בײַ הענעך דעם סטאָליער אין פּאָדראַד איז אַ היץ. מע באַקט מצות, דעם נגידס מצות, געװײנטלעך, אױפֿן ערשטן אױװן. אױפֿן ערשטן אױװן איז בעסער און שענער און כּשרער און מער כּבֿוד, און טאַקע מער מיצװה אױך, און װיבאַלד ס'איז בעסער און שענער און כּשרער און מער כּבֿוד און מער מיצװה ― קומט דאָך דאָס דעם נגיד… הענעך אַלײן, דער פּאָדראַטשיק הײסט דאָס, איז גאָרנישט דער הענעך, װאָס תּמיד. אױף זײַן געל פּנים האָט זיך צעגאָסן אַ מין חן, די בעקלעך פֿלאַמען אים, און פֿון דער נישט־צעקעמטער באָרד איז געװאָרן נאָך מער זשמוט ― אַ גאַנצער קאָלטן.
― קינדער, לעבעדיק! לעבעדיק! ― טרײַבט אונטער הענעך די העלפֿערס. ― קאַטשעט, רעדלט, זעצט די מצות, ס'איז דעם נגידס מצות!…
דעם נגידס װײַב, שׂרה־זיסל די נגידית, אַ ייִדענע מיט אַ גױדער און מיט פּערעלעך, װערט גרעבער װי לענגער. זי שטײט און קלערט, װיפֿל זאָל זי איבערלאָזן די העלפֿערס: צװײ קערבלעך איז צו פֿיל, אַ קערבל איז צו װינציק; אַכצן פּאַרשױן, אַ רובל מיט אַכציק ― װעט זײַן אַקוראַט צי גריװנעס אױף אַ מענטשן…
― װיפֿל, מײנסטו, װעלן מיר דאָ כאַפּן? ― פֿרעגט אײן װײַבל אַ ראַבעטינע בײַ אַ אַנדערן װײַבל מיט אַ פֿױגלש פּנים, און בײדע קאַטשען געשמאַק.
― איך רעכן צו פֿערטעלעך, ― ענטפֿערט איר דאָס אַנדערע װײַבל װאָס מיטן פֿױגלש פּנים.
― פֿאַרװאָס נישט צו האַלבע קערבלעך? ― זאָגט דאָס ערשטע װײַבל, די ראַבעטינע
― משוגע װעט זי װערן? צעטײלן נײַן קערבלעך? ― זאָגט יענע װאָס מיטן פֿױגלש פּנים.
― פֿאַרװאָס נישט? קראַנק איז זי? ― זאָגט די ראַבעטינע.
― לאָז זי זײַן קראַנק פֿאַר מיר און פֿאַר אַלע ייִדן! ― זאָגט די װאָס מיטן פֿױגלש פּנים און צעלאַכט זיך.
אױף זײ קוקנדיק צעלאַכן זיך נאָך עטלעכע װײַבלעך.
― און פֿאַר מיר אױך!
― און פֿאַר מיר אױך!
― און פֿאַר מיר אױך!
― לאָז זײַן שטילער, נשים! ― שרײַט אָן אױף זײ מלך דער רעדלער, אַ שוסטער־יונג מיט אַ שװאַרצער גלאַנצנדיקער, געגרײַזלטער פּאַטלע, מיט אַ געשטופּלט פּנים פֿון פּאַקן און מיט אַ צונױפֿגעװאַקסענער נאָז, כּמעט אָן נאָזלעכער, אַזױ, אַז ער רעדט, סװישטשעט ער מיט די צײן: סססס!… אַ חוץ די דרײַ חסרונות: 1) װאָס ער איז געשטופּלט, 2) װאָס ער איז אָן נאָזלעכער און 3) װאָס ער סװישטשעט, איז ער דװקא אַ פֿײַנער יונג „מיט שפּאָרן“; די שװאַרצע גלאַנצנדיקע, געקרײַזלטע פּאַטלע איז בײַ אים תּמיד אונטערגעשאָרן אַזױ קײַלעכיק און איז תּמיד אַזױ אָנגעשמירט מיט פֿעטן, אַז ס'איז אַ מחיה צו קוקן. הײַנט טראָגט ער אַ קאַשקעט פֿון „קאַשקעטן־לאַנד“ ― קײַלעכיק, פֿון אױבן מיט אַ קנאָפּ, פֿון פֿאָרנט מיט אַ דאַשיק און מיט אַ שװאַרץ גלאַנציק רימענדל און מיט צװײ שװאַרצע גרױסע ספּראָנטשקעס. דער „גאַרניטור“, װאָס מלך פֿאַרגינט זיך טראָגן אין דער װאָכן, װאָלט זיך עס אַן אַנדערער געװוּנטשן טראָגן אום יום־טובֿ. און פֿון שטיװל שמועסט מען נישט. די שטיװל זײַנען אױף אַזעלכע הױכע אָפּצאַסן, אַז ס'איז נאָר אַ װוּנדער, װי אַזױ ער האַלט זיך אױף די פֿיס. און אַז איך װעל אײַך שױן אױסמאָלן ביזן סוף, אַז ער טראָגט אױפֿן האַלדז אַ מין שאַרף פֿון רױטע מיט גרינע פּאַסן, אײן עק פֿאַרװאָרפֿן אַרונטער, און אַ גרױסן זילבערנעם זײגער מיט אַ לאַנגער זילבערנער קײט מיט אַ „רוקער“, און אױפֿן פֿינגער אַ גרױסן זילבערנעם „סיגנעט“, װעט אײַך שױן קײן קשיא נישט זײַן, פֿאַרװאָס אַלע מײדלעך מיט אַלע װײַבלעך )די אַלמנות מיט די גרושות( זײַנען נאָך אים די כּפּרה.
― זאָג נאָר, מלך, ― רופֿט זיך אָן צו אים די ראַבעטינע אױף קאַטאָװעס ― אפֿשר װאָלסטו זיך אױסגעקליבן דאָ אַ מלכּה אױף פּסח?
― ער האָט שױן! ― ענטפֿערט איר יענע װאָס מיטן פֿױגלש פּנים.
― װי אַזױ רופֿט מען זי?
― מלכּה.
― װאָסער מלכּה?
― די װאָס האָט זיך געגט מיט מאָטל דעם שנײַדער.
― פֿון װאַנען װײסטו דאָס?
― איך קוק אױף זײ די גאַנצע צײַט, זע איך, אַז ס'איז אַ שידוך…
― אַזאַ שטילע, דאַכט זיך?
― שטילע װאַסער גראָבט טיף…
און בײדע װײַבלעך לאָזן אַרױס אַ טיפֿן־טיפֿן זיפֿץ. זײ װאָלטן בײדע זיך נישט אָפּגעזאָגט פֿון אַזאַ שידוך. זײ זײַנען בײדע אַלמנות, קײן קינדער האָבן זײ נישט. דער רוח װאָלט אים נישט אַװעקגעכאַפּט, ער זאָל בעסער נעמען אײנע פֿון זײ. װאָס האָט ער אַזעלכעס דערזען אױף מלכּהן? שװאַרץ װי אַ שװאַרצע קאַץ אין אַ פֿינצטערע נאַכט. סײַדן דאָס, װאָס זי האָט גראָבע הענט?
― האָב קײן מורא נישט, ער װעט בײַ איר ליגן אין דער ערד! ― רעדט אױס אײנע דאָס אַנדערע דאָס האַרץ.
― װי אַ באַרג! ― ענטפֿערט איר יענע. ― לאָז ער פּרוּװן זײַן אַ טאָג מיט איר מאַמע, מיט דער בלינדער מכשפֿהטע! ― און בײדע װײַבלעך טרײסטן זיך כאָטש דערמיט, װאָס מלך װעט ליגן אין דער ערד.
― אָדער פֿאַרקערט, איך האָב מורא, אַז זי זאָל בײַ אים נישט ליגן אין דער ערד. ער איז אױך אַ רעכטער פֿױגל!
― אָט צעקראַץ איך מיך! כאַפּט זי דער רוח מיט אים אינאײנעם לכּבֿוד דעם הײליקן יום־טובֿ!
― אָמן הלװאַי!… און מלכּה, אַ נידעריק װײַבל, אַ שװאַרצע נאָר אַ פּוכקע, מיט אַ פֿאַרריסן נעזל, מיט קלײנע שװאַרצע, תּמיד לאַכנדיקע אײגלעך, פֿאַרקאַטשעט די אַרבל ביז די עלנבױגן, װאַרפֿט מיט אױגן אױף מלך דעם רעדלער. און מלך דער רעדלער דרײט זיך צו שטאַרק אַרום איר, צו אָפֿט רעדלט ער אירע מצות, צו פֿיל רעדט ער מיט איר, ― יאָ, דאָס װײַבל װאָס מיטן פֿױגלש פּנים איז גערעכט: ס'איז אַ שידוך…
אַז ער איז געקומען צו איר צו גײן, האָט מען אים נישט באַגעגנט מיט כּלי־זמר, פֿון קײן פּושקעס האָט מען נישט געשאָסן, קײן פּאַזשן זײַנען אים נישט געקומען אַקעגן, קײן פּאַלאַצן האָט מען פֿון זײַנעט װעגן נישט צוגעגרײט, קײן באַל נישט געמאַכט. אױף די קני איז ער פֿאַר איר נישט געפֿאַלן, די האַנט נישט געקושט, ― ס„איז צוגעגאַנגען גאָר פּראָסט, אָן צערעמאָניעס. מלכּה איז נישט געזעסן אַלײן, זי האָט געהאַלטן נעבן זיך אַן אַלטע מאַמע ― אַ שלאַק־פּורעניות, זאָל גאָט שומר־ומציל זײַן! אַ שטיקל גליק, װאָס זי איז אַ בלינדע, װײַטער װאָלט זי דורס געװען מענטשן. אַז מלך האָט נאָר אַריבערגעטראָטן די שװעל, האָט די בלינדע מאַמע אױסגעשריִען אױף אַ קול:
― מלכּה, װער איז דאָס געקומען?
― ס'איז מלך. ― ענטפֿערט איר מלכּה.
― װאָסער מלך?
― מלך דער שוסטער.
― װאָס טוט ער דאָ?
― ער איז אַ רעדלער אין פּאָדראַד.
― טרײַב אים אַרױס, דעם שאַרלאַטאַן.
נאָך אַזאַ ברוך־הבא האָט זיך מלך נישט געקאָנט פֿילן שטאַרק פֿױגלדיק, װען מלכּה זאָל נישט געװען װײַזן אים מיט די כיטרע שװאַרצע אײגלעך, עת זאָל בלײַבן דאָ. מלך פֿילט זיך אַ ביכל שטאַרקער און װיל אױפֿמונטערן די בלינדע, זי זאָל װערן מיט אים שלום.
― מומעניו, װאָס זײַט איר אַזױ אָנגעדראָדלט אױף מיר? איר קענט מיך דען? איר האָט מיך דען אַמאָל געזען?
― געזען האָב איך דיך נישט, נאָר הערן הער איך, אַז דו פֿײַפֿסט. איך װאָלט געמעגט שװערן, אַז דו האָסט ניט קײן נאָז.
― אַזאַ מכּה מײַנע שׂונאים אױפֿן שטערן, װאָס פֿאַר אַ נאָז איך האָב.
― װאָס זשע פֿײַפֿסטו אַזױ?
― ס'איז בײַ מיר אַזאַ לשון.
― אַזאַ יאָר אױף דיר. װאָס װעסטו זאָגן גוטס? ביסט דאָך נישט געקומען אומזיסט. זאָג, װאָס דאַרפֿסטו מיך?
― איך בין נישט געקומען צו אײַך, מומעניו, איך בין געקומען צו אײַער מלכּהן.
― צו מײַן מלכּהן? װאָס פֿאַר אַ מחותּן ביסטו מיט מײַן מלכּהן?
מלך איז געבליבן אָן לשון. ער האָט נישט געװוּסט װאָס ער זאָל זאָגן. מלכּה איז געשטאַנען און האָט אים געװוּנקען, ער זאָל זאָגן גלײַך, ער זאָל נישט אָפּלײגן אױף שפּעטער.
― איך װיל… איך האָב, פֿאַרשטײט איר מיך, געװאָלט, אַז איר, אַז מלכּה…
― זע נאָר, װי ער פּלאָנטערט מיט דער צונג! מירקע, גיב לשון!
― דאָס הײסט, אַז מיר בײדע, איך און אײַער מלכּה, זאָלן חתונה האָבן בײדע…
― אָט אַזױ־זשע רײד! האָסטו זיך באַדאַרפֿט אַזױ לאַנג קװעטשן? װיפֿל פֿאַרדינסטו אַ װאָך? נאָר דעם רײנעם אמת זאָלסטו זאָגן! איך האָב פֿײַנט אַ באַרימער!
― אַ מאָל פֿיר און אַ מאָל פֿינפֿטהאַלבן קאַרבן.
― דו אַרבעטסט אַלײן, צי בײַ יענעם?
― איצט אַרבעט איך נאָך בײַ יענעם.
― בײַ װעמען?
― בײַ חנא דעם שוסטער.
― ביסט נאָך אַ בחור?
― אַ בחור.
― װעמען האָסטו ― אַ טאַטן, אַ מאַמען, אַ שװעסטער, אַ ברודער?
― קײנעם נישט, קײנעם נישט.
― אַ שטעקן הײסט דאָס? דו װײסט, אַז מלכּה איז אַ גרושה?
― װאָס דען, איך װײס נישט?
― און דאָס װײסט דו, אַז זי איז אַ שלאַק, אַ צרה־שלא־תבֿוא?
― דערפֿאַר האָב איך קײן מורא נישט.
― אַזאַ בריה ביסטו? װען קענסטו שטעלן חופּה?
― אַפֿילו באַלד.
― מלכּה, ער געפֿעלט דיר? . . . . . . .
װוּ נעמט מען אַ מאָלער אַ קינסטלער, ער זאָל זיך אַראָפּלאָזן אין דער פֿינצטער אױף נאַסע־גליטשיקע טרעפּ אין אַ גרוב אַרײַן און באַטראַכטן דאָס גליקלעכע געזינדל פּסח בײַם ערשטן סדר! אױבן־אָן, אױף צװײ פֿעסלעך, איבערגעלײגט מיט אַ לאָקשנברעט, מיט אַ קישן אױסגעבעט, זיצט דער מלך און „פּראַװעט“ דעם סדר. אױף אַ גרױסן טעלער ליגן דרײַ מצות, איבערגעדעקט מיט אַ װײַסן האַנטעך, און אױבן, אױפֿן האַנטעך, ליגן אױסגעלײגט עטלעכע קאַרטאָפֿליעס, אָפּגעשײלטע אײער, אַביסל גרינס, דרײַ װערצלעך כרײן און חרוסת. נעבן דעם מלך, בײַ דער רעכטער האַנט, זיצט די מלכּה אין אַ נײַער רױטער פּלאַטיעплатье: כאַלאַט און מיט אַ װײַסן פֿאַרטעך, װאָס קלײדן איר זײער צום שװאַרץ־חנעװדיקן פּנים, און אַקעגן זײ זיצט אַ שװאַרצער שׂטן, אָנגעטאָן אין גאָלע שװאַרצן, מיט אַ געל פּאַרמעט־פּנים מיט אַ סך קנײטשן, און אױף דעם אָרט, װוּ עס זײַנען געװען אַמאָל אױגן, ― צװײ פֿינצטערע לעכער מיט גרױסע װײַסע בעלמעס. אַ שװאַרצע פֿאַטשײלע מיט געלע פּליאַמעס, אונטערגעבונדן אונטער דער שפּיצעכיקער מאָרדע מיט צװײ שפּיצן, גיבן־צו דעם דאָזיקן שרעקלעכן פּנים נאָך מער פֿינצטערניש ― ס'איז אַ מורא צו קוקן! דער מלך זאָגט די הגדה הױך אױף אַ קול, מישט אײן בלעטל נאָכן אַנדערן, גײט גלײַך, װי אַ פּאָטשטאָװע פֿערד, און זעצט עבֿרי, װי אַ באָנדער, אַבי מיט אַ ניגון, פֿײַפֿט צו מיט דער נאָז און שאָקלט זיך גאַנץ געשמאַק. די מלכּה זיצט מיט גרױס דרך־ארץ, צונױפֿגעלײגט די הענט אױפֿן האַרצן, און שװײַגט, און דער שװאַרצער שׂטן מיט די װײַסע בעלמעס שאָקלט מיטן קאָפּ הין און צוריק, עפֿנט אױף אַלע מאָל דאָס מױל, װאָס זעט אױס װי אַ קבֿר, און גענעצט.
― אילו עשׂה ― זינגט דער מלך און נעמט אַ קאַרטאָפֿל און טונקט זי אײַן אין זאַלצװאַסער ― באלהיהם ולא הרג, מלכּה, נעם אַ קאַרטאָפֿל, את בכוריהם, מיט זאַלצװאַסער, ― דײנו! ― בײַ איטלעכן „דײנו“ טוט ער זיך אַ זעץ מיטן קולאַק אין האַרצן אַרײַן, װי צו „על־חטא“ ― אילו הרג, טונק אײַן די קאַרטאָפֿל, את בכוריהם, אין זאַלצװאַסער, ולא נתן, גיב נאָר, מלכּה, לנו את ממונם, אַ קאַרטאָפֿליע דער מאַמען, ― דײנו!… (אַ זעץ אין האַרצן אַרײַן).
די מלכּה טוט אַלצדינג, װאָס רעד מלך הײסט איר, פֿאַרפֿעלט נישט קײן האָר, און אַז עם קומט צו „זכר למקדש כּהלל“, קלאַפּט ער דאָס אָפּ אױף דער גיך, שױן אין אײן גאַנג מיט דער ברכה פֿונעם אַפֿיקומן, און שאַפֿט, די מלכּה זאָל דערלאַנגען די קװאָרט מיט דער פּאָמעניצע, װעט ער זיך װאַשן. געװאַשן זיך, טוט ער אַ זעץ מיט דער האַנט איבער אַלע דרײַ מצות, צעטרישטשעט זײ אױף שטיקלעך, מאַכט אַ מוציא און ניט דער מלכּה אַ שטיקל מצה אױף אַ מוציא און אױך דער בלינדער אַ מוציא. די בלינדע, װאָס האַלט די גאַנצע צײַט אַ פֿרום פּנים, נעמט דאָס שטיקל מצה מיט צװײ פֿינגער, װי אַן אבֿן־טובֿ, טראָגט דאָס צו פֿריִער צו די װײַסע בעלמעס, גלײַך װי זי זעט עפּעס, שעפּטשעט בשעת־מעשׂה מיט די ליפּן „גאָט ברוך־הוא ובֿרוך־שמו“ לאַנג־לאַנג, אײדער זי עקספּעדירט דאָס אין מױל אַרײַן.
― מלכּה, די פֿיש! ― לאָזט אַרױס דער מלך אַ באַפֿױל, און עס װעט אין אײן כּהרף־עין באַשאַפֿן פֿיש אױפֿן טיש.
― מלכּה, כרײן! ― הערט זיך אַ נײַער באַפֿױל פֿונעם מלך, און בײדע װײַבער זיצן מיט גרױס רעספּעקט און װאַרטן, װאָס נאָך פֿאַר אַ באַפֿױל װעט אַרױסגײן פֿונעם מלך.
אַז װױל איז דעם מענטשן, װאָס קאָן זיך שאַפֿן, װאָס זײַנע װערטער האָבן אַ ממשות, װאָס זײַן באַפֿױל װערט אָנגענומען און װאָס אַלע זײַנע קאַפּריזן װערן אין דער מינוט אױסגעפֿירט.
ס'איז גוט צו זײַן אַ מלך, װי איך בין אַ ייִד!
מיר בעטן דעם לעזער, ער זאָל זיך מטריח זײַן מיט אונדז נאָכאַמאָל אינעם אײגענעם קעלער שױן נאָך פּסח. אױס טראָן, אױס מלכּה, אױס מלך! מלך דער שוסטער זיצט בײַם „װאַרסטעק“ אױף אַ רימען בענקעלע מיט אַ רימענעם פֿאַרטעך, מיט אַ רימענדל אַרומגענומען די געגרײַזלטע פּאַטלע, דער קאַשקעט איז צעקנײטשט, דער שאַרף איז צעטריפּעט, נישטאָ קײן זילבערנע קײט, מע זעט נישט קײן סיגנעט. ער האַלט אַ שטיװל איבערגעקערט מיט דער פּאָדעשװע אַרױף און שלאָגט פֿלעקלעך. מלכּה, אָפּגעריסן, אױסגעשמירט און פֿאַרשלומפּערט, פּאָרעט זיך בײַם אױװן, בײגט זיך אָן אַלע מינוט, בלאָזט און בלאָזט מיט אַלע כּוחות ― אין אױװן װיל נישט ברענען.
― אַ שײנער ברױט־געבער! ― זאָגט זי, גלײַך װי זי רעדט צו זיך אַלײן. קײן שײַטל האָלץ נישטאָ אין שטוב! שױן באַלד אַ יאַר נאָך דער חתונה, צעריסן אַלע קלײדלעך, דער בורנעס צעפֿאַלן אױף שטיקלעך, קײן פּאָר שיך אױף די פֿיס, אַלע שוסטערס גײען באָרװעס, ― נישטאָ װער ס'זאָל לאַכן.
― גײן װאָלט ער בײַ מיר אױף אַלע פֿיר! ― רופֿט זיך אָפּ אַ משונה מאָדנע זאַמדיק קול פֿון אַ נקבֿה, װאָס רעדט װי אַ מאַנצביל. ― װי אַזױ דער מענטש נעמט זיך פֿיר, אַזױ העלפֿט אים גאָט. װאָס הערסטו אים, דו נאַריש פּנים? הײס אים, ער זאָל אַװעקלײגן די אַרבעט און זאָל דיר מאַכן אַ פּאָר באָטיקעס זאָל ער דיר מאַכן. דאָס דאָזיקע קול נײט פֿון אַ פֿינצטער װינקל. דאָרט זיצט די בלינדע, אָנגעטאָן אין שװאַרצן, אײַנגעבױגן אין דרײַען, זעט אױס פֿון דער װײַטן, װי אַ שװאַרצער קנױל; בלינדערהײט אַרבעט זי אַ זאָק, און די דרעטלעך לױפֿן בײַ איר אונטער די פֿינגער מיט אַ שרעקלעך מהירות.
― אַ רוח זיצט אין דער ייִדענע! ― קלערט זיך מלך, ענטפֿערט איר נישט דאָס אַנדערע װאָרט און שלאָגט פֿלעקלעך.
― גאָט ברוך־הוא ובֿרוך־שמו האָט מיר געשיקט אַ מתּנה אױף דער עלטער, אַ גן־אײדעם אַ דערקװיקעניש. ― רעדט װײַטער די בלינדע אױף איר זאַמדיקער שטימע, און די דרעטלעך פֿליִען בײַ איר אונטער די הענט. ― גענוג, ער איז אַ שוסטער, איז ער נאָך אַ פֿױלער יונגאַטש און אַ שלימזל דערצו!
― אַ נישט־גוטער! ― טראַכט זיך מלך, ענטפֿערט איר נישט דאָס אַנדערע װאָרט און שלאָגט פֿלעקלעך.
― װי גײַציק ער איז געװען בחור־װײַז! זיך געדרײט אױפֿן קאָריק, צוגעזאָגט גילדענע בערג, גענומען אַ װײַבל, אַ יונגס, אַ שײנס, בלוט און מילך, זי אַלט געמאַכט, פֿאַרװיסט, פֿאַרפֿינצטערט, אױסגענאַרט דעם אָנבײַסן…
― אַ קליפּה! טראַכט זיך מלך, ענטפֿערט איר נישט דאָס אַנדערע װאָרט און שלאָגט פֿלעקלעך.
― שײן אױסגעשפּילט די טאָכטער מײַנע! פֿױלער הערינג, פֿאַרשטונקענע פֿיש! אַ מאַן אַ שוסטער, אַ קבצן אַ װיסטער, אַ פֿױלער יונג, אַ שטומע צונג, אַ צונױפֿגעװאַקסענע נאָז און סע פֿײַפֿט…
― מכשפֿהטע!!! ― האָט זיך אַרױסגעריסן בײַ מלכן פֿונעם מױל. ער האָט זיך אױפֿגעכאַפּט פֿונעם בענקל, װי אַן אָפּגעבריטער, אין אײן האַנט האָט ער געהאַלטן דעם שטיװל, אין דער אַנדערער ― דעם האַמער, װאָס ער האָט געשלאָגן מיט אים פֿלעקלעך, און האָט נישט געװוּסט, װאָס זאָל ער איר װאַרפֿן אין קאָפּ אַרײַן: רעם שטיװל, צי דעם האַמער?
די בלינדע האָט דערפֿילט, אַז דער שׂונא שטײט איר אַקעגן און װיל זי דורס זײַן, האָט זי זיך אין אײן אױגנבליק אױפֿגעכאַפּט פֿונעם אָרט, און פֿונעם שװאַרצן קנױל איז מיט אַ מאָל אױסגעװאַקסן אַ הױכער שװאַרצער שׂטן. זי האָט אױסגעצױגן צװײ שװאַרצע דאַרע הענט, װי שטעקלעך, מיט אױסגעבױגענע פֿינגער, װי בײַ אַ צעבײזערטן האָן, דעם קאָפּ האָט זי פֿאַרװאָרפֿן אַרונטער און די צװײ װײַסע בעלמעס זײַנען מיט אַ מאָל עפּעס װי גרעסער געװאָרן און האָבן, דאַכט זיך, אָנגעהױבן קוקן און זען. די נאָז האָט זיך אױסגעצױגן, די בײנער פֿון די געקנײטשטע באַקן אַרױסגעסטאַרטשעט, דאָס מױל האָט זיך אױפֿגעעפֿנט, װי אַ קבֿר.
אױב ס'איז פֿאַראַן ערגעץ אױף דער װעלט אַ מכשפֿה, קאָן זי, דאַכט מיר, שרעקלעכער נישט זײַן, װי די בלינדע איז געװען אין דער מינוט.
מלך איז געװען אָפּהענטיק. ער האָט נאָר אױסגעשפּיגן און האָט זיך געזעצט צוריק צום װאַרסטעק ― שלאָגן פֿלעקלעך…
ערבֿ פּסח האָבן זײ בײדע זיך װידער געשטעלט אין פּאָדראַד בײַ די מצות. מלכּה האָט געקאַטשעט און מלך האָט גערעדלט. פֿאַרדינט עטלעכע קערבלעך, האָבן זײ אױסגעקלײדט זיך לכּבֿוד יום־טובֿ און אױך דער בלינדער מאַמען געמאַכט אַ נײַע פּלאַטע, אַ שװאַרצע, מיט געלע פֿלעקן. און אַ פֿאַטשײלע אַ געלע מיט שװאַרצע פֿלעק. אַז ס'איז געקומען צום סדר, איז דער מלך װידער געזעסן אױבן־אָן אױפֿן טראָן און „געפּראַװעט“. נעבן אים איז געזעסן די מלכּה, אָנגעטאָן יום־טובֿדיק, און אַקעגן זײ ― די בלינדע, װי אַ שװאַרצער שׂטן, מיט אַ פֿרום פּנים ― „גאָט ברוך־הוא ובֿרוך שמו“… דער מלך רײַבט די הגדה גאַנץ געשמאַק הױך אױף אַ קול, מישט אײן בלעטל נאָכן אַנדערן, גײט גלײַך, װי אַ פּאָטשטאָװע פֿערד, זעצט עבֿרי, װי אַ באָנדער, אַבי מיט אַ ניגון, שלאָגט זיך בײַ די „דײנו'ס“ אין האַרצן אַרײַן, װי צו „על־חטא“ ― פּונקט דאָס אײגענע, װאָס פֿאַראַיאָרן.
― מלכּה, די פֿיש! ― לאָזט אַרױס דער מלך אַ באַפֿױל.
― מלכּה, כרײן! ― הערט זיך אַ נײַער באַפֿױל פֿונעם מלך. און בײדע װײַבער זיצן מיט גרױס רעספּעקט און װאַרטן, װאָס נאָך פֿאַר אַ באַפֿױל װעט אַרױסגײן פֿונעם מלך.
יאָ, ס'איז גוט צו זײַן אַ מלך, װי איך בין אַ ייִד… כאָטש אײן מאָל אין יאָר, כאָטש אױף אַ האַלבע שעה!
די מעשׂה, װאָס איך גײ אײַך דערצײלן, קער זיך, אײגנטלעך, מיט שבֿועות װינציק־װאָס אָן. אין איר הערט מען נישט דעם ניגון פֿון „אַקדמות“ און מע פֿילט נישט דעם טעם פֿון בלינצעס. אַזױ װי זי האָט זיך געטראָפֿן ערבֿ שבֿועות, אַזױ האָט זי זיך געקאָנט טרעפֿן ערבֿ פּסח, און אַפֿילו ערבֿ תּישעה־באָבֿ. נישט מער, אַזױ װי ס'איז איצט ערבֿ־שבֿועות, און אַ מעשׂה דערצײלן לכּבֿוד יום־טובֿ װילט זיך (אױ װילט זיך! הלװאַי װאָלט איר אַזױ װעלן לײענען…), דערצײל איך אײַך, װאָס איך האָב אַלײן געהערט פֿון מײַן עלטערן ברודער, אַז ער האָט זי געהערט פֿון זײַן רבין ― עליהם־השלום, זײ זײַנען שױן אַלע טױט: מײַן עלטערער ברודער, זײַן רבי און בערעלע און אַלע פּערזאָנען פֿון דער דאָזיקער אמתער געשיכטע, אונדז צו לאַנגע יאָר ― און לאָז דאָס זײַן אַ מעשׂה לכּבֿוד שבֿועות.
ער האָט געהײסן משה־יענקל, זי האָט געהײסן שׂרה־זיסל. געזעסן זײַנען זײ אין אַ דאָרף, געהאַלטן אַ מיל, געהאַט גאַנץ שײן פּרנסה, געלעבט זײער צופֿרידן, נאָר אײן זאַך ― קײן קינדער האָט זײ גאָט נישט געגעבן.
― ס'זאָל אים אָנהײבן צו רירן, װאָס מיר זיצן אָט־אַזױ־אָ, מע װערט אָקערשט נישט משוגע, שׂונאי־ציון! זאָלסט כאָטש קריגן ערגעץ אַ