לײען בוך 2 זײַט 0399

400                                                             ש ל ו ם   ע ל י כ ם


נאַגאָגאַ, טראָגט זיך אָפּ באַצײַטנס, כּל זמן מע האָט אײַך נישט געבראָכן
די בײנער!“...
      ― איר קאָנט אײַך גײן, ― זאָגט דאָס װײַבל צו טאַמאַראַן. ―
איך בלײַב זיצן דאָ, עס מעג זיך זײַן װאָס עס װיל זיך, פֿאָרט צװישן
קריסטן, טאָמער װעט זיך עמעצער דערבאַרעמען. איך בין אַן אָרעמע
אַלמנה מיט צװײ ברעקלעך קינדער יתומים. װאָס װעט מען באַ מיר
נעמען?...
      טאַמאַראַ לאָזט זיך גײן און דערזעט פֿונדערװײַטן אַ פּראָצעסיע מיט
נאַציאָנאַלע פֿאָנען. װאָס זאָל דאָס באַדײַטן? און זי דערזעט פֿונדערװײַטן
שױן זײער אַ שײן בילד, װיִאַזױ מע האַקט טירן, מע ברעכט פֿענצטער
און מע װאַרפֿט און מע שמיצט און מע שלײַדערט, און קלײנע שקצימ־
לעך און גױעס און שיקסעס הײבן דאָס אױף, און מע שלאָגט עפּעס
עמעצן. און זי זעט, װי מענטשן פֿאַלן און מע טרעט אַף זײ מיט די
פֿערד... און טאַמאַראַ לױפֿט צו, און דערזעט, אַז אָט האָט זיך פּלו־
צים די פּראָצעסיע אָפּגעשטעלט נעבן דער גימנאַזיע... אַפֿן באַלקאָן
שטײט דער אַלטער ראָמאַנענקאָ אָן אַ היטל און בײגט זיך און נײגט
זיך, און עס לאָזט זיך הערן אַ מוראדיקער „הורראַ!“
      ― נידער מיט דער קאָנסטיטוציע! אַ טױט צו די ייִדן!!!
      ― הורראַ! אַ טױט צו די ייִדן!!!...
                            . .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .

                                          קאַפּיטל יא.

                            דער שטורעם פֿאַרשפּרײט זיך

      דעם אַפּטײקער סאָלאָמאָן סאַפֿראַנאָװיטש איז דאָס אָפּגעראָטן, װי אַ
מוצלח. אים האָט דאָס נאָכן ערשטן שאָס אָפּגעריסן פֿון זײַן פֿרײַנדן
נאַדיעזשדאַ אַלעקסאַנדראָװנאַ און אַװעקגעטראָגן מיטן שטראָם אין אַן
אַנדער זײַט שטאָט, אין די װײַטע גאַסן און געסלעך, װוּ ער איז שױן
לאַנג נישט געװען. ער האָט דערהערט פֿון דאָרטן, פֿון אונטן ערגעץ,
טראָגן זיך מאָדנע קולות; עס האָט אױסגעדאַכט, װי מענטשן שרײַען,
רופֿן צו הילף, און ס'איז אים געװאָרן קאַלעמוטנע אַפֿן האַרצן, און ער

400                                                             sholem  
elikh m


nagoga, trogt zikh op batsaytns, kol zman me hot aykh nisht gebrokhn
di beyner!''...
      ― ir kont aykh geyn, ― zogt dos vaybl tsu tamaran. ―
ikh blayb zitsn do, es meg zikh zayn vos es vil zikh, fort tsvishn
kristn, tomer vet zikh emetser derbaremen. ikh bin an oreme
almone mit tsvey breklekh kinder yesoymem. vos vet men ba mir
nemen?...
      tamara lozt zikh geyn un derzet fundervaytn a protsesye mit
natsyonale fonen. vos zol dos badaytn? un zi derzet fundervaytn
shoyn zeyer a sheyn bild, viazoy me hakt tirn, me brekht fentster
un me varft un me shmitst un me shlaydert, un kleyne shktsim-
lekh un goyes un shikses heybn dos oyf, un me shlogt epes
emetsn. un zi zet, vi mentshn faln un me tret af zey mit di
ferd... un tamara loyft tsu, un derzet, az ot hot zikh plu-
tsim di protsesye opgeshtelt nebn der gimnazye... afn balkon
shteyt der alter romanenko on a hitl un beygt zikh un neygt
zikh, un es lozt zikh hern a mur#diker "hurra!''
      ― nider mit der konstitutsye! a toyt tsu di yidn!!!
      ― hurra! a toyt tsu di yidn!!!...
                            . .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .

                                          kapitl i#.

                            der shturem farshpreyt zikh

      dem apteyker solomon safranovitsh iz dos opgerotn, vi a
mutslH. im hot dos nokhn ershtn shos opgerisn fun zayn frayndn
nadyezhda aleksandrovna un avekgetrogn mitn shtrom in an
ander zayt shtot, in di vayte gasn un geslekh, vu er iz shoyn
lang nisht geven. er hot derhert fun dortn, fun untn ergets,
trogn zikh modne koyles; es hot oysgedakht, vi mentshn shrayen,
rufn tsu hilf, un s'iz im gevorn kalemutne afn hartsn, un er

400                                                             ש ל ו ם   ע ל י כ ם


נאַגאָגאַ, טראָגט‪carry; be pregnant זיך‪self אָפּ‪finishing; up (as separable part of verb) באַצײַטנס‪on time, כּל‪all זמן‪term; semester מע האָט‪have; give birth אײַך‪you (pl) נישט‪not געבראָכן‪break; wring the hands; twist; vomit
די בײנער‪bone!“...
      ― איר‪her; you (pl) קאָנט‪be able אײַך‪you (pl) גײן‪go; plan to (with infinitive); passable (path), ― זאָגט‪say; recite (prayer or religious text) דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) װײַבל‪female; feminine צו טאַ‪ah, wellמאַראַן‪Marrano. ―
איך‪I בלײַב‪remain; be decided (with "bay") זיצן‪sit; seat דאָ‪here, עס מעג‪may זיך‪self זײַן‪be; his; its װאָס‪what, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) עס װיל‪want זיך‪self, פֿאָרט‪travel (by vehicle); after all; still, nonetheless; fort צװישן‪between
קריסטן‪Christian, טאָמער‪perhaps; lest; if perchance; in case װעט‪will (future); wager, bet (with "zikh"); wager, bet (with "zikh"); bet, wager זיך‪self עמעצער‪someone or something דערבאַרעמען‪be merciful. איך‪I בין‪bee (insect); be אַן‪a; foresee, predict, anticipate; become aware אָרעמע‪poor
אַלמנה‪widow מיט‪exert; with; middle צװײ‪2; deuce (playing cards) ברעקלעך‪scrap, crumb קינדער‪child יתומים‪orphan. װאָס‪what, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) װעט‪will (future); wager, bet (with "zikh"); wager, bet (with "zikh"); bet, wager מען‪one (indefinite subject) באַ מיר‪me; we
נעמען‪take; begin (with infinitive); derive from (with "zikh fun"); name?...
      טאַמאַראַ לאָזט‪let זיך‪self גײן‪go; plan to (with infinitive); passable (path) און‪and דערזעט‪catch sight of פֿונדערװײַטן אַ פּראָצעסיע‪procession מיט‪exert; with; middle
נאַציאָנאַלע‪national פֿאָנען‪flag. װאָס‪what, why (interrogative); that (conj); something, someone (pronoun); as ... as possible (with a comparative adverb) זאָל‪should דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) באַדײַטן‪signify; meaning? און‪and זי דערזעט‪catch sight of פֿונדערװײַטן
שױן‪look after; care for; already; right away זײער‪their; very אַ שײן‪pretty בילד‪picture; paint; educate, װיִאַזױ‪how? מע האַקט‪cut, chop; knock, bang; chatter טירן‪door, מע ברעכט‪break; wring the hands; twist; vomit פֿענצטער‪window
און‪and מע װאַרפֿט‪throw, pitch, cast; toss about (with "zikh") און‪and מע שמיצט‪strike; be angry (with "zikh") און‪and מע שלײַדערט‪fling, און‪and קלײנע‪small 
שקצימלעך‪brat און‪and גױעס‪Christian woman און‪and שיקסעס‪non-Jewish young woman (derogatory) הײבן‪raise, lift; exalt דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) אױף‪on; awake, און‪and מע שלאָגט‪hit, beat; fight (with "zikh") עפּעס‪something; somehow; somewhat; very
עמעצן‪someone or something. און‪and זי זעט‪see; the letter Z; satiety, װי מענטשן‪person, human, responsible or mature person פֿאַלן‪fall; occur; occasion און‪and מע טרעט‪step; tread אַף זײ מיט‪exert; with; middle די
פֿערד‪horse (animal); vault, vaulting horse (gymnastics)... און‪and טאַמאַראַ לױפֿט‪run צו, און‪and דערזעט‪catch sight of, אַז‪that; when; if אָט‪here; this very; just now האָט‪have; give birth זיך‪self 
פּלוצים די פּראָצעסיע‪procession אָפּגעשטעלט‪remain (with "zikh") נעבן‪near דער‪the, this גימנאַזיע‪high school... אַפֿן באַלקאָן‪balcony; rafters; ceiling
שטײט‪stand דער‪the, this אַלטער‪old, stale ראָמאַנענקאָ אָן‪without, upon (as separable part of verb); apply (with "in"); see אַ היטל‪womens hat (clothing); mens hat (clothing) און‪and בײגט‪bend, decline (grammar) זיך‪self און‪and נײגט‪nod; be inclined; be different
זיך‪self, און‪and עס לאָזט‪let זיך‪self הערן‪hear, smell (with "zikh"); Mister; gentleman; mister אַ מוראדיקער‪dreadful; formidable „הורראַ!“
      ― נידער‪descend מיט‪exert; with; middle דער‪the, this קאָנסטיטוציע‪constitution! אַ טױט‪dead; death צו די ייִדן‪Jew; person (Jewish); anonymous male stranger!!!
      ― הורראַ! אַ טױט‪dead; death צו די ייִדן‪Jew; person (Jewish); anonymous male stranger!!!...
                            . .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .

                                          קאַפּיטל‪chapter יא.

                            דער‪the, this שטורעם‪storm פֿאַרשפּרײט‪disseminate; spread (with "zikh"); disseminate; spread (with "zikh"); disseminate; spread (with "zikh"); widespread זיך‪self

      דעם‪the, this אַפּטײקער‪pharmacist סאָלאָ‪soloמאָן‪poppy, poppy seed, tiny object; demand סאַפֿראַנאָװיטש איז‪be; so דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) אָפּגעראָטן‪succeed; come to fruition; resemble (with "- in emetsn"); be clever and attractive; advise, װי אַ
מוצלח. אים‪him; it האָט‪have; give birth דאָס‪the, this; buttocks; in this way; just now; defecate (slang, impolite) נאָכן‪after; yet, still; even; more (in positive constructions only) ערשטן‪first שאָס‪shot אָפּגעריסן‪pull; tear; ragged, tattered, in shreds פֿון‪from; of זײַן‪be; his; its פֿרײַ‪free; happyנדן‪dowry
נאַדיעזשדאַ אַלעקסאַנדראָװנאַ און‪and אַװעקגעטראָגן‪carry away, run about (with "zikh") מיטן‪with; middle שטראָם‪; stream אין‪in אַן‪a; foresee, predict, anticipate; become aware
אַנדער‪other; next זײַט‪be; side, page שטאָט‪reserved seat or place in synagogue; town, אין‪in די װײַטע‪far; further, next (as "vayter") גאַסן‪street און‪and געסלעך‪alley, װוּ‪where ער איז‪be; so שױן‪look after; care for; already; right away
לאַנג‪long; for (duration); long; for (duration) נישט‪not געװען‪be. ער האָט‪have; give birth דערהערט‪discover פֿון‪from; of דאָרטן‪there, פֿון‪from; of אונטן‪under; bottom ערגעץ‪somewhere,
טראָגן‪carry; be pregnant זיך‪self מאָדנע‪strange קולות‪commotion, racket; עס האָט‪have; give birth אױסגעדאַכט‪mention; appear, seem, think (with "zikh"), װי מענטשן‪person, human, responsible or mature person שרײַען‪call, shout, scream; hoot (sound of an owl),
רופֿן‪call צו הילף‪help; assistant, און‪and ס'איז‪be; so אים‪him; it געװאָרן‪become קאַלעמוטנע‪out of sorts אַפֿן האַרצן‪heart; heart ♥ (playing cards); breast, און‪and ער