערגײן, זיך געזעגנט מיט כּתרי־
לעװקע און אַרײַנגעקוקט דורך די פֿענצטער פֿונעם אַלטן בית־המדרש און
באַלײַכט די טױטע אױסגעמוטשעטע פּנימער, די געלע טליתים מיט די
װײַסע קיטלען פֿון די בעלי־בתּים, װאָס האָבן אױסגעזען װי לעבעדיקע
מתים.
     דאָס, װאָס װערט אָנגערופֿן הונגער, האָבן שױן די דאָזיקע לעבע־
דיקע מתים לאַנג אױפֿגעהערט צו פֿילן. זײ האָבן נאָר געפֿילט, אַז עס
לאָזן זיך אױס די כּוחות, אַז עם גײט זײ אױס דאָס חיות. זײ זײַנען
געזעסן איבער די מחזורים, געשאָקלט זיך, געקװיקט זיך װער מיט „חלש־
טראָפּנס“ און װער מיט אַ שמעק־טאַבעקע, און געזונגען, אונטערגעהאָלפֿן
רב מלך דעם חזן.
      רב מלך דער חזן, אַ שײנער ייִד מיט אַ לאַנגער באָרד, מיט אַ ברײטן
קאָלנער, איז פֿון גאַנץ פֿרי אָן געשטאַנען פֿאַרן עמוד אױף די פֿיס; ער
איז געשטאַנען פֿאַרן רבונו־של־עולם מיט אױפֿגעהױבענע הענט, געדאַװנט
געטרײַ, געשמאַק, געװײנט און געבעטן באַ אים רחמים פֿאַר די בעלי־
בתּים, װאָס האָבן אים געשיקט פֿאַר אַ שתּדלן, אַ כאָדאַטײַ, מע זאָל
זײ מוחל זײַן זײערע גרױסע זינד און מע זאָל זײ אָנחתמענען אַ גוט
קװיטל, אָנצײכענען זײ אַ גוט יאָר.

                      im meg men mekane zayen


     zint KTrilevke iz a shtot gedenkt dort keyner nisht aza
levaye, vi es hot gehat reb meylekh der khazn.
     reb meylekh der khazn iz geven a yid an oreman, an oni uevyen,
glaykh mit ale KTrilevker balebatem, un hot fardint aza levaye
nor derfar, vos er iz geshtorbn yum-kiper tsu nile.
     azoy shtarbt a tsadik, a groyser tsadik.
     di zun hot shoyn gehaltn ba untergeyn, zikh gezegnt mit KTri-
levke un arayngekukt durkh di fentster funem altn bes-hamedresh un
balaykht di toyte oysgemutshete penemer, di gele taleysem mit di
vayse kitlen fun di balebatem, vos hobn oysgezen vi lebedike
meysem.
     dos, vos vert ongerufn hunger, hobn shoyn di dozike lebe-
dike meysem lang oyfgehert tsu filn. zey hobn nor gefilt, az es
lozn zikh oys di koykhes, az am geyt zey oys dos khiyes. zey zaynen
gezesn iber di makhzorem, geshoklt zikh, gekvikt zikh ver mit "khalesh-
tropns'' un ver mit a shmek-tabeke, un gezungen, untergeholfn
reb meylekh dem khazn.
      reb meylekh der khazn, a sheyner yid mit a langer bord, mit a breytn
kolner, iz fun gants fri on geshtanen farn omed oyf di fis; er
iz geshtanen farn rbunu-shl-eulm mit oyfgehoybene hent, gedavnt
getray, geshmak, geveynt un gebetn ba im rakhomem far di beli-
batem, vos hobn im geshikt far a shtadlen, a khodatay, me zol
zey moykhl zayn zeyere groyse zind un me zol zey onkhasmenen a gut
kvitl, ontseykhenen zey a gut yor.

                      אים‪him; it מעג‪may מען‪one (indefinite subject) מקנא‪jealous זײן‪filter; sift; Hebrew letter zayin


     זינט‪since כּתרילעװקע‪Kasrilevke: from Sholem Aleykhem stories איז‪be; so אַ שטאָט‪reserved seat or place in synagogue; town געדענקט‪opine; think; remember דאָרט‪there קײנער‪nobody נישט‪not אַזאַ‪such
לװיה‪funeral, װי עס האָט‪have; give birth געהאַט‪have; give birth רב מלך‪king דער‪the, this חזן‪cantor.
     רב מלך‪king דער‪the, this חזן‪cantor איז‪be; so געװען‪be אַ ייִד‪Jew; person (Jewish); anonymous male stranger אַן‪a; foresee, predict, anticipate; become aware אָרעמאַן‪pauper, אַן‪a; foresee, predict, anticipate; become aware עני‪poor person ואבֿיון,
גלײַך‪straight, even; direct; similar; right away; equate; compare; straighten; like (English) מיט‪exert; with; middle אַלע‪all כּתרילעװקער‪Kasrilevke: from Sholem Aleykhem stories בעלי־בתּים‪boss, householder, owner, און‪and האָט‪have; give birth פֿאַרדינט‪earn; steal (ganovem-loshn); earn; steal (ganovem-loshn) אַזאַ‪such לװיה‪funeral
נאָר‪but, only דערפֿאַר‪therefore, װאָס‪what, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) ער איז‪be; so געשטאָרבן‪die יום־כּיפּור‪Day of Atonement צו נעילה‪Neilah prayer on Yom Kippur.
     אַזױ‪such; so; thus; yes שטאַרבט‪die אַ צדיק‪righteous person; saint, אַ גרױסער‪large צדיק‪righteous person; saint.
     די זון‪sun; son האָט‪have; give birth שױן‪look after; care for; already; right away געהאַלטן‪hold, contain; think; keep; stop (imperative); salary, pay באַ אונטערגײן‪go; plan to (with infinitive), זיך‪self געזעגנט‪bid farewell (with "zikh"); bid farewell (with "zikh") מיט‪exert; with; middle 
כּתרילעװקע‪Kasrilevke: from Sholem Aleykhem stories און‪and אַרײַנגעקוקט‪look דורך‪through; see די פֿענצטער‪window פֿונעם‪from; of אַלטן‪old, stale בית־המדרש‪house of study און‪and
באַלײַכט‪illuminate די טױטע‪dead אױס‪out; because ofגעמוטשעטע‪bother, abuse; suffer; toil, expend effort (with "zikh") פּנימער‪face, די געלע‪yellow; red (hair) טליתים‪prayer shawl מיט‪exert; with; middle די
װײַסע‪white קיטלען‪white robe (religious garment) פֿון‪from; of די בעלי־בתּים‪boss, householder, owner, װאָס‪what, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) האָבן‪have; give birth אױסגעזען‪appear װי לעבעדיקע‪lively, alive
מתים‪dead person.
     דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite), װאָס‪what, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) װערט‪become; defend; forbid; value; worth אָנגערופֿן‪speak, say (with "zikh") הונגער‪hunger; starve; hunger; famine, האָבן‪have; give birth שױן‪look after; care for; already; right away די דאָזיקע‪here 
לעבעדיקע‪lively, alive מתים‪dead person לאַנג‪long; for (duration); long; for (duration) אױפֿגעהערט‪stop, cease צו פֿילן‪feel; fill; stuff. זײ האָבן‪have; give birth נאָר‪but, only געפֿילט‪feel; fill; stuff, אַז‪that; when; if עס
לאָזן‪let זיך‪self אױס‪out; because of די כּוחות‪ability; strength, אַז‪that; when; if עם גײט‪go; plan to (with infinitive) זײ אױס‪out; because of דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) חיות‪beast; animal; pleasure; life. זײ זײַנען‪be
געזעסן‪sit; seat; buttocks איבער‪over; recycle די מחזורים‪holiday prayerbook, געשאָקלט‪rock; shake זיך‪self, געקװיקט‪refresh; enjoy (with "zikh") זיך‪self װער‪become; defend; forbid; who מיט‪exert; with; middle „
חלש‪faintטראָפּנס‪drop“ און‪and װער‪become; defend; forbid; who מיט‪exert; with; middle אַ שמעק‪smell; sniff; be appealing1טאַבעקע, און‪and געזונגען‪sing, אונטערגעהאָלפֿן‪help
רב מלך‪king דעם‪the, this חזן‪cantor.
      רב מלך‪king דער‪the, this חזן‪cantor, אַ שײנער‪pretty ייִד‪Jew; person (Jewish); anonymous male stranger מיט‪exert; with; middle אַ לאַנגער‪long; for (duration) באָרד‪beard, מיט‪exert; with; middle אַ ברײטן‪wide, broad, generous (with "zikh firn"); width; prepare
קאָלנער‪collar, איז‪be; so פֿון‪from; of גאַנץ‪whole, full, complete פֿרי‪early אָן‪without, upon (as separable part of verb); apply (with "in"); see געשטאַנען‪stand פֿאַרן‪for; before; in the time of עמוד‪podium אױף‪on די פֿיס‪leg, foot (anatomy); ער
איז‪be; so געשטאַנען‪stand פֿאַרן‪for; before; in the time of רבונו
של1עולם‪world; eternity; congregation מיט‪exert; with; middle אױפֿגעהױבענע‪raise, lift; exalt הענט‪hand, געדאַװנט‪pray (Jewish prayer)
געטרײַ‪faithful; devoted, געשמאַק‪tasty; taste, געװײנט‪cry, weep און‪and געבעטן‪make into a bed; request; prayer; plea באַ אים‪him; it רחמים‪mercy; merciful people פֿאַר‪for; before; in the time of די 
בעלי‪masters ofבתּים‪house; tefillin box, װאָס‪what, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) האָבן‪have; give birth אים‪him; it געשיקט‪send; skillful, deft, dexterous פֿאַר‪for; before; in the time of אַ שתּדלן‪intercessor, אַ כאָדאַטײַ, מע זאָל‪should
זײ מוחל‪forgive (with "zayn") זײַן‪be; his; its זײערע‪their גרױסע‪large זינד‪sin און‪and מע זאָל‪should זײ אָנ‪without, upon (as separable part of verb); apply (with "in"); seeחתמענען‪seal אַ גוט‪good; thoroughly; property; possession; estate
קװיטל‪receipt, tag, אָנצײכענען‪depict זײ אַ גוט‪good; thoroughly; property; possession; estate יאָר‪year.