אַ פּלאַן פֿאַר אױסבעסערן דעם ייִדישן אױסלײג

פֿון לײבל באָטװיניק, מחילה מאַרק טװײן % (ג' אָדר-ב' תּשנ"ז - 12-3-97)

למשל, די איבעריקע וסיוס "תּ" און "ת" װעט מען אַרױסלאָזן פֿון די טקנוס, און זיך באַנוצן נאָר מיטן "ט" און "ס". פֿאַר אײנװעגס, װעט מען פּטור װערן פֿון דעם "שׂ" און דעם "ח" װי אױך דעם "כּ".

טכילס, װעט מען נאָך אָנהאַלטן דעם "ש", װאָס װעט סׂפּעטער, סׂױן אין צװײטן יאָר, פֿאַרביטן װערן מיטן "סׂ" (געפּינטלטן ס').

ינעם דריטן יאָר, װעט מען דעם סׂטומען "א" -- װאָס יז ממל פֿאַרסׂװוּנדן לױט דעם ייִװאָ ױסלײג -- ױך ױסמײַדן ין אָנהײב פֿון אַ װאָרט.

ינ דעמ פֿערטנ יאָר װעט מענ סׂױנ אָפּסׂאַפֿנ די ענדע-וסיוס "ך", "ם", "ן", "ף", ונ "ץ".

צו ביסלעכ, ינ די ויטערדיקע יאָרנ, ועט מענ ױסבעסערנ די סׂפּראַכ-ױסליג ונ אפֿילו פּטור וערנ, ינ מאָל פֿאַר אַלעמאָל, פֿונ די ומנױטיקע טאָפּל-וסיוס וי "װ" ונ "ײ".

במסׂכ די יאָרנ 6-12, וט מנ וכ פּטור ורנ פֿונ דמ ומנוטיקנ "ע", ונ ד ונ דרט וכ פֿונ דמ "אָ" ונ פֿונ דמ ""ױ" ונ אָנסׂטט דמ נר אַנ "ו".

ביז אַרומ דמ 15טנ יר, וט מנ סׂונ קננ רהביליטירנ די ןסיןס "ן" ונ "ף" -- וס ולנ זינ ניט מר וי זיכרןנןס פֿונ אַלט, ףרסט קנאַקרס, -- ופֿ אָףףטרנ ונ פֿאַרביטנ דמ "ו" ונ "פּ" (לוטנ סדר).

צומ סןפֿ, נכ אַרומ 20 יר פֿונ אָרטגראַפֿיסר רפֿרמ, ולנ מיר הבנ אַ ףראַקטיסׂר ונ לגיסׂר ינהיטלכר וסליג פֿאַר ונדזר מאַמ-לסׂןנ, יבר דר גרר ידיסׂר ולט.