קדלת וקדשת
אַ האַרצרײַסנדיקע טראַגעדיע איבער אַ יום־טובֿדיקן קידוש
א.
(מײַן צונעמעניש. ― שװאַכע פֿעיִקײטן. ― װאָס װעט זײַן פֿון מיר!)
„איװאַן פּאָפּערילע“... קײן אַנדער נאָמען האָב איך ניט געהאַט
אין דער הײם צװישן אַ גאַנצער כאַליאַסטרע. אפֿשר דערפֿאַר, װאָס איך
האָב ניט געװאָלט לערנען? דאָס אַחוץ. װעלן האָבן איך טאַקע ניט גע־
װאָלט. װער װיל דאָס לערנען? אָדער אפֿשר דערפֿאַר, װאָס איך האָב
געהאַט אַ גראָבן קאָפּ? דאָס קאָן אױך זײַן. קײן שטאַרק גוטן קאָפּ האָב
איך טאַקע ניט געהאַט. דאָס הײסט, די תּפֿיסה איז באַ מיר געװען ―
אַזױ האָט דער רבי געזאָגט ― אַ האַרטע תּפֿיסה. אײדער איך האָב
תּופֿס געװען אַ זאַך, איז אָנגעקומען שװערלעך. דערפֿאַר אָבער איז דער
זכּרון געװען באַ מיר, ניט פֿאַר אײַך געדאַכט, זײער־זײער אַ שװאַכער!
ניט געװען די זאַך, װאָס איך זאָל געדענקען. אָט האָב איך אױסגע־
לערנט אַף אױסנװײניק, און אָט האָב איך עס שױן פֿאַרגעסן. איך קאָן
מיך גאָר ניט דערמאָנען אָן די קלעפּ, מיט די פּעטש, מיט די שמיץ
װאָס מע האָט מיר אַרײַנגעלײגט. אומזיסט האָט נעבעך מײַן טאַטע זיך
אָפּגעריסן דאָס האַרץ. אומזיסט זײַנען נעבעך געװען דער מאַמעס טרערן.
עס האָט קײן זאַך מיך ניט גענומען.
― גװאַלד! איװאַן פּאָפּערילע! װאָס װעט זײַן פֿון דיר?
― גװאַלד! ייִדישע קינדער! װאָס װעט זײַן פֿון מיר?...
|
|
kdlT ukdshT
a hartsraysndike tragedye iber a yum-tuvdikn kidush
#.
(mayn tsunemenish. ― shvakhe feikaytn. ― vos vet zayn fun mir!)
"ivan poperile''... keyn ander nomen hob ikh nit gehat
in der heym tsvishn a gantser khalyastre. efsher derfar, vos ikh
hob nit gevolt lernen? dos akhuts. veln hobn ikh take nit ge-
volt. ver vil dos lernen? oder efsher derfar, vos ikh hob
gehat a grobn kop? dos kon oykh zayn. keyn shtark gutn kop hob
ikh take nit gehat. dos heyst, di tfise iz ba mir geven ―
azoy hot der rebi gezogt ― a harte tfise. eyder ikh hob
toyfes geven a zakh, iz ongekumen shverlekh. derfar ober iz der
zikorn geven ba mir, nit far aykh gedakht, zeyer-zeyer a shvakher!
nit geven di zakh, vos ikh zol gedenken. ot hob ikh oysge-
lernt af oysnveynik, un ot hob ikh es shoyn fargesn. ikh kon
mikh gor nit dermonen on di klep, mit di petsh, mit di shmits
vos me hot mir arayngeleygt. umzist hot nebekh mayn tate zikh
opgerisn dos harts. umzist zaynen nebekh geven der mames trern.
es hot keyn zakh mikh nit genumen.
― gvald! ivan poperile! vos vet zayn fun dir?
― gvald! yidishe kinder! vos vet zayn fun mir?...
|
קדלת וקדשת
אַ האַרצרײַסנדיקעheart-rending טראַגעדיעtragedy איבערover; recycle אַ יוםday1טובֿדיקן קידושbenediction over wine for Sabbath and holidays
א.
(מײַןmy צונעמענישnickname. ― שװאַכעweak פֿעיִקײטןability. ― װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) װעטwill (future); wager, bet (with "zikh"); wager, bet (with "zikh"); bet, wager זײַןbe; his; its פֿוןfrom; of מירme; we!)
„איװאַןIvan; Russian non-Jew פּאָפּערילע“... קײןto; not any אַנדערother; next נאָמעןname האָבhave; give birth איךI ניטnot געהאַטhave; give birth
איןin דערthe, this הײםhome צװישןbetween אַ גאַנצערwhole, full, complete כאַליאַסטרעgang. אפֿשרmaybe דערפֿאַרtherefore, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) איךI
האָבhave; give birth ניטnot געװאָלטwant; would לערנעןteach; study (religious texts); study (with "zikh")? דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) אַחוץexcept for; in addition to. װעלןwave; will (future); boil milk; want האָבןhave; give birth איךI טאַקעindeed, truly, really ניטnot
געװאָלטwant; would. װערbecome; defend; forbid; who װילwant דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) לערנעןteach; study (religious texts); study (with "zikh")? אָדערvein; or אפֿשרmaybe דערפֿאַרtherefore, װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) איךI האָבhave; give birth
געהאַטhave; give birth אַ גראָבןthick; rude, coarse (Russian грубый); vulgar, obscene; uncouth; tacky; dig קאָפּhead (anatomy)? דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) קאָןbe able; dance figure; round of a card game אױךalso זײַןbe; his; its. קײןto; not any שטאַרקstrengthen; strong, powerful; very; overpower, vanquish גוטןgood; thoroughly קאָפּhead (anatomy) האָבhave; give birth
איךI טאַקעindeed, truly, really ניטnot געהאַטhave; give birth. דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) הײסטorder, tell; be called, be named, די תּפֿיסהprison איזbe; so באַ מירme; we געװעןbe ―
אַזױsuch; so; thus; yes האָטhave; give birth דערthe, this רביRabbi (Hassidic); state-appointed Rabbi געזאָגטsay; recite (prayer or religious text) ― אַ האַרטעhard תּפֿיסהprison. אײדערbefore; than איךI האָבhave; give birth
תּופֿסholding געװעןbe אַ זאַךthing; vagina (anatomy), איזbe; so אָנגעקומעןarrive; approach for assistance (with "tsu") שװערלעךdifficult; heavy. דערפֿאַרtherefore אָבערbut איזbe; so דערthe, this
זכּרוןmemory; memoirs (in plural) געװעןbe באַ מירme; we, ניטnot פֿאַרfor; before; in the time of אײַךyou (pl) געדאַכטmention; appear, seem, think (with "zikh"), זײערtheir; very1זײערtheir; very אַ שװאַכערweak!
ניטnot געװעןbe די זאַךthing; vagina (anatomy), װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) איךI זאָלshould געדענקעןremember; memory. אָטhere; this very; just now האָבhave; give birth איךI
אױסגעלערנטmemorize (with "zikh") אַף אױסנװײניקoutside, external; by heart (with "fun" or "oyf"), אוןand אָטhere; this very; just now האָבhave; give birth איךI עס שױןlook after; care for; already; right away פֿאַרגעסןforget. איךI קאָןbe able; dance figure; round of a card game
מיךme גאָרvery; entirely; surprisingly; whole ניטnot דערמאָנעןremind; recollect (with "zikh") אָןwithout, upon (as separable part of verb); apply (with "in"); see די קלעפּblow; attach, מיטexert; with; middle די פּעטשslap; blow, מיטexert; with; middle די שמיץlash; strike; be angry (with "zikh")
װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) מע האָטhave; give birth מירme; we אַרײַנגעלײגטlay. אומזיסטin vain האָטhave; give birth נעבעךalas: expression of pity (hetero-malo-cognitive) מײַןmy טאַטעfather זיךself
אָפּגעריסןpull; tear; ragged, tattered, in shreds דאָסthe, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) האַרץheart; heart ♥ (playing cards); breast. אומזיסטin vain זײַנעןbe נעבעךalas: expression of pity (hetero-malo-cognitive) געװעןbe דערthe, this מאַמעסmother; mare (balegole-loshn); mother; mare (balegole-loshn) טרערןtear.
עס האָטhave; give birth קײןto; not any זאַךthing; vagina (anatomy) מיךme ניטnot גענומעןtake; begin (with infinitive); derive from (with "zikh fun").
― גװאַלדforce; violence; scream; hue and cry; help!! איװאַןIvan; Russian non-Jew פּאָפּערילע! װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) װעטwill (future); wager, bet (with "zikh"); wager, bet (with "zikh"); bet, wager זײַןbe; his; its פֿוןfrom; of דירyou?
― גװאַלדforce; violence; scream; hue and cry; help!! ייִדישעYiddish language; Jewish קינדערchild! װאָסwhat, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) װעטwill (future); wager, bet (with "zikh"); wager, bet (with "zikh"); bet, wager זײַןbe; his; its פֿוןfrom; of מירme; we?...
|