איר זײַט דאָך שױן באַקאַנט מיט דער כאַליאַסטרע. דאָס איז אונדזער שכנה פּעסיע מיט איר מאַן דעם אײַנבינדער )ער הײסט משה(, מיט זײערע אַכט קינדערלעך, װאָס יעדער האָט בײַ זײ, װי איך האָב אײַך שױן אַמאָל דערצײלט, אַן אַנדער צונעמעניש. דער קלענערער פֿון אַלע איז אין מײַנע יאָרן )נײַן, דאָס צענטע(. מע רופֿט אים „ושתּי“. דאָס הײסט, דער אמתער נאָמען זײַנער איז הערשל, נאָר מחמת ער האָט אַ גוליע אױפֿן שטערן, האָבן אים די עלטערע אַ נאָמען געגעבן „ושתּי“. איך האַלט פֿון „ושתּין“. איך האָב אים ליב דערפֿאַר, װאָס ער װײנט נישט. װיפֿל איר זאָלט אים נישט שלאָגן, נעמט ער צו װי אַ שװאָם. עס נעמט אים נישט קײן קױל. אײנמאָל האָט ער צעריסן אַ פֿרעמדן סידור, האָט אים זײַן טאַטע, משה דער אײַנבינדער, געשלאָגן מיטן ברעטל, װאָס מע שנײַדט אױף דעם פּאַפּיר. „ושתּי“ האָט נאָך דעם גוט געקרענקט צװײ טאָג כּסדר. איר קאָנט פֿאַרשטײן, אַז ער האָט זיך אָפּגעזאָגט פֿון בולקע. מע האָט שױן ניט געהאַלטן פֿון זײַן לעבן. די מאַמע זײַנע, אונדזער שכנה פּעסיע, האָט אים שױן באַװײנט, און דער פֿאָטער איז אַרומגעגאַנגען אָן אַ קאָפּ. אַלע האָבן געמײנט, אַז ס'איז אַן עק, אױס „ושתּי“! צום סוף ― גאָרנישט. אױפֿן דריטן טאָג האָט „ושתּי“ געבעטן ברױט און געגעסן װי נאָך אַ תּענית. עסן האָבן זײ ליב אַלע, זײ האַלטן פֿון דער אַכילה. „די הונגעריקע טשערעדע“ ― אַזױ רופֿט זײ די מוטער אַלײן, פּעסיע הײסט עס. פּעסיע איז אַ ייִדענע זײער אַ װױלע, נאָר אַ ביסל צו דיק. זי האָט דרײַ גױדערס. איך האָב זי שױן עטלעכע מאָל אַראָפּגעכאַפּט אױף פּאַפּיר. האָט אײנמאָל דערזען „ושתּי“, האָט ער אַרױסגעכאַפּט בײַ מיר דאָס געמאָלעכץ און האָט דאָס באַװיזן אױף טשיקאַװעס דער מאַמע זײַנער. האָט זי געלאַכט. איז געװאָר געװאָרן מײַן ברודער אליהו, האָט ער מיר געװאָלט אײַנטײלן פֿאַר די „מענטשעלעך“, װי זײַן שטײגער איז. אַ גליק, װאָס פּעסיע אַלײן האָט זיך אײַנגעשטעלט פֿאַר מיר. „אַ קינד, זאָגט זי, מאַכט זיך נאַריש, נישט כּדאַי זיך אָפּעסן דאָס האַרץ“. לאַנג לעבן זאָל זי, פּעסיע. איך האָב זי ליב. איך האָב נאָר פֿײַנט, אַז זי קושט זיך. אַז זי איז געקומען קײן אַנטװערפּן, האָט זיך מיך אַרומגעכאַפּט קושן, װי אַן אײגן קינד. מיט אַלעמען האָט זי זיך געקושט. מער פֿון אַלע, געװײנטלעך, מיט דער מאַמען. די מאַמע, אַז זי האָט זי דערזען, איז גלײַך װי דעם טאַטן פֿון יענער װעלט: זי האָט זיך אַזױ צעװײנט, אַז מײַן ברודער אליהו איז אָנגעפֿאַלן אױף פּעסיען, אַז איבער איר מאַכט די מאַמע אַ תּל פֿון די אױגן און קאָן נישט גײן צום דאָקטער… גײן צום דאָקטער ― דאָס מוז יעדער, װער עס קומט אַהער קײן אַנטװערפּן. דאָס ערשטע, װאָס אײנער פֿרעגט בײַם אַנדערן, איז: „זײַט איר שױן געװען בײַם דאָקטער?“… „װאָס האָט אײַך געזאָגט דער דאָקטער?“… אַפֿילו די „עזרה“, אַז מע קומט צו איר צו גײן, שיקט זי באַלד אָפּ צום דאָקטער. אַז מיר זײַנען געקומען אַהין דאָס ערשטע מאָל, האָט די מאַמע נאָר װאָס געװאָלט אָנהײבן דערצײלן די מעשׂה: װי אַזױ איר מאַן איז געװען כּל־ימיו אַ חזן אין דער קצבֿישער שול… װי אַזױ ער האָט זיך פֿאַרקילט און קראַנק געװאָרן… װי אַזױ זי האָט אַלצדינג פֿאַרקױפֿט, אַבי ראַטעװען דעם טאַטן… װי אַזױ דער טאַטע איז געשטאָרבן און זי איז געבליבן אַן אַלמנה מיט צװײ קינדער יתומים… אײנעם האָט זי, ברוך־השם, חתונה געמאַכט, אַרײַנגעגעבן אין אַ שמאַלץ־גרוב… די שמאַלץ איז אױסגערונען, די גרוב איז געבליבן… נאָכדעם, װי אַזױ מיר האָבן פֿאַרקױפֿט דאָס לעצטע שטיקל חיות, אונדזער האַלבע שטוב, און געלאָזט זיך קײן אַמעריקע… נאָכדעם, װי אַזױ מיר האָבן געגנבֿעט די גרענעץ הינטער בראָד, שיִער ניט געהרגעט געװאָרן אין אַ פֿינצטערער נאַכט, און האָבן פֿאַרלאָרן דאָס גאַנצע ביסל גוטס, דאָס בעטגעװאַנט ― װאָס װעלן מיר טאָן איצט אָן בעטגעװאַנט אין אַזאַ װײַט לאַנד?…
אַזױ טענהט די מאַמע פֿאַר דער „עזרה“, און די „עזרה“ הערט, און דאָס מײדל, װאָס זיצט בײַם טיש (פֿרײַלין זײַטשיק הײסט דאָס מײדל), פֿאַרשרײַבט איטלעכס װאָרט, װאָס די מאַמע זאָגט, אין אַ בוך אַרײַן. די מאַמע האָט נאָך צו דערצײלן און צו דערצײלן, רופֿט זיך אָן צו איר אײנער פֿון דער „עזרה“:
― אַלזאָ, פֿאָרט איר קײן אַמעריקע?
זאָגן מיר:
― פֿאַרשטײט זיך, נישט קײן יעהופּעץ, קײן אַמעריקע.
רופֿט זיך אָן צו אונדז יענער, װאָס פֿון דער „עזרה“:
― זײַט איר שױן געװען בײַם דאָקטער?
זאָגן מיר:
― װאָסער דאָקטער?
רופֿט זיך אָן צו אונדז יענער, װאָס פֿון דער „עזרה“:
― אָט האָט איר אַן אַדרעס. גײט זיך דורך, ראשית־חכמה, צום דאָקטער, װעט ער באַטראַכטן אײַערע אױגן.
דערהערט דאָס װאָרט „אױגן“, טוט מײַן ברודער אליהו אַ קוק אױף דער מאַמען און װערט טױט װי די װאַנט…
װאָס האָט ער זיך אַזױ דערשראָקן?…
שױן, דאַנקען גאָט. מיר זײַנען שױן אַלע געװען בײַם דאָקטער, נאָר די מאַמע נאָך נישט. די מאַמע װעט זײַן שפּעטער. מײַן ברודער אליהו האָט מורא. זי האָט די לעצטע צײַט צופֿיל געװײנט… דער דאָקטער האָט אונדז אַרײַנגעקוקט אין די אױגן אַרײַן און אָנגעשריבן אונדז עפּעס אױף אַ פּאַפּיר און פֿאַרחתמעט אין אַ קאָנװערט. האָבן מיר זיך תּחילת זײער דערשראָקן. מיר האָבן געמײנט, אַז דאָס האָט ער אונדז פֿאַרשריבן אַ רפֿואה צו די אױגן. פֿרעגן מיר אים: װאָס האָט ער אונדז פֿאַרשריבן? װײַזט ער אונדז מיט דער האַנט אױף דער טיר. שטױסן מיר זיך, אַז מע הײסט אונדז גײן… קומען מיר צו דער „עזרה“ און װײַזן איר דאָס געשריפֿטס פֿונעם דאָקטער. נעמט דאָס מײדל (פֿרײַלין זײַטשיק) און עפֿנט אױף דאָס קאָנװערטל און לײענט איבער און מאַכט צו אונדז:
― איך קאָן אײַך אָנזאָגן אַ בשׂורה: דער דאָקטער זאָגט, אַז איר האָט געזונטע אױגן.
אַװדאי איז דאָס פֿאַר אונדז אַ בשׂורה! װאָס טוט מען אָבער מיט דער מאַמע? זי הערט ניט אױף צו װײנען. טענהן מיר מיט איר:
― װאָס טוסטו? טאָמער חלילה װעט דער דאָקטער פֿאַרבראַקעװען דיר די אױגן?
― הערסטו? אָט דאָס װײן איך דאָך!…
אַזױ ענטפֿערט די מאַמע און לײגט צו צו די אױגן אַ פֿלעסטערל. דאָס פֿלעסטערל האָט איר געגעבן אַן עמיגראַנט אַ פֿעלדשער. ער איז זײער נישט קײן שײנער. ער האָט משונה־מאָדנע צײן, נאָר ער בחורט זיך. ער טראָגט אַ מעשענעם זײגער מיט אַ זילבערנער קײט מיט אַ רוקער, און אַ גאָלדן רינגל אױף דער האַנט. ער הײסט נישט קײן שײנעם נאָמען: „ביבער!“ געקומען איז ער אַהער קײן אַנטװערפּן מיט דער כאַליאַסטרע. אױפֿן װעג האָט ער זיך מיט זײ באַקענט. זײ האָבן אינאײנעם געגנבֿעט די גרענעץ. קײן נסים ונפֿלאָות, װי מיט אונדז, האָט זיך זײ נישט געטראָפֿן. הרגענען האָט מען זײ נישט געװאָלט, קײן בעטגעװאַנט האָט מען בײַ זײ נישט צוגענומען, נאָר זײ זײַנען גלאַט פֿאַרשװאַרצט געװאָרן. זײ האָבן געהאַט, זאָגן זײ, צו זינגען און צו זאָגן. זײ זײַנען דורכגעגאַנגען, זאָגן זײ, אַ שװיץ־באָד אין האַמבורג. װאָס זײ דערצײלן זיך אָן פֿון דעם האַמבורג! די האָר שטעלן זיך קאַפּױר! סדום איז אַ הונט אַקעגן האַמבורג! מע באַגײט זיך דאָרטן, זאָגן זײ, מיט די עמיגראַנטן אַ סך ערגער װי בײַ אונדז מיט אַרעסטאַנטן. װען נישט אָט דער פֿעלדשער )ביבער(, װאָלטן זײ דאָרטן אומגעקומען. ער איז זײ געשטאַנען אין זײערע נױטן. ער, ביבער, איז אַ גרױסער עזות־פּנים. ער דערצײלט, װי אַזױ ער האָט זיך גערעכנט מיט די דײַטשן, איז אַ שרעק! ער האָט זיך, זאָגט ער, אױסגעשמועסט מיט זײ דװקא אױף רוסיש. רוסיש, זאָגט ער, קאָן ער גוט. אַ סבֿרא, אַז נאָך בעסער פֿון אונדזער פּיניען. פּיניע דרינגט, אַז אַלצדינג, װאָס דער ביבער דערצײלט אונדז, װאָלט געװען זײער שײן, װען ס'זאָל זײַן אמת. אונדזער חבֿר פּיניע האָט פֿון דער ערשטער מינוט אָן געװאָרפֿן אַן אומחן אױף דעם פֿעלדשער ביבער. ער האָט געמאַכט אױף אים אַ לידל. אַז פּיניע האָט ניט ליב אַ מענטשן, מאַכט ער אױף אים אַ לידל. אױב איר װילט, קאָן איך עס אײַך איבערזאָגן:
ביבער, אָט דער פֿעלדשער, װאָס איך דערצײל אײַך, האָט זיך אונטערגענומען צו־רעכט מאַכן דער מאַמע די אױגן. ער זאָגט, אַז קײן דאָקטער אין דער װעלט װעט נישט געפֿינען אױף זײ קײן חסרון. ערשטנס, װײס ער די קונץ נאָך פֿון דער הײם. ער איז אַ פֿעלדשער, און אַ פֿעלדשער איז דאָך אַ האַלבער דאָקטער. און חוץ־לזה, איז ער געװען אין „דײַטשנלאַנד“ און האָט זיך צוגעקוקט, װאָס מע טוט מיט די עמיגראַנטן, זײ זאָלן האָבן געזונטע אױגן. ער זאָגט, אַז מע מאַכט ממש פֿון בלינד זעענדיק. פֿרעגט אים פּיניע: „אפֿשר פֿאַרקערט?“… װערט ער אין כּעס )ביבער איז אַ גרױסער כּעסן(. ער שיט אָפּ פּיניען מיט װערטער. ער זאָגט, אַז ער איז צו אַ גרױסער חכם! צו קלוג פֿאַר אַמעריקע! אין אַמעריקע, זאָגט ער, האָט מען פֿײַנט כיטראַקעס! אַמעריקע איז אַ לאַנד, װוּ מע װײס ניט פֿון קײן חכמות. אין אַמעריקע איז געזאָגט ― געמײנט, געמײנט ― געזאָגט. אין אַמעריקע איז אַ װאָרט אַ װאָרט. אַמעריקע איז, זאָגט ער, געבױט אױף אמת, און אױף יושר, און אױף גערעכטיקײט, און אױף כּבֿוד, און אױף ערלעכקײט, און אױף סאָװעסט, און אױף מענטשלעכקײט, און אױף נאמנות, און אױף רחמנות… פֿרעגט אים פּיניע: „און אױף װאָס נאָך?“… װערט ביבער נאָך מער אין כּעס! אַן עבֿירה, װאָס מע האָט זײ איבערגעשלאָגן סאַמע אינמיטן שמועס! מען איז אונדז געקומען זאָגן, אַז עמעצער פֿרעגט זיך נאָך אױף אונדז אינדרױסן. װער קאָן עס זײַן? מיר גײען אַרױס ― געסט! געסט! געסט! אונדזערע מחותּנים זײַנען געקומען! יונה דער בעקער מיט דער גאַנצער משפּחה. אַ נײַע כאַליאַסטרע! װידעראַמאָל אַ גדולה: מײַן שװעגערין ברכה קושט זיך מיט טאַטע־מאַמע, מײַן ברודער אליהו קושט זיך מיט זײַן שװער און מיט די שװאָגערס. אױף אים קוקנדיק, כאַפּט זיך פּיניע אױך קושן מיט אונדזערע מחותּנים, און אױף אים קוקנדיק, קושט זיך מיט זײ דער פֿעלדשער אױך. פֿרעגן זײ: װער איז דאָס? זאָגט ער: איך בין ביבער. שיסט אױס פּיניע אַ געלעכטער… און די מאַמע מײַנע? די מאַמע טוט זיך אירס: זי װײנט!… מײַן ברודער אליהו עקט זיך. ער קוקט אױף איר און צופּט זיך בײַם בערדל. ער קאָן איר אָבער איצטער גאָרנישט זאָגן: ס'איז דאָך אײגענע, נישט קײן פֿרעמדע, מחותּנים, און פֿון אײן שטאָט. פֿאַרװאָס זאָל מען זי ניט לאָזן אַ ביסל זיך אױסװײנען?…
― װי אַזױ האָט איר געגנבֿעט די גרענעץ און װוּ האָט מען אײַך באַנומען?
דאָס איז געװען דאָס ערשטע, װאָס מיר האָבן געפֿרעגט בײַ אונדזערע מחותּנים. און אונדזערע מחותּנים האָבן פֿון דעם צו דערצײלן גאַנצע פּעק! מיר קריכן אָבער נישט אין קאָפּ אַרײַן זײערע מעשׂיות. איך האָב מיך פֿאַרקליבן אין אַ װינקעלע מיט מײַן שװעגערינס אַ שװעסטערל. איך האָב אײַך אַמאָל דערצײלט פֿון איר. זי הײסט אַלטע און טראָגט צװײ צעפּלעך, פֿון אונטן צונױפֿגעדרײט, װי אַ בײגל. איר דאַרפֿט געדענקען, אַז מע האָט זי מיר אַמאָל גערעדט פֿאַר אַ כּלה )בײַ מײַן ברודער אליהו אױף דער חתונה(. דעמאָלט איז זי אַלט געװען נײַן יאָר. איצט איז זי שױן אַלט צען, דאָס עלפֿטע. אין אײנע יאָרן מיט גאָלדעלען, מיט דער מײדל, װאָס איז נעבעך געבליבן זיצן אין אַנטװערפּן איבער די אױגן. איך דערצײל אַלטען פֿון גאָלדעלען, און פֿון אירע קראַנקע אױגן נעבעך, און פֿון מײַן חבֿר מאָטל דעם גרױסן, און פֿון מײַן חבֿר מענדלען, און פֿון דער „עזרה“, און פֿון דעם פֿרײַלין זײַטשיק, װאָס שרײַבט אין אַ בוך, און פֿונעם דאָקטער, װאָס קוקט אין די אױגן. און פֿון װין דערצײל איך איר, פֿונעם „אָליאַנץ“, װאָס האָט פֿײַנט אַ ייִדן, און פֿון קראָקע מיט לעמבערג דערצײל איך איר. און פֿון דער גרענעץ, װי אַזױ מיר האָבן געגנבֿעט, און װי אַזױ מיר זײַנען קױם אַרױס מיטן לעבן. איך לאָז נישט דורך קײן זאַך. אַלטע הערט מיך אױס מיט גרױסע אױגן. נאָכדעם דערצײלט זי מיר, װאָס זײ האָבן געהאַט. װי אַזױ איר טאַטע האָט שױן לאַנג געװאָלט פֿאָרן קײן אַמעריקע, האָט איר מאַמע נישט געװאָלט. און נישט אַזױ די מאַמע, װי די משפּחה. די משפּחה זאָגט, אַז אין אַמעריקע דאַרף מען האָרעװען, און איר מאַמע איז דערצו נישט געװױנט געװאָרן. איר מאַמע האָט אַ רעטאָנדע. די רעטאָנדע האָט איר דער טאַטע געמאַכט נאָך אין די גוטע יאָרן, אַז זײ האָבן נאָך געהאַט אַ סך געלט. איצט, אַז ס'איז זײ געװאָרן שלעכט, און די בעלי־חובֿות האָבן אָנגעהױבן צו דעקוטשען, איז געבליבן, מע זאָל פֿאַרקױפֿן אַלצדינג און פֿאָרן קײן אַמעריקע. אַז ס'איז געקומען צו דער רעטאָנדע, מע זאָל פֿאַרקױפֿן די רעטאָנדע, זאָגט די מאַמע: אַלצדינג װעט זי פֿאַרקױפֿן, נאָר נישט די רעטאָנדע. פֿרעגט זי דער טאַטע: אױף װאָס דאַרפֿסטו די רעטאָנדע? אין אַמעריקע דאַרף מען נישט קײן רעטאָנדע! זאָגט אים די מאַמע: װאָס הײסט, אױף װאָס דאַרף איך די רעטאָנדע? װיפֿל יאָר האָב איך, זאָגט זי, געבעטן גאָט, איך זאָל מיך דערשלאָגן צו אַ רעטאָנדע, קױם דערלעבט אַ רעטאָנדע, זאָל איך איצט נעמען און פֿאַרקױפֿן די רעטאָנדע? טאָג װי נאַכט האָט מען געהערט בײַ אונדז נאָר רעטאָנדע און רעטאָנדע! די גאַנצע משפּחה )פֿון דער מאַמעס צד( איז זיך צונױפֿגעקומען. מע האָט זיך געקריגט און געזידלט. עס האָט שױן געהאַלטן כּמעט בײַ צעגײן זיך, דאָס הײסט, דער טאַטע זאָל זיך גטן מיט דער מאַמען, אַלץ איבער דער רעטאָנדע. װער האָט אױסגעפֿירט? געװײנלעך, די מאַמע! מע האָט די רעטאָנדע ניט פֿאַרקױפֿט! מע האָט מיטגענומען די רעטאָנדע, אײַנגעפּאַקעװעט די רעטאָנדע באַזונדער אין אַ פּעקל, און ביז מיר זײַנען געקומען צו דער גרענעץ איז שױן ניט געװען קײן רעטאָנדע…
אַזױ דערצײלט מיר אַלטע, און װײַטער װיל איך שױן ניט הערן. מיר איז נאָר געגאַנגען צו װיסן, אױב ס'איז נאָך דאָ אַ רעטאָנדע? דערהערט, אַז ס'איז שױן ניטאָ קײן רעטאָנדע, בין איך צופֿרידן. איך נעם אַלטען און גײ מיט איר שפּאַצירן. איך באַװײַז איר די שטאָט אַנטװערפּן. זי װערט ניט נתפּעל. זי האָט, זאָגט זי, געזען גרעסערע שטעט. װאָס זאָגט איר אױף איר טאַטן? איך פֿיר זי אױף די סטאַנציעס, װוּ סע שטײען עמיגראַנטן. איך מאַך זי באַקאַנט מיט מײַנע חבֿרים. אַלטע װערט נישט נתפּעל פֿון קײן זאַך. זי האַלט זיך גרױס. זי איז אַ גדלנטע. זי איז פֿון תּמיד אָן אַזױ… שפּעטער גײען מיר אַלע אינאײנעם, אונדזער כאַליאַסטרע און זײער כאַליאַסטרע, אין דער „עזרה“. דאָרט באַגעגענען מיר זיך מיט אונדזער שכנה פּעסיע מיט איר כאַליאַסטרע. אױך גאָלדעלען זעען מיר דאָרטן. גאָלדעלע װיל זיך באַקענען נענטער מיט אַלטען. אַלטע האַלט זיך פֿון איר פֿון דער װײַטן. גאָלדעלע פֿירט מיך אָפּ אױף אַ זײַט און פֿרעגט מיך, װאָס איז מיט דעם מײדל אַזױ דער ייִחוס, װאָס סע שטײט איר נישט אָן מיט איר צו רײדן? דערצײל איך איר, אַז מע האָט מיר פֿאַראַיאָרן בײַ מײַן ברודער אױף דער חתונה גערעדט אַלטען פֿאַר אַ כּלה. װערט זי רױט, אַזױ װי פֿײַער, און קערעװעט זיך אָפּ אױף אַ זײַט און װישט זיך די אױגן…
װאָס זאָגט איר אױף דעם אומגליק, װאָס אונדז האָט געטראָפֿן? מיר זײַנען געװען מיט דער מאַמע בײַם דאָקטער, ער זאָל איר באַטראַכטן די אױגן, האָט ער איר באַטראַכט די אױגן און נישט געזאָגט גאָרנישט. ער האָט נאָר אָנגעשריבן אַ צעטעלע און אַרײַנגעלײגט אין אַ קאָנװערט. האָבן מיר דעם קאָנװערט אַװעקגעטראָגן צו דער „עזרה“. געקומען צו דער „עזרה“, האָבן מיר דאָרט נישט געטראָפֿן קײנעם נאָך, נאָר אײן פֿרײַלין זײַטשיק, אָט די, װאָס זי פֿאַרשרײַבט אַלע עמיגראַנטן אין בוך אַרײַן. האָט זי מיך באַגעגנט מיט אַ געלעכטער. תּמיד לאַכט זי, װען זי זעט מיך. אַלעמאָל גיט זי מיר איבער אַ גרוס פֿון גאָלדעלען און לאַכט. עפֿנט זי אױף דאָס קאָנװערטל, טוט אַ קוק אין צעטל אַרײַן און הערט אױף צו לאַכן, און פֿאַרברעכט די הענט. פֿרעגט בײַ איר די מאַמע: װאָס הערט זיך? זאָגט זי: װאָס זאָל זיך הערן, מײַן ליבע ייִדענע? ס'איז שלעכט! דער דאָקטער זאָגט, אַז איר קאָנט נישט פֿאָרן קײן אַמעריקע… מײַן שװעגערין ברכה, װײסט איר דאָך, האָט אַ טבֿע פֿון חלשן, איז זי באַלד געפֿאַלן חלשות. מײַן ברודער אליהו איז געבליבן שטײן אָן אַ טראָפּן בלוט אין פּנים. די מאַמע אַלײן איז געבליבן אַ פֿאַרשטײנערטע. זי קאָן שױן אַפֿילו נישט װײנען… דאָס מײדל )פֿרײַלין זײַטשיק( האָט זיך אַ װאָרף געטאָן נאָך װאַסער. זי האָט אָפּגעמינטערט ברכהן, געטרײסט אליהון, אױסגערעדט דאָס האַרץ דער מאַמע און געהײסן קומען מאָרגן. אױפֿן װעג זאָגט איר מײַן ברודער אליהו מוסר, למאַי זי האָט געװײנט די גאַנצע צײַט, און ער דערמאָנט איר, װיפֿל מאָל ער האָט איר געזאָגט, זי זאָל נישט װײנען!… די מאַמע װיל אים ענטפֿערן, האָט זי נישט קײן װערטער… זי קוקט אַרױף און בעט גאָט: „טו מיט מיר, רבונו של עולם, אַ חסד און מיט מײַנע קינדער, און נעם מיך צו פֿון דער װעלט!“… אונדזער חבֿר פּיניע דרינגט, אַז אינגאַנצן איז דאָ שולדיק אָט דער ליגנער, אָט דער פֿעלדשער ביבער. אַ גאַנצן טאָג מיט אַ גאַנצע נאַכט הערט מען ניט אױף צו עסן אײנס דאָס אַנדערע, ביז עס קומט מאָרגן. אױף מאָרגן גײען מיר װידער צו דער „עזרה“. גיט אונדז די „עזרה“ אַן עצה, אַז מיר זאָלן זיך פּרוּװן פֿאָרן איבער לאָנדאָן. אפֿשר װעט לאָנדאָן דורכלאָזן די מאַמע מיט אירע פֿאַרװײנטע אױגן קײן אַמעריקע. אָדער אױב נישט קײן אַמעריקע, איז כאָטש קײן קאַנאַדע… װוּ איז קאַנאַדע ― װײסן מיר נישט. מע זאָגט, אַז ס'איז נאָך װײַטער פֿון אַמעריקע… מײַן ברודער אליהו און אונדזער חבֿר פּיניע האָבן דערװײַל איבער װאָס צו קריגן זיך. אליהו פֿרעגט אים: „פּיניע! זאָג נאָר, װוּ איז דאָס אָט דאָס קאַנאַדע? ביסט דאָך עפּעס אַמאָל געװען אַ מענטש פֿון געאָגראַפֿיע“… זאָגט אים פּיניע, אַז קאַנאַדע איז אין קאַנאַדע, דאָס הײסט, נישט אין קאַנאַדע, נאָר אין אַמעריקע. דאָס הײסט, ער װיל זאָגן, אַז קאַנאַדע איז טאַקע דאָס אײגענע װאָס אַמעריקע, נאָר פֿאָרט נישט אַמעריקע. פֿרעגט אים אליהו: „װי קאָן דאָס זײַן?“ זאָגט אים פּיניע: „נו, זעסטו דאָך!“… דערװײַל דאַרף מען גײן צום שיף באַגלײטן גוטע פֿרײַנט, אונדזער שכנה פּעסיע מיט איר מאַן דעם אײַנבינדער )משה הײסט ער( מיט איר גאַנצער כאַליאַסטרע. װײ־װײ, װאָס סע טוט זיך בײַם שיף! ייִדן, װײַבער, קינדער, קלומקעס, פּעקלעך, קישנס, זעק מיט בעטגעװאַנט. דער לױפֿט. דער שרײַט. דער װײנט. דער שװיצט. דער עסט, דער שילט. פּלוצעם הערט זיך אַ קול פֿון אַ װילדע חיה, פֿון אַ װיזלטיר: ה־ה־ה־ה־ה־ו־ו־ו־ו!!!…
דאָס הודיעט מען פֿון שיף, מע זאָל זיך שױן געזעגענען. עס װערט אַ לױפֿערײַ מיט אַ קושערײַ מיט אַ געװײן ― אַ טעאַטער און גענוג! אַלע געזעגענען זיך. מיר געזעגענען זיך אױך. אַלע קושן זיך. מיר קושן זיך אױך. מיר קושן זיך מיט דער כאַליאַסטרע. די מאַמע קושט זיך מיט אונדזער שכנה פּעסיע. פּעסיע רעדט איר אױס דאָס האַרץ, בעט, זי זאָל גאָרניט זאָרגן, זײ װעלן זיך, אם ירצה השם, זען אין גיכן אין אַמעריקע… די מאַמע מאַכט מיט דער האַנט און שלינגט די טרערן… די לעצטע צײַט װײנט זי אַ סך װינציקער, װי פֿריִער. זי האָט עפּעס אײַנגענומען אַזעלכעס אױף נישט װײנען… דער גאַנצער עולם איז שױן אױפֿן שיף. מיר זײַנען אינדרױסן. אַי, זײַנען מיר זײ מקנא! אַי, בין איך מקנא „ושתּין“! אַמאָל האָט ער מיר מקנא געװען. הײַנט בין איך אים מקנא!… און „ושתּי“ שטײט מיט אַ צעריסן מיצל אױפֿן שיף. ער האַלט די הענט אַרונטער און װײַזט מיר אַ צונג. דאָס הײסט, ער װיל מיר געבן אָנצוהערעניש, אַז ער פֿאָרט און איך נישט. פֿאַרדריסט דאָס מיך זײער, נאָר איך נעם מיך אָן מיט האַרץ און שטעל אים אַרױס אַ פֿײַג: „נאַ דיר!“… דאָס הײסט אַזױ גרױס, װי איך װאָלט אים זאָגן: „ושתּי! אַזאַ מכּה דיר און אַזאַ שטיק גאָלד מיר, װי איך װעל אינגיכן זײַן אין אַמעריקע!“…
אָ! איר זאָלט גאָרנישט זאָרגן ― איך װעל אינגיכן זײַן אין אַמעריקע!
װאָס אַ טאָג, װאָס אַ טאָג װערט די כאַליאַסטרע עמיגראַנטן קלענער, און אַנטװערפּן װערט אַ פּוסטקע. שבת מיטן שיף פֿאָרן אָפּ אַ גוזמא עמיגראַנטן, אַלע קײן אַמעריקע. מיט זײ פֿאָרט אַװעק אױך מײַן חבֿר מאָטל, דאָס איז מאָטל דער גרױסער, אָט דער, װאָס האָט מיך אױסגעלערנט שטעלן אַ גובערנאַטאָר, די קונץ פֿון בױכרעדערײַ און נאָך אַזעלכע זאַכן. איך װײס נישט, װאָס האָט אין אים דערזען אַזעלכעס מײַן ברודער אליהו, װאָס ער האָט אים פֿײַנט. איך מײן, אַז דאָס װאַקסט פֿון ברכהן. מײַן שװעגערין ברכה האָט אַ טבֿע זיך אונטערהערן, װאָס מע רעדט, און צוקוקן זיך, װאָס מע לאַכט. ס'איז איר עסק, װאָס מיר לאַכן. אפֿשר לאַכן מיר פֿון אונדזער פּיניען, אליהוס חבֿר, װאָס ער שלעפּט לעקעך פֿון די קעשענעס מיט צוקערקעס און עסט? אָדער אפֿשר גאָר פֿון ביבער דעם פֿעלדשער, װי אַזױ ער באַרימט זיך פֿאַר דער כאַליאַסטרע עמיגראַנטן, האַקט אַזעלכע שקרים, אַז מע קאָן בלײַבן אָן אַ בױך לאַכנדיק?
מאָלט אײַך, איצטיקס מאָל איז זי גערעכט געװען. מיר האָבן געמאַכט אַ גאַנצע קאָמעדיע פֿון איר מאַמע, ריװעלע די בעקערין מיט דער רעטאָנדע. טאָג װי נאַכט רעדט זי פֿון דער רעטאָנדע, װאָס מע האָט בײַ איר אַװעקגעגנבֿעט אױף דער גרענעץ, דאָס מױל מאַכט זיך איר נישט צו!
מאָלט אײַך, אַז מײַן מאַמע קאָן זיך שױן נישט אײַנהאַלטן און זאָגט צו איר:
― אױ, מחותּנתטע! װען איך זאָל װעלן אַזױ פֿיל רײדן פֿון מײַן בעטגעװאַנט, פֿון מײַנע קישנס, װאָס מע האָט בײַ מיר צוגענומען אױף דער גרענעץ, װי איר פֿון אײַער רעטאָנדע!…